Tę kwestię rozstrzygnął [b]Europejski Trybunał Sprawiedliwości w wyroku z 5 marca 2009 r. w sprawie JD Wetherspoon Plc. (C 302/07).[/b]
Stwierdził‚ że ponieważ prawo wspólnotowe nie określa wyraźnej metody zaokrąglania kwot VAT‚ ustalenie zasad i metod należy do poszczególnych państw członkowskich. Przywołując [b]wyrok w sprawie Koninklijke Ahold (C-484/06)‚ wydany 10 lipca 2008 r.[/b]‚ Trybunał podkreślił‚ że określając metodę zaokrąglania podatku‚ państwa członkowskie muszą przestrzegać zasad rządzących wspólnym systemem VAT‚ zwłaszcza zasady neutralności podatkowej oraz zasady proporcjonalności.
[srodtytul]Nie ma jednej metody [/srodtytul]
Trybunał zaznaczył‚ że nie wymagają one stosowania szczególnej metody zaokrąglania kwoty VAT. Jedynym warunkiem powinna być gwarancja‚ że kwota otrzymana przez organ podatkowy z tytułu należnego VAT będzie dokładnie odpowiadała kwocie zadeklarowanej na fakturze i zapłaconej podatnikowi przez konsumenta. Ponadto zaokrąglona kwota podatku powinna odpowiadać‚ w jak największym stopniu‚ kwocie VAT wynikającej z zastosowania obowiązującej stawki. Ze względu na techniczny aspekt zaokrąglenia wymogi te mogą być spełnione przez więcej niż jedną metodę zaokrąglania.
ETS stwierdził też‚ że [b]prawo wspólnotowe z jednej strony nie sprzeciwia się wprowadzeniu wymogu zaokrąglania w górę kwot VAT‚ gdy ułamek najmniejszej rozpatrywanej jednostki monetarnej jest równy lub wyższy od 0‚5‚ a z drugiej strony nie wymaga‚ by podatnikom zezwalano na zaokrąglanie w dół kwoty podatku VAT‚ gdy kwota ta zawiera ułamek najmniejszej krajowej jednostki monetarnej[/b].
[srodtytul]Zaokrąglenie dopiero w deklaracji[/srodtytul]
Jeśli chodzi o moment zaokrąglenia VAT w razie sprzedaży po cenie zawierającej ten podatek‚ Trybunał orzekł‚ że dyrektywy VAT również go nie definiują. I tu także państwa członkowskie powinny kierować się zasadą neutralności podatkowej i zasadą proporcjonalności.
[b]Jeśli nie ma obowiązku zaokrąglania VAT na wcześniejszych poziomach‚ można to zrobić dopiero na koniec okresu rozliczeniowego.[/b] Dopiero bowiem na etapie złożenia deklaracji niezbędne jest wskazanie kwoty podatku‚ która musi być przekazana i która wobec tego nie może zawierać ułamka najmniejszej jednostki monetarnej.
[srodtytul]Wymogi mogą się różnić[/srodtytul]
ETS stwierdził również‚ że ustalenie innych wymogów dotyczących zaokrąglania VAT dla przedsiębiorców stosujących jednostkowe ceny netto (które należy powiększyć o VAT) oraz dla przedsiębiorców stosujących ceny jednostkowe zawierające VAT nie narusza zasady neutralności podatkowej. Sytuacja tych dwóch grup podatników znacznie się bowiem różni, biorąc pod uwagę potrzeby skutecznego stosowania w praktyce wspólnego systemu VAT.
Gdy cena jest wyrażona w całkowitych cyfrach bez VAT‚ zaokrąglenie podatku jest niezbędne do uzyskania całkowitej kwoty wynikającej z dodania ceny bez VAT i należnego podatku‚ który ma być rzeczywiście zapłacony. Natomiast gdy VAT jest zawarty w cenie towaru lub usługi‚ zaokrąglenie nie jest niezbędne dla pobrania całkowitej ceny.
[srodtytul]Jak jest w Polsce[/srodtytul]
Zasady zaokrąglania kwot podatku w polskim systemie prawnym oparte są na zasadzie arytmetycznej. [link=http://aktyprawne.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=176376]Ordynacja podatkowa[/link] mówi‚ że „kwoty podatków (...) zaokrągla się do pełnych złotych w ten sposób‚ że końcówki kwot wynoszące mniej niż 50 groszy pomija się‚ a końcówki kwot wynoszące 50 i więcej groszy podwyższa się do pełnych złotych”.
Natomiast zgodnie z [link=http://aktyprawne.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=291166]rozporządzeniem ministra finansów z 28 listopada 2008 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów o VAT[/link] w ewidencji prowadzonej dla celów VAT wszelkie wartości zaokrąglane są z dokładnością do jednego grosza.
Zwróćmy uwagę‚ że celem ewidencji jest odzwierciedlenie przebiegu i wartości transakcji. Niemniej zastosowanie różnego sposobu zaokrąglania kwot prowadzi do rozbieżności między obliczeniem kwoty podatku na podstawie tych zasad a pomnożeniem zaokrąglonej podstawy opodatkowania przez stawkę podatku.
[b]Polscy podatnicy mogą mieć wątpliwości co do tego‚ jak prawidłowo ująć w deklaracji kwotę VAT‚ jeśli kwota podatku otrzymana w wyniku pomnożenia zaokrąglonej do 1 zł podstawy opodatkowania przez stawkę podatku jest wyższa od kwoty tego podatku wynikającej z ewidencji VAT. Zgodnie ze stanowiskiem polskich organów podatkowych właściwym rozwiązaniem wydaje się umieszczenie w deklaracji kwot podstawy opodatkowania i podatku VAT wynikających z rejestru VAT‚ zaokrąglonych zgodnie z przepisami ordynacji podatkowej.[/b]
[i]Michał Zwyrtek jest starszym konsultantem w Dziale Doradztwa Podatkowego PricewaterhouseCoopers (biuro w Katowicach)
Sabina Prajsnar jest konsultantką w tym dziale (biuro we Wrocławiu)
Krzysztof Kamieniak jest konsultantem w tym dziale (biuro w Poznaniu)[/i]
