[b]– W 2007 r. zawarłem umowę leasingu operacyjnego na samochód osobowy. Wartość pojazdu wynosiła 50 tys. zł. Umowa była zawarta na dwa lata (24 miesiące). Odliczyłem 60 proc. VAT od rat leasingowych, do limitu 6 tys. zł. Po zakończeniu umowy w kwietniu 2009 r. wykupiłem ten samochód na własność za 10 tys. zł plus 2200 zł VAT, z którego odliczyłem 60 proc. Czy sprzedając auto we wrześniu 2010 r., powinienem skorygować VAT odliczony przy wykupie? Czy prawidłowo dokonywałem rozliczeń w trakcie leasingu?[/b] – pyta czytelnik.

Zacznijmy od odpowiedzi na drugie pytanie. Dla leasingobiorcy, użytkującego samochód osobowy na podstawie umowy leasingu, kwotą VAT naliczonego jest 60 proc. kwoty podatku naliczonego od czynszu (raty) lub innych płatności wynikających z zawartej umowy, udokumentowanych fakturą (art. 86 ust. 7 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=17D1F175CBC1000681743E9D550EDE8C?n=1&id=172827&wid=337454]ustawy o VAT[/link]), nie więcej niż 6 tys. zł.

Zatem w trakcie leasingu czytelnik mógł odliczyć 60 proc. VAT należnego od kolejnych rat. Jednak po odliczeniu 6 tys. zł powinien zaprzestać dalszego odliczania.

[srodtytul]Wykup z leasingu i wartość początkowa[/srodtytul]

Po zakończeniu umowy leasingu operacyjnego leasingobiorca może nabyć przedmiot leasingu za relatywnie niewielką kwotę. Może być to kwota znacznie niższa od jego wartości rynkowej i organy podatkowe nie mogą tego zakwestionować.

[ramka][b]Ile może kosztować samochód po leasingu[/b]

W świetle art. 23c pkt 1 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?n=1&id=346580]ustawy o PIT[/link] jeżeli po zakończeniu podstawowego okresu umowy leasingu operacyjnego finansujący przenosi na kupującego własność środków trwałych będących przedmiotem umowy, to przychodem z ich sprzedaży jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie sprzedaży.

Dopiero gdy cena ta jest niższa od hipotetycznej wartości netto środków trwałych, przychód określa się w wysokości wartości rynkowej.

Definicję hipotetycznej wartości netto zawiera art. 23a pkt 6 lit. a ustawy o PIT. Rozumie się przez nią wartość początkową pomniejszoną o odpisy amortyzacyjne obliczone według metody degresywnej (określonej w art. 22k ust. 1 ustawy o PIT) z uwzględnieniem współczynnika 3.

Zatem hipotetyczną wartość netto auta należy ustalić z uwzględnieniem hipotetycznych odpisów amortyzacyjnych, obliczonych:

- w pierwszym podatkowym roku jego używania przy zastosowaniu stawek podanych w wykazie stawek amortyzacyjnych podwyższonych o współczynnik 3,

- w następnych latach podatkowych od jego wartości początkowej pomniejszonej o dotychczasowe hipotetyczne odpisy amortyzacyjne, ustalonej na początek kolejnych lat ich używania,

- począwszy od roku podatkowego, w którym tak określona roczna kwota amortyzacji miałaby być niższa od rocznej kwoty amortyzacji obliczonej przy zastosowaniu metody liniowej, według tej metody.

[b]Przykład [/b]

Podstawowy okres umowy leasingu operacyjnego wynosił dwa lata (24 miesiące). Wartość początkowa samochodu przyjęta przez finansującego to 50 000 zł, liniowa stawka amortyzacji – 20 proc., a po uwzględnieniu współczynnika 3 – 60 proc.

