Już 1 kwietnia wchodzi w życie nowelizacja ustawy o VAT – Prawo o miarach, która przewiduje m.in. zmiany w rozliczaniu tego podatku w handlu złomem. Wprowadzony zostanie tzw. reverse charge mechanism, stosowany np. przy imporcie usług i wewnątrzwspólnotowym nabyciu towarów. Oznacza to, że obowiązek rozliczenia transakcji obciąży kupującego, a nie sprzedawcę, jak było dotychczas. Nabywca wykaże podatek w deklaracji, ale podatek należny będzie jednocześnie podatkiem naliczonym, który może odliczyć.
Zmiany mają zapobiec nadużyciom polegającym na tym, że podmiot sprzedający złom pobiera zapłatę z VAT, którego nie odprowadza do urzędu skarbowego, a następnie znika. Oznacza to ogromne problemy dla nabywcy. Organy podatkowe kwestionują dokonane przez nich odliczenie podatku od takiej transakcji, niezależnie od wysiłku, jaki włożyli w zweryfikowanie kontrahentów.
Nowe przepisy niewątpliwie utrudnią dokonywanie takich oszustw przez tzw. firmy słupy, szczególnie w początkowym okresie ich obowiązywania. Można jednak mieć wątpliwości, czy do końca je wyeliminują. Należy pamiętać, że za nadużyciami stoją zwykle wyspecjalizowane grupy przestępcze. Zmiana mechanizmu rozliczenia nie ograniczy też szarej strefy, gdyż złom różnego pochodzenia będzie trafiał do obrotu bez podatku.
Wątpliwe jest także, czy zmiana przepisów oznacza koniec kłopotów firm, które zajmują się skupem złomu i recyklingiem. Organy podatkowe podchodzą do nich bardzo restrykcyjnie i z założenia traktują jako naruszające prawo podatkowe. By się o tym przekonać, wystarczy wspomnieć o wytycznych ministra finansów dotyczących kontroli podatkowych firm złomowych. Sprawdzanie firm z branży złomowej jest od lat jednym z priorytetów skarbówki.
Na koniec warto zwrócić uwagę, że ustawodawca, tak istotnie zmieniając zasady handlu złomem, nie przewidział odpowiedniego okresu vacatio legis.
Nowelizacja z 18 marca wchodzi w życie już z początkiem kwietnia. To bardzo mało czasu, by firmy mogły wdrożyć rewolucyjne dla nich zmiany.
Autorka jest radcą prawnym, partnerem w kancelarii WKB Wierciński Kwieciński Baehr
Zobacz najnowszą nowelizację ustawy VAT:
*Więcej o zmianach w VAT:
