Przedsiębiorca (podatnik VAT czynny) handluje używanymi samochodami osobowymi (auto-handel). Płaci podatek liniowy, prowadzi podatkową księgę przychodów i rozchodów metodą uproszczoną. Przedsiębiorca kupuje samochody na podstawie umów kupna od osób nieprowadzących działalności gospodarczej oraz na podstawie faktur VAT-marża od osób prowadzących taką działalność. Nabyte pojazdy odprzedaje w systemie VAT marża. Zakup samochodów księguje w kolumnie 10 podatkowej księgi (zakup towarów i materiałów). W przypadku zakupu samochodu od osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej przedsiębiorca płaci podatek od czynności cywilnoprawnych.
Czytaj też:
Czy części ze zdemontowanych aut wykazywać w remanencie
Inwentaryzacja zapasów: jak przygotować spis z natury
Inne wydatki związane z auto-handlem to:
- ubezpieczenie komunikacyjne(ubezpieczenie komunikacyjne wykupuje, jeśli dany pojazd wyczerpał okres posiadanego ubezpieczenia komunikacyjnego przy zakupie, na każdy jego dzień pozostawania w firmie przedsiębiorcy, ale tylko do dnia jego sprzedaży),
- przeglądy techniczne,
- środki czystości służące do wyczyszczenia pojazdów,
- wydatki związane z drobnymi remontami i ulepszeniami / wymianą, które przedsiębiorca wykonuje we własnym zakresie (np: filtr paliwa, filtr oleju, łożyska, klocki hamulcowe, przewody hamulcowe, linka sprzęgła, żarówki, płyn do chłodnic, błotnik, świece, dywaniki, felgi itp.).
Czy w sporządzanym na 31 grudnia spisie z natury przedsiębiorca powinien ujmować ww. wydatki poniesione na: ubezpieczenie komunikacyjne, przeglądy techniczne; kosmetyki i środki czystości, a także wydatki związane z drobnymi naprawami wykonywanymi we własnym zakresie oraz podatek od czynności cywilnoprawnych? – pyta czytelnik.
Szczegółowe zasady prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów, w tym sporządzania spisu z natury u podatników prowadzących tę księgę, określają przepisy rozporządzenia ministra finansów z 26 sierpnia 2003 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (dalej: rozporządzenie).
Jak ustalić przychód
Stosownie do art. 24 ust. 2 zdanie pierwsze ustawy o PIT, u podatników osiągających dochody z działalności gospodarczej i prowadzących księgi przychodów i rozchodów dochodem z działalności jest różnica pomiędzy przychodem w rozumieniu art. 14 ustawy o PIT a kosztami uzyskania
- powiększona o różnicę pomiędzy wartością remanentu końcowego i początkowego towarów handlowych, materiałów (surowców) podstawowych i pomocniczych, półwyrobów, produkcji w toku, wyrobów gotowych, braków i odpadków, jeżeli wartość remanentu końcowego jest wyższa niż wartość remanentu początkowego, lub
- pomniejszona o różnicę pomiędzy wartością remanentu początkowego i końcowego, jeżeli wartość remanentu początkowego jest wyższa.
Na koniec roku, ale nie tylko
Podatnicy są obowiązani do sporządzenia i wpisania do księgi spisu z natury towarów handlowych, materiałów (surowców) podstawowych i pomocniczych, półwyrobów, produkcji w toku, wyrobów gotowych, braków i odpadów, na dzień 1 stycznia, na koniec każdego roku podatkowego, na dzień rozpoczęcia działalności w ciągu roku podatkowego, a także w razie utraty w ciągu roku podatkowego prawa do zryczałtowanego opodatkowania podatkiem dochodowym, zmiany wspólnika, zmiany proporcji udziałów wspólników lub likwidacji działalności (§ 27 ust. 1 rozporządzenia).
W myśl § 27 ust. 1a rozporządzenia, obowiązek sporządzenia spisu z natury na dzień 1 stycznia roku podatkowego nie dotyczy podatników, którzy sporządzili spis z natury na koniec poprzedniego roku podatkowego. W tym przypadku zamiast spisu z natury na dzień 1 stycznia roku podatkowego do księgi wpisuje się spis z natury sporządzony na dzień 31 grudnia poprzedniego roku podatkowego.
Materiały zużywane w toku świadczonych usług w zakresie auto-handlu, tj.: środki czystości oraz części zamienne do drobnych remontów (np: filtr paliwa, filtr oleju, łożyska, klocki hamulcowe, dywaniki, felgi itp.) powinny zostać ujęte w spisie z natury sporządzanym na dzień 31 grudnia jako materiały podstawowe i pomocnicze.
Natomiast wydatki poniesione na wykup ubezpieczeń komunikacyjnych, badania techniczne oraz podatek od czynności cywilnoprawnych nie podlegają ujęciu w spisie.
W spisie z natury sporządzanym na dzień 31 grudnia przedsiębiorca oczywiście ujmuje także niesprzedane pojazdy stanowiące w jego firmie towary handlowe.
Niezbędne elementy
Spis z natury powinien być sporządzony w sposób staranny i trwały oraz zakończony i zaopatrzony w podpisy osób uczestniczących w spisie (§ 28 ust. 1 rozporządzenia).