Hipotetyczne odpisy amortyzacyjne obliczamy następująco:

- w pierwszym roku 50 000 zł x 60 proc. = 30 000 zł

- w drugim roku (50 000 zł – 30 000 zł) x 60 proc. = 12 000 zł

Suma hipotetycznych odpisów przez dwa lata wynosi 42 000 zł (30 000 zł + 12 000 zł).

Zatem po zakończeniu dwuletniego okresu leasingu hipotetyczna wartość netto samochodu wyniosła 8000 zł (50 000 zł – 42 000 zł).

Możliwe było więc wykupienie go z leasingu za 10 000 zł + 2200 zł VAT, bowiem kwota ta jest wyższa od wartości hipotetycznej. To, że wartość rynkowa pojazdu mogła być znacznie wyższa, nie ma tu żadnego znaczenia. [/ramka]

Wartość początkową auta wprowadzonego następnie do ewidencji środków trwałych firmy należy ustalić zgodnie z art. 22g ust. 3 ustawy o PIT.

Jest nią cena nabycia, za którą uważa się kwotę należną zbywcy, powiększoną o koszty związane z zakupem naliczone do dnia przekazania pojazdu do używania oraz pomniejszoną o VAT, z wyjątkiem przypadków gdy zgodnie z odrębnymi przepisami VAT nie stanowi podatku naliczonego albo podatnikowi nie przysługuje odliczenie VAT naliczonego bądź zwrot różnicy tego podatku.

Kwotą należną jest w tym wypadku wynagrodzenie finansującego. W naszym przykładzie będzie to 12 200 zł (10 000 zł + 2200 zł VAT). Ustalając wartość początkową pojazdu, trzeba ją jednak pomniejszyć o odliczony VAT.

[srodtytul]Z prawem do odliczenia[/srodtytul]

Trzeba mieć tu na uwadze, że zakup samochodu po leasingu jest odrębną czynnością od leasingu operacyjnego. Zatem mimo że czytelnik wykorzystał limit 6 tys. zł przy odliczaniu VAT od rat leasingowych, ma prawo odliczyć 60 proc. podatku z faktury dokumentującej zakup auta po leasingu. Tej części podatku nie może więc uwzględnić ustalając wartość początkową samochodu.

Potwierdza to[b] interpretacja Izby Skarbowej w Poznaniu z 26 maja 2009 r. (ILPP2/443-456/09-2/GZ):[/b]

„Leasing operacyjny jest umową, na podstawie której leasingobiorca nabywa jedynie prawo do korzystania z przedmiotu leasingu, a formą wynagrodzenia za powyższą usługę jest czynsz. W świetle ustawy o podatku od towarów i usług leasing operacyjny jest usługą.

Po zakończeniu podstawowego okresu trwania umowy leasingu operacyjnego jednym z wariantów jest sprzedaż przedmiotu umowy leasingobiorcy. Opcja wykupu samochodu będącego przedmiotem umowy leasingu operacyjnego jest uprawnieniem, z którego leasingobiorca może skorzystać, ale nie musi.

Zatem należy przyjąć, że wykup przedmiotu leasingu jest odrębną czynnością – dostawą towaru – niezwiązaną z samą umową leasingu. Od tej czynności będzie przysługiwało zainteresowanemu prawo do odliczenia 60 proc. kwoty podatku naliczonego wynikającej z faktury dokumentującej zakup przedmiotowego samochodu osobowego, nie więcej jednak niż 6 tys. zł”.

[ramka][b]Przykład[/b]

Wracając do naszego przykładu, wartość początkowa samochodu osobowego po leasingu będzie wynosiła

10 000 zł + 2200 zł x 40 proc. = 10 880 zł.

Według tej wartości początkowej samochód mógł być wprowadzony do ewidencji środków trwałych. Natomiast kwota VAT w wysokości

2200 zł x 60 proc. = 1320 zł mogła być odliczona.[/ramka]

[srodtytul]Zwolnienie dla sprzedaży[/srodtytul]

Sprzedaż samochodu osobowego, przy zakupie którego został częściowo odliczony VAT, może być objęta zwolnieniem z VAT przewidzianym w § 12 ust. 1 pkt 5 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=4965FA9FBBBC52892E7A452EDE5DF171?id=336380]rozporządzenia ministra finansów z 24 grudnia 2009 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług[/link].

