Zdecydował tak [b]minister finansów w piśmie z 28 stycznia 2009 r. (DD3/033/42/KDJ/08/PK-549)[/b], zmieniając interpretację Izby Skarbowej w Katowicach.

[srodtytul]Czy trzeba zapłacić[/srodtytul]

Podatnik pytał, [b]czy umorzenie w całości lub w części zaległości podatkowej, odsetek za zwłokę lub opłaty prolongacyjnej stanowi dla niego przychód opodatkowany podatkiem dochodowym od osób fizycznych.[/b]

Jego zdaniem skoro gminny organ podatkowy może udzielać ulg jedynie w sytuacjach nadzwyczajnych (np. klęska żywiołowa, zdarzenia losowe), nieracjonalne byłoby zachowanie ustawodawcy polegające na kreowaniu kolejnego zobowiązania podatkowego, w stosunku do którego podatnik podnosiłby te same nadzwyczajne okoliczności przemawiające za zastosowaniem umorzenia.

[srodtytul]Izba mówi nie...[/srodtytul]

Innego zdania była jednak izba skarbowa. Jej zdaniem organ podatkowy poprzez zastosowanie umorzenia spowodował zlikwidowanie zobowiązania pieniężnego istniejącego po stronie podatnika. Gdyby nie umorzenie należności, podatnik byłby zobowiązany do poniesienia wydatków. Czynność organów podatkowych ma zatem dla podatników konkretny wymiar finansowy, bo nie powoduje uszczuplenia w ich majątku, do którego musiałoby dojść, gdyby nie umorzenie należności. Podatnicy osiągają zatem korzyść majątkową i uzyskują w ten sposób przychód, od którego powinni zapłacić podatek.

Innego zdania był jednak minister finansów, który zmienił interpretację wydaną przez izbę.

[b]W opinii ministra w obowiązującym stanie prawnym nie znajduje potwierdzenia stanowisko, że umorzenie przez organ podatkowy kwot zaległości podatkowych (podatku od nieruchomości), odsetek za zwłokę lub opłaty prolongacyjnej stanowi przychód podlegający opodatkowaniu.[/b]

[srodtytul]...a minister zmienia jej decyzję[/srodtytul]

W interpretacji czytamy: „Ulgi w zapłacie podatku odróżnia od ulg będących elementem konstrukcji podatku ich uznaniowy charakter. Użyte przez ustawodawcę pojęcie ?»może« oraz »w przypadkach uzasadnionych« oznacza, że mamy tu do czynienia z uznaniem administracyjnym, a to oznacza, że przy ustalonym stanie faktycznym istnieje możliwość wyboru rozstrzygnięcia”.

Uzasadniając swoje rozstrzygnięcie, minister powołał się na [b]wyrok NSA z 2 lipca 2003 r. (I SA/Gd 309/03)[/b]. Wynika z niego, że „orzeczenie w przedmiocie umorzenia zaległości podatkowej nie jest aktem łaski organu podatkowego, lecz wynikiem procesu stosowania prawa, w którym podatnik realizuje swe prawo dochodzenia przywileju podatkowego, natomiast organ podatkowy wykonuje obowiązek ustalenia i oceny zindywidualizowanego stanu faktycznego sprawy oraz uprawnienie do rozstrzygania na tej podstawie w zakresie udzielonego mu przez ustawodawcę prawa do wyboru uzasadnionej decyzji co do zastosowania ulgi podatkowej”.

Zastosowanie w stosunku do podatnika ulgi przez uprawniony do tego organ podatkowy nie oznacza zatem, że podatnik uzyskuje z tego tytułu przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 11 ust. 1 [link=http://aktyprawne.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=80474]ustawy o PIT[/link] przychodami są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Za przychody z innych źródeł uważa się m.in.: zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje), dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12 – 14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

[srodtytul]Nie będzie przysporzenia[/srodtytul]

Minister stwierdził, że podatek ze swej istoty, w odróżnieniu od zobowiązań cywilnoprawnych, jest świadczeniem nieekwiwalentnym. Nie sposób zatem rozpatrywać umorzenia zaległości podatkowej w kategoriach przysporzenia majątkowego i traktować je jako otrzymanie nieodpłatnego świadczenia.

[ramka][b]Nie taki cel miał ustawodawca [/b]

Umorzenie zaległości podatkowej jest konsekwencją jednostronnego władczego rozstrzygnięcia organu podatkowego w formie aktu administracyjnego (decyzji). Jest to sytuacja odmienna od cywilnoprawnego zwolnienia z długu, które następuje na podstawie oświadczenia woli (umowy) wierzyciela o zwolnieniu i dłużnika o przyjęciu tego zwolnienia.Nieracjonalne byłoby postępowanie ustawodawcy, który z jednej strony przyznał organowi podatkowemu prawo do zastosowania ulgi w zapłacie podatku w stosunku do podatnika, który według tego organu spełnia przesłanki do jej zastosowania, z drugiej – kreowałby u podatnika obowiązek podatkowy z tego tytułu. [/ramka]