Takie same zasady dotyczą odsetek obniżonych, które mają zastosowanie dopiero do zaległości powstałych po 1 stycznia 2009 r.

Ostatnia nowelizacja ordynacji podatkowej wprowadziła ulgę dla podatników w zapłacie odsetek od zaległości podatkowych. I jak to zwykle bywa, nowe przepisy wywołały kilka wątpliwości. Odsetki od zobowiązań podatkowych stanowią formę kary dla podatnika za zwłokę we wpłatach należności budżetowych. Nie należy jednak zapominać, że dotyczą one nie tylko podatków, ale naliczane są również od takich należności, jak:

- składki na ubezpieczenia społeczne;

- składka na ubezpieczenie zdrowotne;

- opłata za usługi w zakresie reklamy alkoholu;

- opłata za zezwolenie na sprzedaż alkoholu;

- opłata za rekultywację gruntów;

- opłata za korzystanie ze środowiska;

- cło.

Od 2009 r. w przypadku złożenia prawnie skutecznej korekty deklaracji podatnicy mają możliwość zapłaty obniżonych odsetek za zwłokę. Mimo jednak, że korekty dotyczą z reguły okresów wcześniejszych, odsetek w obniżonej wysokości nie można ustalić za okres przed 1 stycznia 2009 r. Z możliwości tej nie skorzystają też wszyscy podatnicy.

[srodtytul]Nowa możliwość[/srodtytul]

Nowelizując ordynację podatkową, ustawodawca wprowadził zachętę dla podatników, którzy nie czekając na kontrole i wezwanie ze strony organu skarbowego, sami zdecydują się na uregulowanie zaległości podatkowych i spełnią określone warunki. Jest to swoista ulga w spłacie odsetek za zwłokę.

Przypomnijmy, że zgodnie z art. 56 § 1 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=1A30C724BA7E56B674DECE371A4F3165?id=176376]ordynacji podatkowej[/link] stawka odsetek za zwłokę wynosi 200 proc. podstawowej stopy oprocentowania kredytu lombardowego, ustalanej zgodnie z przepisami o Narodowym Banku Polskim.

Od 2009 r. w przypadku złożenia prawnie skutecznej korekty deklaracji wraz z uzasadnieniem przyczyn korekty i zapłaty w całości, w ciągu siedmiu dni od dnia złożenia korekty, zaległości podatkowej stosuje się obniżoną stawkę odsetek za zwłokę w wysokości 75 proc. stawki podstawowej. Stawka odsetek za zwłokę jest zaokrąglana w górę do dwóch miejsc po przecinku.

Obniżonej stawki nie stosuje się jednak do korekty deklaracji:

- złożonej po doręczeniu zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli podatkowej, a w przypadkach, gdy nie stosuje się zawiadomienia – po zakończeniu kontroli podatkowej;

- dokonanej w wyniku czynności sprawdzających.

[srodtytul]Korekta za czas sprzed 2009 roku[/srodtytul]

W związku z nowym rodzajem odsetek od zaległości podatkowych, odsetkami obniżonymi, powstała pewna wątpliwość. Otóż odsetki w obniżonej stawce pobiera się, gdy podatnik złoży korektę zeznania i w ciągu siedmiu dni od niej wpłaci zaległość. Zapłaci wówczas część odsetek należnych fiskusowi. Co jednak w przypadku, gdy korekta obejmuje okres sprzed 2009 r.?

Ministerstwo Finansów stwierdziło, że przepis ten obowiązuje od 1 stycznia 2009 r. i nie nadano mu mocy wstecznej. Zmieniony art. 56 § 3 ordynacji podatkowej nie daje również upoważnienia do ustalania obniżonej stawki odsetek za zwłokę za okres przed 1 stycznia 2009 r. Uregulowania art. 56 § 1a ordynacji podatkowej mają więc zastosowanie do korekt deklaracji złożonych po 1 stycznia 2009 r. i nie obejmują sytuacji, kiedy korekta deklaracji została złożona przed tym dniem.

Obniżona stawka odsetek za zwłokę ma zastosowanie do naliczania odsetek za zwłokę za okres od 1 stycznia 2009 r., co wynika także z treści obwieszczenia ministra finansów z 6 stycznia 2008 r. w sprawie stawki odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych oraz obniżonej stawki za zwłokę od zaległości podatkowych.

[srodtytul]Jak ustalić, aby się nie pomylić[/srodtytul]

Zdarza się, że podatnik wpłacający podatek po terminie musi znać kilka stawek, jeśli opóźnienia w zapłacie podatku przypadały na okres, w którym stawki odsetek za zwłokę się zmieniały. Wówczas odsetki należy obliczyć odrębnie za każdy okres, w którym obowiązywała dana stawka. Zaokrąglić należy sumę odsetek za poszczególne okresy. Takie same zasady dotyczą odsetek obniżonych.

