Tym bardziej że przepisy zmieniały się od tego czasu czterokrotnie, w tym dwa razy w 2009 r.

Wysokość ulgi określa art. 89 ustawy o akcyzie. Przybrała ona postać obniżki stawki akcyzy o 1,565 zł od każdego litra biokomponentów dodanych do benzyny (stawka wyjściowa 1565 zł/1000 litrów) oraz o 1,048 zł od każdego litra biokomponentów dodanych do olejów napędowych (stawka wyjściowa 1048 zł/1000 litrów).

Kwota akcyzy nie może być jednak niższa niż 10 zł/1000 litrów. Dla biokomponentów stanowiących samoistne paliwa, przeznaczonych do napędu silników spalinowych nowa stawka akcyzy wynosi 10 zł/1000 litrów.

Obniżone stawki akcyzy weszły w życie z dniem ogłoszenia pozytywnej decyzji Komisji Europejskiej. Ta musiała się wypowiedzieć, czy ulgi proponowane przez stronę polską nie są niedozwoloną pomocą publiczną. Wydała zgodę 18 września 2009 r., natomiast informacja o tym ukazała się w Dzienniku Urzędowym Wspólnot Europejskich 2009/C 247/01 z 15 października 2009 r.

Zdaniem Ministerstwa Finansów nowe stawki akcyzy należy stosować dopiero od 15 października (tak Izba Skarbowa w Warszawie w interpretacji z 3 grudnia 2009 r., IPPP3/443-874/09-4/SM).

Ważne jest, że Komisja Europejska zgadza się na stosowanie ulg podatkowych do 30 kwietnia 2011 r. Po tej dacie „pomoc publiczna dla biopaliw musi być uzasadniona korzyścią środowiskową w stosunku do biopaliw dostarczanych na mocy obowiązku dostawy”.

Przedsiębiorcy, którzy w stanie prawnym od 1 stycznia 2007 r. do 15 października 2009 r. oczekiwali na zgodę Komisji Europejskiej i podwyższenie ulg w akcyzie, mogą więc być ich pewni w takiej wysokości jeszcze przez rok.

Zgodnie z przepisami ustawy ulga z tytułu zawartości biokomponentów w paliwach przysługuje wyłącznie wtedy, gdy zawartość biokomponentów przekracza 2 proc. a paliwa spełniają wymagania jakościowe określone w odrębnych przepisach.

Oznacza to, że ulgę można rozliczać tylko od paliw zgodnych z ustawą o systemie monitorowania i jakości paliw oraz z rozporządzeniami ministra gospodarki wydanymi do tej ustawy.

Dodatkowo ustawodawca wymaga, aby paliwa z zawartością biokomponentów i biokomponenty stanowiące samoistne paliwa były wyprodukowane w składzie podatkowym. Oznacza to, że ulga należy się od paliw krajowych bądź sprowadzanych z UE. Nie obejmuje paliw i biokomponentów z importu.

Stosowanie ulgi określonej jako obniżka stawki podatku powoduje bardzo duże problemy z administrowaniem rozliczeniami akcyzowymi.

Dla wyliczenia zobowiązania podatkowego podatnicy muszą określić zawartość biokomponentów w paliwach faktycznie od każdej partii paliwa i zależnie od tej zawartości deklarować odpowiednią stawkę akcyzy.

W stanie prawnym do 15 października 2009 r. podatnicy również dokonywali takich obliczeń, ale były one prostsze.

Wówczas ulgę w akcyzie rozliczało się w formie zwolnienia podatkowego. Na ogół od zobowiązania podatkowego wyliczonego dla całego wolumenu benzyny i olejów wprowadzanych na rynek odejmowało się zbiorczo ulgę z tytułu zawartości w tych paliwach biokomponentów.

Obecnie organy podatkowe wymagają określenia i zewidencjonowania dla każdej partii paliwa właściwej stawki akcyzy z uwzględnieniem zawartości biokomponentów. Powoduje to konieczność identyfikacji wielu stawek dla jednego produktu, benzyny lub oleju.

Co więcej, zdarza się, że organy zarzucają prowadzącym składy podatkowe, w których magazynuje się paliwa, nieprawidłowe prowadzenie ewidencji sankcjonowane karami z kodeksu karnego skarbowego, bo w składach nie ujawnia się właściwej stawki akcyzy z uwzględnieniem zawartości biokomponentów.

Tymczasem najmniejsza różnica w oznaczeniu zawartości biokomponentów powoduje zmianę stawki.