Przepis ten zwalnia z podatku dostawę samochodów osobowych i innych pojazdów samochodowych przez podatników, którym przy ich nabyciu przysługiwało prawo do częściowego odliczenia, jeżeli te samochody są towarami używanymi w rozumieniu art. 43 ust. 2 ustawy o VAT, czyli jeżeli sprzedawca używał ich co najmniej pół roku po nabyciu prawa do rozporządzania nimi jak właściciel.

Na podstawie tej regulacji sprzedaż auta, o które pyta czytelnik, we wrześniu 2010 r. będzie zwolniona z VAT. Upłynął już bowiem półroczny okres używania tego samochodu przez czytelnika, licząc od momentu jego nabycia (wykupu z leasingu).

[srodtytul]Kiedy korekta[/srodtytul]

Chociaż sprzedaż auta będzie korzystać ze zwolnienia z VAT, to jednak czytelnik nie będzie miał obowiązku korekty podatku odliczonego przy jego zakupie. A to ze względu na wartość tego auta nieprzekraczającą 15 tys. zł. Z art. 91 ust. 5 ustawy o VAT wynika, że jeżeli w tzw. okresie korekty dojdzie do sprzedaży środka trwałego, należy dokonać jednorazowej korekty odliczenia w odniesieniu do całego pozostałego okresu korekty w deklaracji podatkowej za okres rozliczeniowy, w którym nastąpiła sprzedaż.

Okres korekty dla środków trwałych niebędących nieruchomościami wynosi zasadniczo pięć lat licząc od roku, w którym zostały oddane do użytkowania. Nie dotyczy to jednak środków trwałych, których wartość początkowa nie przekracza 15 tys. zł. W ich wypadku korekta jest konieczna, jeśli do sprzedaży dojdzie przed zakończeniem roku, w którym zostały oddane do użytkowania.

Późniejsza ich sprzedaż nie rodzi obowiązku korekty. Z pytania wynika, że czytelnik kupił auto w 2009 r. i chce je sprzedać we wrześniu 2010 r., a więc już po okresie korekty. Sprzedaż ta nie będzie zatem skutkowała obowiązkiem korekty.

Potwierdza to [b]interpretacja Izby Skarbowej w Katowicach z 19 grudnia 2008 r. (IBPP2/443-1123/08/RSz)[/b]: „Samochód kosztował mniej niż 15 tys. zł. Ponadto, jak stwierdził wnioskodawca, samochód ten został wykupiony i wprowadzony do ewidencji środków trwałych, z uwagi na przewidywany okres użytkowania samochodu dłuższy niż rok.

Wnioskodawca wykorzystując samochód w działalności opodatkowanej ma prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o całą przysługującą mu kwotę podatku naliczonego związanego z nabyciem (60 proc. nie więcej niż 6 tys. zł). (…) Obowiązek dokonania korekty podatku naliczonego związanego z zakupem towarów i usług innych niż wymienione w art. 91 ust. 2 ustawy występuje tylko wówczas, gdy zmiana przeznaczenia nastąpi w roku podatkowym, w którym dokonano zakupu.

Gdy zatem zmiana przeznaczenia (sprzedaż) samochodu nastąpi w okresie korekty, tj. w ciągu roku podatkowego, w którym nastąpiło jego nabycie, wnioskodawca będzie zobowiązany do dokonania korekty podatku naliczonego w deklaracji podatkowej składanej za okres rozliczeniowy, w którym nastąpi sprzedaż, stosownie do postanowień art. 91 ust. 5 ustawy. (...) Natomiast w sytuacji gdy jednak sprzedaż ww. samochodu nastąpi w kolejnych latach, obowiązek korekty nie wystąpi”.