Przepisy podatkowe często są różnie interpretowane. Wątpliwości pogłębia dodatkowo obowiązująca zasada pierwszeństwa i bezpośredniego skutku prawa wspólnotowego UE. Warto więc spojrzeć wstecz na rozliczenia podatkowe, aby zweryfikować możliwości odzyskania podatku nadpłaconego w związku z niejednoznacznymi przepisami.

[srodtytul]Sprawdź koszty... [/srodtytul]

W rozliczeniach w podatku dochodowym dobrze jest się zastanowić nad szansą odzyskania podatku, jaki został zapłacony w wyniku wyłączenia pewnych kategorii wydatków z kosztów uzyskania przychodu. Tradycyjnie przydatne jest sprawdzenie obszaru wydatków uznawanych „dla bezpieczeństwa” za reprezentacyjne. W zależności od okoliczności można bowiem znaleźć argumenty pozwalające na zaliczenie niektórych z nich do kosztów podatkowych. Jeśli natomiast dany wydatek ma zdecydowanie charakter reprezentacyjny, warto pamiętać, że w świetle niektórych interpretacji można zaliczyć do kosztów podatkowych VAT związany z wydatkami, które same w sobie nie stanowią kosztu uzyskania przychodu. Wiele kategorii kosztów nie jest przez podatników uwzględnianych w kalkulacji podatku z uwagi na zakwalifikowanie ich do kategorii uznanej wprost przez ustawę za niekosztową (np. kary umowne). Tymczasem szczegółowa interpretacja konkretnych przepisów pozwala niekiedy na ograniczenie zakresu ich zastosowania i wyłączenia pewnych rodzajów wydatków spod ich obowiązywania.

[srodtytul]... również te ujmowane w czasie [/srodtytul]

Istnieją również możliwości szybszego rozliczenia kosztów. W tym zakresie częstym błędem podatników jest nieprawidłowe rozróżnienie kosztów pośrednich i bezpośrednich, a w konsekwencji rozpoznanie ich w nieodpowiednim momencie. Problemów interpretacyjnych dostarcza także przepis nakazujący rozpoznawanie niektórych kosztów w czasie. W takich przypadkach dużo zależy od udokumentowania danego wydatku – w pewnych okolicznościach istnieje bowiem możliwość rozliczenia go jednorazowo (koszty remontów, niektórych opłat ponoszonych w związku z zawarciem umowy leasingu). Błędy zdarzają się również podczas ustalania wartości początkowej środków trwałych, zwłaszcza w przypadku większych inwestycji. Do wartości początkowej często doliczane są wydatki, które mogłyby być uznane wprost za koszt podatkowy (np. niektóre formy doradztwa prawnego). Warto również rozważyć inne możliwości wcześniejszego zaliczenia wydatku do kosztów podatkowych – związane np. z kapitalizacją odsetek czy optymalizacją „złych długów”.

[srodtytul]Odzyskaj VAT od aut[/srodtytul]

[b]W związku z wydanym 22 grudnia 2008 r. przez Europejski Trybunał Sprawiedliwości wyrokiem w sprawie Magoora (C-414/07)[/b] przed podatnikami VAT otwierają się możliwości odzyskania nadpłaconego podatku naliczonego przy zakupie paliwa do samochodów osobowych.

We wspomnianym orzeczeniu ETS stwierdził, że zmiany w ustawie o VAT, które rozszerzyły ograniczenie prawa do odliczenia podatku naliczonego w związku z zakupem paliwa w porównaniu do przepisów obowiązujących w chwili akcesji Polski do Unii Europejskiej, są sprzeczne z prawem wspólnotowym. W konsekwencji podatnicy, którzy od maja 2004 r. nie dokonywali stosownych odliczeń VAT, zyskali możliwość skorygowania rozliczeń z tego tytułu i odzyskania nadpłaconego podatku.

Tezy wyroku można analogicznie odnieść do VAT naliczonego przy zakupie samych samochodów. Istnieją przy tym pewne argumenty przemawiające za stanowiskiem bardzo korzystnym dla podatników, czyli uznaniem, że prawo do odliczenia podatku po 1 maja 2004 r. nie podlega w tym zakresie żadnym ograniczeniom, również tym obowiązującym przed akcesją do UE.

Możliwość odzyskania nadpłaconego VAT istnieje również dla podatników, w stosunku do których wydana została decyzja określająca wysokość zobowiązania podatkowego. Wydany wyrok ETS stanowi bowiem przesłankę do wystąpienia o wznowienie postępowania w sprawie.

[srodtytul]Przy podwyższeniu nie zapłacisz PCC[/srodtytul]

Z niezgodności polskich regulacji z prawem wspólnotowym wynika również dla podatników szansa na odzyskanie podatku od czynności cywilnoprawnych, zapłaconego w związku z podwyższeniem kapitału zakładowego spółki.

Możliwość optymalizacji związana jest z brzmieniem art. 7 ust. 1 dyrektywy Rady 69/335/EWG, która z dniem akcesji Polski do UE nałożyła na Polskę obowiązek zwolnienia od podatku kapitałowego czynności, które 1 lipca 1984 r. były zwolnione z opodatkowania lub opodatkowane według stawki 0,5 proc. lub niższej. Ponieważ w tym okresie polskie regulacje ustawowe przewidywały jedynie opłatę skarbową od zawarcia umowy spółki, a nie od jej zmiany, można twierdzić, że każde podwyższenie kapitału następujące już w trakcie funkcjonowania spółki nie podlega opodatkowaniu. Szczególnie mocne argumenty w tym zakresie istnieją w odniesieniu do podwyższenia kapitału będącego rezultatem przekształceń i połączeń spółek oraz szczególnych rodzajów aportów.

W konsekwencji, jeśli kapitał zakładowy spółki został podwyższony (zwłaszcza w wyniku restrukturyzacji polegającej na przekształceniu lub połączeniu z inną spółką), istnieją spore szanse na odzyskanie zapłaconego od takiej czynności podatku.

[srodtytul]Na nowo sklasyfikuj nieruchomości [/srodtytul]

Oszczędności podatkowe można również uzyskać, weryfikując swoje rozliczenia z tytułu podatku od nieruchomości. Regulacje dotyczące tego podatku przewidują różnorakie zwolnienia, z których podatnicy stosunkowo rzadko korzystają. Jednocześnie w wielu przypadkach sam sposób kwalifikowania obiektów do opodatkowania jest błędny – często jako budowlę podatnicy traktują obiekt spełniający przesłanki do opodatkowania jako budynek i odwrotnie. Reklasyfikacja takiego obiektu może przynieść znaczne oszczędności (ponieważ podstawą opodatkowania w przypadku budowli jest zasadniczo ich wartość przyjęta dla celów amortyzacji podatkowej, natomiast budynki są opodatkowane na podstawie powierzchni użytkowej).

Często zdarza się również opodatkowywanie przez firmy gruntów niewykorzystywanych w działalności gospodarczej stanowiących użytki rolne, podczas gdy powinny być one zasadniczo opodatkowane podatkiem rolnym, którego stawki są zdecydowanie niższe.

[i]Autorka jest konsultantką w dziale doradztwa podatkowego PricewaterhouseCoopers biuro w Krakowie

Tekst powstał we współpracy z Inicjatywą Firm Rodzinnych[/i]