Komisja Europejska zgadza się na stosowanie ulg podatkowych do 30 kwietnia 2011 r. Po tej dacie pomoc publiczna dla biopaliw musi być uzasadniona korzyścią środowiskową

Dochodzi również do dyskusji z organami podatkowymi co do metodologii rozliczania ulgi. Na przykład niektóre z nich twierdzą, że skoro stawki akcyzy zostały określone za 1000 litrów, to ulgę należy rozliczyć tylko od pełnych litrów biokomponentów dodanych do 1000 litrów oleju lub benzyny.

Nie wiadomo, jakimi przesłankami kierował się ustawodawca w określeniu ulgi akcyzowej w formie obniżki stawki zamiast, tak jak poprzednio, w formie zwolnienia.

Dużym problemem dla branży paliwowej jest również określenie skutków akcyzowych produkcji i obrotu biokomponentami dodawanymi do oleju lub benzyny.

Ustawa o akcyzie określa stawkę akcyzy w wysokości 10 zł/1000 litrów dla biokomponentów stanowiących samoistne paliwa, przeznaczonych do napędu silników spalinowych.

W stanie prawnym obowiązującym do 1 marca 2009 r., kiedy zwolnienie przysługiwało dla „biokomponentów, stanowiących samoistne paliwo, spełniających wymagania jakościowe, określone w odrębnych przepisach – w wysokości 1680 zł/1000 l”,

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach

uznał, że zwolnienie to dotyczy również biokomponentów (estrów) dodawanych do komponowania paliw

(wyrok z 7 sierpnia 2009 r., III SA/Gl 327/09)

.

W nowej ustawie o akcyzie znalazło się zastrzeżenie: mają to być „biokomponenty przeznaczone do napędu silników spalinowych”. Jeżeli się jednak weźmie pod uwagę katalog wyrobów akcyzowych z załącznika nr 1 do ustawy, jedynie biokomponenty przeznaczone do celów opałowych i napędowych podlegają akcyzie.

Uzasadnione jest więc stwierdzenie, że albo biokomponenty przeznaczone do komponowania paliw nie podlegają akcyzie, albo są opodatkowane obniżoną stawką 10 zł/1000 litrów.

Organy podatkowe nie akceptują jednak takiego poglądu, twierdząc, że biokomponenty (estry) są opodatkowane stawką 1882 zł/1000 litrów właściwą dla „pozostałych paliw silnikowych”.

Nowe przepisy o akcyzie dotyczące rozliczania ulgi z tytułu zawartości biokomponentów obowiązują dopiero od 15 października 2009 r., stąd nie zostały jeszcze rozpoznane przez podatników akcyzy wszystkie potencjalne problemy związane z rozliczaniem ulgi.

Doświadczenie ze stosowaniem ulgi w akcyzie z lat poprzednich pokazuje jednak, że mechanizm rozliczania ulgi i wszystkie wątpliwości z nim związane należy jak najszybciej wyjaśnić, zwracając się o wydanie indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego.

Jeszcze przed przystąpieniem Polski do Unii Europejskiej, w maju 2003 r., państwa członkowskie uchwaliły dyrektywę 2003/30/WE w sprawie wspierania użycia w transporcie biopaliw lub innych paliw odnawialnych. Głównym celem dyrektywy była redukcja emisji gazów cieplarnianych i ograniczenie zużycia paliw konwencjonalnych.

W dyrektywie znajduje się zobowiązanie państw UE do osiągnięcia do końca 2010 r. minimalnej ilości biokomponentów w ogólnej wartości energetycznej paliw wprowadzanych na rynek na poziomie 5,75 proc.

Mimo że dyrektywa jest poddawana dużej krytyce ze względu na koszty, jakie wiążą się z produkcją i wykorzystaniem paliw odnawialnych, oraz efektywność biopaliw, Polska konsekwentnie realizuje cele określone w tym dokumencie.

Co więcej, na następne lata zakłada się, że proporcje biokomponentów w paliwach wprowadzanych na rynek mają wzrosnąć i wynieść 6,20 proc. w 2011 r., 6,65 proc. w 2012 r. oraz 7,10 proc. w 2013 r.

Aby wspierać realizację ambitnych celów wskaźnikowych, Polska zdecydowała się na wprowadzenie ulg podatkowych dla producentów biokomponentów i biopaliw.

Zwolnienie z akcyzy dla biokomponentów i biopaliw umożliwia dyrektywa 2003/96/WE z 27 października 2003 r., tzw. dyrektywa energetyczna. Jest to zwolnienie fakultatywne, do wyboru przez państwa członkowskie.

Zgodnie z dyrektywą zwolnienie z akcyzy nie może być większe niż kwota akcyzy należnej od ilości biokomponentów zawartych w paliwie. Zwolnienie powinno być również ustalone w takiej wysokości, aby uniknąć nadmiernej rekompensaty dodatkowych kosztów związanych z wytwarzaniem biokomponentów.

Autorka jest doradcą podatkowym w kancelarii DLA Piper