Nie każdy wspólnik skorzysta ze zwolnienia dla dopłat

[b]Tak wynika z interpretacji Izby Skarbowej w Warszawie z 2 grudnia 2010 r. (IPPB2/415-805/10-2/MG).[/b]

Podatnik nabył udziały w spółce z o.o. i jednocześnie wstąpił we wszystkie prawa i obowiązki dotychczasowych wspólników. Na dzień nabycia udziałów funkcjonowały dopłaty wniesione zgodnie z przepisami [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=0878F97C9B855869DA1A3F9BAD45E3AB?id=133014]kodeksu spółek handlowych[/link] (k.s.h.) przez poprzednich wspólników.

Zgromadzenie wspólników planuje w przyszłości je zwrócić. W związku z tym podatnik otrzyma środki z tytułu dopłat, których osobiście nie wnosił. Pytał, czy zwrot dopłat do wysokości tych wniesionych przez poprzednich wspólników będzie zwolniony z PIT.

Zdaniem podatnika tak, zastosowanie ma tu bowiem art. 21 ust. 1 pkt 51 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?n=1&id=346580]ustawy o PIT[/link], zgodnie z którym przychody otrzymane z tytułu zwrotu dopłat wniesionych uprzednio, zgodnie z odrębnymi przepisami, do spółki są zwolnione z podatku do wysokości wniesionych dopłat. Warunki do skorzystania z tego zwolnienia zostały spełnione, bowiem dopłaty były wniesione zgodnie z przepisami k.s.h., regulującymi zasady ich wnoszenia.

Izba skarbowa nie podzieliła tego stanowiska. Uznała, że z brzmienia art. 21 ust. 1 pkt 51 wynika, że zwolnienie przysługuje jedynie wspólnikowi, który wniósł do spółki dopłaty. Natomiast z preferencji tej nie może skorzystać wspólnik, który nabył prawo do dopłat wskutek nabycia udziałów w spółce od poprzedniego wspólnika.

[i]Autor jest konsultantem w Zespole Zarządzania Wiedzą PwC[/i]

[ramka][b]Komentuje Radosław Baraniewicz, konsultant w Dziale Prawnopodatkowym PwC[/b]

Dopłaty do spółki są powszechnie stosowanym instrumentem, który umożliwia pozyskanie przez nią kapitału od wspólników do prowadzenia działalności gospodarczej (zwłaszcza przy osłabieniu kondycji finansowej przedsiębiorstwa). Cechą specyficzną dopłat jest również to, że mogą podlegać zwrotowi, jeżeli nie są wymagane na pokrycie straty wykazanej w sprawozdaniu finansowym (art. 179 § 1 k.s.h.).

Może dojść do sytuacji, kiedy wspólnicy występujący ze spółki zbywają działy, z którymi skorelowane są prawa majątkowe wynikające z wniesionych dopłat. W takich okolicznościach należy odpowiedzieć na pytanie, czy zwolnienie z opodatkowania określone w art. 21 ust. 1 pkt 51 ustawy o PIT może mieć zastosowanie również do nabywców udziałów, którzy wprawdzie nie wnieśli do spółki dopłat zgodnie z podjętą uchwałą zgromadzenia wspólników, ale uzyskali roszczenie o ich zwrot na zasadzie sukcesji od poprzednich wspólników.

Stanowisko izby skarbowej wynika z literalnej wykładni tego przepisu. Fundamentem tego poglądu jest założenie, że wspólnik wnoszący dopłaty i uzyskujący ich zwrot musi być tą samą osobą. Innymi słowy ze zwolnienia nie może skorzystać wspólnik, który nabył udziały, nie on bowiem był zobowiązany do świadczenia w postaci wniesienia dopłat.

W konsekwencji nabywca udziałów po zwrocie dopłat uzyskuje przychód z praw majątkowych, opodatkowany na podstawie art. 18 ustawy o PIT.

Jakkolwiek podstawą interpretacji przepisów dotyczących zwolnień podatkowych jest wykładnia językowa, to jednak w tej sprawie są przesłanki, które przemawiają za odmiennym stanowiskiem.

Po pierwsze art. 21 ust. 1 pkt 51 ustawy o PIT wprowadza zwolnienie przedmiotowe, a nie podmiotowe, toteż nie przesądza on jednoznacznie, kto może skorzystać ze zwolnienia.

Po drugie, nabywca udziałów wstępuje w prawa wynikające z udziału, w tym roszczenia z tytułu zwrotu dopłat. Konsekwentnie nie można automatycznie wykluczyć możliwości skorzystania przez niego z tego zwolnienia.

Po trzecie, posłużenie się przez ustawodawcę zwrotem „z tytułu dopłat wniesionych uprzednio” odnosi się do prawidłowości wniesienia dopłat zgodnie z przepisami k.s.h., a nie do podmiotu, który był zobowiązany do ich przekazania.

W dotychczasowym orzecznictwie sądowym akceptowane jest jednak stanowisko organów podatkowych. Jak wynika z [b]wyroku WSA w Kielcach z 29 października 2009 r. (I SA/Ke 375/09)[/b], zwolnienie przewidziane w art. 21 ust. 1 pkt 51 ustawy o PIT nie może być interpretowane rozszerzająco i dotyczy jedynie wspólników, którzy wnieśli do spółki dopłaty.[/ramka]