[b]Jeżeli skorygowana deklaracja dotyczy zaległości podatkowej powstałej przed 1 stycznia 2009 r., to do 31 grudnia 2008 r. odsetki za zwłokę powinny być naliczane według stawki podstawowej odsetek za zwłokę, zaś od 1 stycznia 2009 r. według obniżonej stawki odsetek za zwłokę, o której mowa w art. 56 § 1a ordynacji podatkowej.[/b]

Odsetki za zwłokę będą naliczane na analogicznych zasadach, jak w przypadku zaległości podatkowej istniejącej w okresach, w których obowiązywały różne stawki odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych.

W tym zakresie ma zastosowanie § 2 ust. 2 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=3CC43F2C897DB70664F44C61B0FF8EBC?id=178909]rozporządzenia ministra finansów z 22 sierpnia 2005 r. w sprawie naliczania odsetek za zwłokę oraz opłaty prolongacyjnej, a także zakresu informacji, które muszą być zawarte w rachunkach (DzU nr 165, poz. 1373 ze zm.)[/link], zgodnie z którym w przypadku zaległości podatkowej istniejącej w okresach, w których obowiązywały różne stawki odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych, odsetki są naliczane według wzoru określonego w ust. 1, odrębnie za każdy z tych okresów.

Zaokrągleniu podlega suma odsetek za poszczególne okresy. Analogiczne zasady naliczania odsetek za zwłokę przewiduje § 2a ust. 2 wspomnianego rozporządzenia dla obniżonej stawki odsetek za zwłokę. Takie stanowisko prezentuje Ministerstwo Finansów.

[srodtytul]Przesunięcie terminu[/srodtytul]

Warto przypomnieć, że jeżeli termin płatności podatku przypada w dzień ustawowo wolny od pracy lub w inny dzień wolny od pracy (w sobotę), to jest on przesuwany na pierwszy dzień, który nie jest wolny od pracy. W razie terminu zapłaty przypadającego w sobotę odsetki za zwłokę naliczane są dopiero od dnia następnego po tym pierwszym dniu roboczym, w którym zobowiązanie nie zostało zapłacone, tzn. od wtorku. Odsetek nie pobiera się, jeżeli nie przekraczają 6,60 zł (po zaokrągleniu 6 zł).

[srodtytul]Gdy podatnik nie składa deklaracji[/srodtytul]

Wątpliwość powstaje w sytuacji, gdy podatnik płaci zaległość podatkową, ale nie ma obowiązku składania korekty deklaracji. Czy może wówczas skorzystać z możliwości zapłaty obniżonych odsetek? Wydaje się, że nie. Ustawodawca nie przewidział takiego przypadku i pozbawił możliwości skorzystania z ulgi w zapłacie odsetek np. podatników, którzy nie mają obowiązku składania samej deklaracji. Podatnik nie spełni przecież warunku złożenia korekty, skoro nie składał deklaracji, bo nie miał takiego obowiązku. Pamiętamy, że od 1 stycznia 2007 r. podatnicy podatku dochodowego nie muszą już składać deklaracji na podatek, a płacą same zaliczki w systemie miesięcznym lub kwartalnym. Zatem nowa regulacja pozbawia podatników, którzy nie składają deklaracji, prawa do stosowania obniżonych odsetek za zwłokę od zaległości z tytułu podatku dochodowego.

[srodtytul]Lokalne płacimy kartą[/srodtytul]

Warto dodać, że ostatnia nowelizacja ordynacji podatkowej wprowadziła również możliwość zapłaty podatków lokalnych kartą płatniczą. Rada gminy, rada powiatu oraz sejmik województwa mogą, w drodze uchwały, dopuścić zapłatę podatków, stanowiących dochody odpowiednio budżetu gminy, powiatu lub województwa, kartą płatniczą. W takim przypadku za dzień dokonania zapłaty podatku uważa się dzień obciążenia rachunku bankowego podatnika, płatnika lub inkasenta lub rachunku podatnika, płatnika lub inkasenta w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej.

[srodtytul]Przelew z zagranicy[/srodtytul]

Z kolei w przypadku polecenia przelewu z rachunku bankowego podatnika w banku lub instytucji kredytowej niemającej siedziby lub oddziału na terytorium RP, za termin zapłaty podatku uważa się dzień obciążenia tego rachunku, jeżeli wpłacana kwota zostanie uznana na rachunku bankowym organu podatkowego w terminie pięciu kolejnych dni roboczych. W razie przekroczenia tego terminu za termin zapłaty uważa się dzień uznania kwoty na rachunku bankowym organu podatkowego.

[ramka][b]Będą dodatkowe sankcje[/b]

Uporczywe uchylanie się od zapłaty podatków czy innych zobowiązań, do których stosuje się przepisy o zobowiązaniach podatkowych, może spowodować nie tylko konieczność zapłaty odsetek od zaległości podatkowych, ale też nałożenie dodatkowych sankcji karnych (za wykroczenia lub przestępstwa). [/ramka]

[ramka][b]Uwaga [/b]

Podatnik nie ma obowiązku zapłaty odsetek, jeśli ich wysokość nie przekracza trzykrotności opłaty dodatkowej pobieranej przez Pocztę Polską za poleconą przesyłkę listową.[/ramka]