Spis z natury powinien zawierać co najmniej następujące dane: imię i nazwisko właściciela zakładu (nazwę firmy), datę sporządzenia spisu, numer kolejny pozycji arkusza spisu z natury, szczegółowe określenie towaru i innych składników wymienionych w § 27 rozporządzenia, jednostkę miary, ilość stwierdzoną w czasie spisu, cenę w złotych i groszach za jednostkę miary, wartość wynikającą z przemnożenia ilości towaru przez jego cenę jednostkową, łączną wartość spisu z natury oraz klauzulę „Spis zakończono na pozycji...", podpisy osób sporządzających spis oraz podpis właściciela zakładu (wspólników) (§ 28 ust. 2 in principio rozporządzenia).
Potrzebna jest także wycena
Podatnik jest obowiązany wycenić materiały i towary handlowe objęte spisem z natury według cen zakupu lub nabycia albo według cen rynkowych z dnia sporządzenia spisu, jeżeli są one niższe od cen zakupu lub nabycia. Spis z natury półwyrobów (półfabrykatów), wyrobów gotowych i braków własnej produkcji wycenia się według kosztów wytworzenia, a odpadów użytkowych, które w toku działalności utraciły swoją pierwotną wartość użytkową, wycenia się według wartości wynikającej z oszacowania uwzględniającego ich przydatność do dalszego użytkowania (§ 29 ust. 1 rozporządzenia) >patrz ramka.
Zaprezentowane stanowisko podzielają organy podatkowe (interpretacja Izby Skarbowej w Łodzi z 30 stycznia 2014 r., IPTPB1/415-692/13-4/KSU).
Autor jest doradcą podatkowym
Podstawa prawna: ustawa z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. DzU z 2018 r., poz. 1509 ze zm.)
(§ 3, 27, 28 i 29 rozporządzenia ministra finansów z 26 sierpnia 2003 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (tekst jedn. DzU z 2017 r., poz. 728 ze zm.)
>Towary handlowe, materiały pomocnicze, wyroby gotowe
Stosownie do § 3 pkt 1 rozporządzenia:
towarami są towary handlowe, materiały podstawowe i pomocnicze, półwyroby (półfabrykaty), wyroby gotowe, braki i odpady oraz materiały przyjęte od zamawiających do przerobu lub obróbki, z tym że:
- towarami handlowymi są wyroby przeznaczone do sprzedaży w stanie nieprzerobionym, a także produkty uboczne uzyskiwane przy prowadzeniu działów specjalnych produkcji rolnej,
- materiałami (surowcami) podstawowymi są materiały, które w procesie produkcji lub przy świadczeniu usług stają się główną substancją gotowego wyrobu, a także materiały stanowiące część składową (montażową) wyrobu lub są ściśle z wyrobem złączone (np. opakowania – puszki, butelki) oraz opakowania wysyłkowe wielokrotnego użytku (np. transportery, palety), jeżeli opakowania te nie są środkami trwałymi,
- materiałami pomocniczymi są materiały niebędące materiałami podstawowymi, które są zużywane w związku z działalnością gospodarczą i bezpośrednio oddają wyrobowi swoje właściwości,
- wyrobami gotowymi są wyroby własnej produkcji, których proces przerobu został całkowicie zakończony, wykonane usługi, prace naukowo-badawcze, prace projektowe, geodezyjno-kartograficzne, zakończone roboty, w tym także budowlane,
- produkcją niezakończoną jest produkcja w toku oraz półwyroby (półfabrykaty), tj. niegotowe jeszcze produkty własnej produkcji, a także wykonywane roboty, usługi przed ich ukończeniem,
- brakami są nieodpowiadające wymaganiom technicznym wyroby własnej produkcji, całkowicie wykończone bądź też doprowadzone do określonej fazy produkcji, a także towary handlowe, które na skutek uszkodzenia lub zniszczenia w czasie transportu bądź magazynowania utraciły częściowo swą pierwotną wartość,
- odpadami są materiały, które na skutek procesów technologicznych lub na skutek zniszczenia albo uszkodzenia utraciły całkowicie swą pierwotną wartość użytkową. -
>Cena zakupu i cena nabycia
Cena zakupu – cena, jaką nabywca płaci za zakupione składniki majątku, pomniejszona o podatek od towarów i usług podlegający odliczeniu zgodnie z odrębnymi przepisami, a przy imporcie powiększona o należne cło, podatek akcyzowy oraz opłaty celne dodatkowe, obniżona o rabaty opusty, inne podobne obniżenia, w przypadku zaś otrzymania składnika majątku w drodze darowizny lub spadku – wartość odpowiadająca cenie zakupu takiego samego lub podobnego składnika (zob. § 3 pkt 2 rozporządzenia). Cena nabycia – cena zakupu składnika majątku powiększona o koszty uboczne związane z zakupem towarów i składników majątku do chwili złożenia w magazynie według ich cen zakupu, a w szczególności koszty transportu, załadunku i wyładunku oraz ubezpieczenia w drodze (zob. § 3 pkt 3 rozporządzenia). -
