Trzeba jednak pamiętać, że nie wystarczy sam fakt niebrania przez stronę udziału w postępowaniu. Konieczne jest jeszcze, aby nastąpiło to bez jej winy. Potwierdza to wyrok WSA w Olsztynie z 1 lutego 2007 (I SA/Ol 501/2006).
Brak zawinienia po stronie podatnika pojawi się wtedy, gdy organy podatkowe nie dopuściły go do uczestnictwa w sprawie. Będzie to zatem sytuacja, gdy nie zawiadomiły go o postępowaniu albo wprawdzie zawiadomiły o wszczęciu, ale następnie nie wezwały do udziału w czynnościach postępowania wyjaśniającego.
WSA w Warszawie w wyroku z 16 września 2005 (III SA/Wa 1029/2005)
podkreślił, że jeżeli przedmiotem postępowania jest zobowiązanie podatkowe ciążące solidarnie na dwóch lub więcej podatnikach, każdy z nich powinien uczestniczyć w postępowaniu w charakterze strony. „W przeciwnym wypadku postępowanie jest dotknięte wadą, która jest przesłanką wznowienia postępowania lub uchylenia decyzji przez sąd administracyjny” – czytamy w uzasadnieniu.
Podobnie orzekł WSA w Białymstoku. W jego ocenie chociaż postępowanie zostało wszczęte przez jedno z małżonków, ale dotyczy obojga, brak zawiadomienia drugiego małżonka o toczącym się postępowaniu stanowi uchybienie skutkujące uchyleniem decyzji (wyrok z 27 października 2005, I SA/Bk 222/2005).
Takie same wnioski wynikają z wyroku WSA w Poznaniu z 19 lutego 2009 (III SA/Po 462/2008). Zdaniem sądu pominięcie jednej z kilku stron przy wykonaniu przez organ czynności „daje podstawy do możliwości rozważenia wystąpienia przesłanki wznowienia danego postępowania ze względu na niezawinione nieuczestniczenie w nim strony”.
O braku winy po stronie podatnika można mówić również wtedy, gdy został prawidłowo zawiadomiony o wszczęciu postępowania oraz o czynnościach w postępowaniu wyjaśniającym, ale nie mógł wziąć w nich udziału z powodu przeszkód nie do przezwyciężenia, np. nagłej choroby itp.
Warto jednak pamiętać, że nie każdy przypadek może być potraktowany jako brak zawinienia. Przekonał się o tym podatnik, który wnioskował o wznowienie postępowania, powołując się na nieuczestniczenie w nim. Jako powód podał niedoręczenie mu pism w jego języku ojczystym (białoruskim). WSA w Lublinie uznał jednak, że okoliczność ta nie może być powodem, by ponownie zająć się jego sprawą (wyrok z 9 września 2009, I SA/Lu 204/2009).
Na zgłoszenie tylko miesiąc
Podatnik musi pamiętać, że gdy nie z własnej winy nie brał udziału w postępowaniu, wznowienie może nastąpić jedynie na jego żądanie.
W żądaniu wznowienia, oprócz samego „niebrania udziału”w postępowaniu, trzeba jeszcze wykazać brak winy po swojej stronie. Ordynacja podatkowa wprowadza też dodatkowe ograniczenie.
Otóż wzruszalność następuje tylko na żądanie wniesione w terminie miesiąca od dnia powzięcia wiadomości o wydaniu decyzji.
„Dla strony, która nie brała udziału w postępowaniu, miesięczny termin biegnie od daty powzięcia wiadomości o rozstrzygnięciu” – potwierdza wyrok NSA z 20 czerwca 2007 (I FSK 905/2006).
Czytaj też artykuły:
Więcej w serwisie:
» W urzędzie skarbowym » Postępowanie podatkowe » Wznowienie postępowania podatkowego
