Takie stanowisko zajęła Izba Skarbowa w Łodzi w interpretacji z 14 listopada 2012 r., IPTPB3/423-293/12-2/PM.
Spółka złożyła wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych. W przedstawionym we wniosku stanie faktycznym wskazała, że w skład zarządu spółki wchodzą prezes, wiceprezes oraz członek zarządu. Wszyscy członkowie zarządu zostali powołani na podstawie uchwały rady nadzorczej. Zgromadzenie wspólników podjęło uchwałę o przyznaniu członkom zarządu wynagrodzenia i o jego wysokości. Z prezesem i wiceprezesem zarządu podpisano umowy o pracę, natomiast członek zarządu pełni swoją funkcję wyłącznie na podstawie powołania, przy czym zrzekł się on przyznanego mu wynagrodzenia.
W związku z tym spółka zapytała, czy rezygnacja z wynagrodzenia przez członka zarządu oznacza dla niej przychód z tytułu nieodpłatnego świadczenia podlegający opodatkowaniu.
Zdaniem spółki w sytuacji, gdy w uchwale zgromadzenia wspólników za pełnioną funkcję członkowi zarządu przewidziano wypłatę wynagrodzenia, przy czym do tej wypłaty nie doszło wskutek zrzeczenia się przez członka zarządu prawa do wynagrodzenia, dochodzi do powstania przychodu podatkowego na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 3 lit. a) ustawy o CIT. Wnioskodawca, który nie wypłaca wynagrodzenia, do czego pierwotnie był zobowiązany, uzyskuje przychód z tytułu umorzenia zobowiązania i tym samym kwota odpowiadająca wartości wynagrodzenia, którego członek zarządu się zrzekł, będzie podlegała doliczeniu do przychodu podatkowego.
Izba skarbowa uznała stanowisko spółki za prawidłowe i wskazała, że w opisanym stanie faktycznym osiągnie ona przychód z tytułu nieodpłatnego świadczenia.
Sławomir Pilarczyk radca prawny, starszy konsultant w Dziale Prawnopodatkowym PwC
Komentuje Sławomir Pilarczyk, radca prawny, starszy konsultant w Dziale Prawnopodatkowym PwC
Organ podatkowy w przedmiotowej interpretacji potwierdził po raz kolejny, że piastowanie funkcji członka zarządu bez wynagrodzenia generuje, co do zasady, przychód podatkowy po stronie spółki z tytułu nieodpłatnych świadczeń. Niemniej jednak we wniosku o interpretację spółka wskazała, że osiągnie przychód nie z tytułu nieodpłatnego świadczenia, ale na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 3 lit. a) ustawy o CIT.
Przepis ten stanowi, że przychodem jest m.in. wartość umorzonych zobowiązań. We wniosku o interpretację spółka wskazała, że członek zarządu „zrzekł się" wypłaty wynagrodzenia z tytułu pełnienia swojej funkcji. A zatem pomiędzy spółką a członkiem zarządu w wyniku podjętej uchwały ukształtowało się zobowiązanie cywilnoprawne, którego przedmiot stanowiło wynagrodzenie przysługujące członkowi zarządu. Z cywilnoprawnego punktu widzenia zrzeczenie się jest formą zwolnienia z długu, a więc stanowi umorzenie zobowiązania powodujące powstanie przychodu podatkowego na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 3 lit. a) ustawy o CIT.
Moim zdaniem w stanie faktycznym opisanym przez spółkę doszło do powstania przychodu podatkowego z tytułu umorzenia istniejącego już zobowiązania, zamiast – jak twierdzi organ podatkowy – przychodu z nieodpłatnego świadczenia.
W związku z tym przedstawiona przez spółkę kwalifikacja prawna przychodu podatkowego jako przychodu z tytułu umorzenia zobowiązania wydaje się właściwsza. Natomiast stanowisko izby skarbowej byłoby poprawne, gdyby nie istniało jakiekolwiek zobowiązanie do zapłaty wynagrodzenia z tytułu pełnionej funkcji na podstawie np. kontraktu menadżerskiego lub uchwały właściwego organu spółki (przy czym nie byłoby to możliwe na podstawie umowy o pracę, albowiem zgodnie z kodeksem pracy pracownik nie może zrzec się prawa do wynagrodzenia).
Bez względu jednak na kwalifikację prawną spółka powinna rozpoznać przychód podatkowy z tytułu rezygnacji z wynagrodzenia przez członka zarządu.
Na marginesie należy również wskazać, że nie w każdej sytuacji pełnienie funkcji członka zarządu bez wynagrodzenia rodzi po stronie spółki przychód podatkowy.
W wyroku z 18 marca 2010 r. WSA w Gdańsku (I SA/Gd 949/09) stanął na stanowisku, że w przypadku gdy funkcję członka zarządu spółki pełni nieodpłatnie jej wspólnik, po stronie spółki nie powstaje przychód podatkowy z tytułu nieodpłatnego świadczenia.
Ponadto ryzyko uznania przez organy podatkowe przychodu z nieodpłatnego świadczenia będzie niższe w sytuacji, gdy funkcję członka zarządu spółki pełnić będzie osoba oddelegowana przez spółkę – matkę, a spółka będzie wypłacać spółce – matce stosowne wynagrodzenie z tego tytułu. W takim przypadku spółka nie osiągnie przychodu z nieodpłatnego świadczenia z uwagi na obowiązek zapłaty na rzecz spółki matki stosownego wynagrodzenia za pełnienie funkcji przez członka zarządu.
