Skarbówka przegrała przed Naczelnym Sądem Administracyjnym spór o prawo do kosztów z tytułu nieściągalnej wierzytelności, gdy doszło do tzw. nowacji.
Chodziło o dwie sprawy dotyczące interpretacji podatkowych. We wnioskach spółka wyjaśniła, że dokonała odnowienia niektórych wierzytelności tzw. nowacji z art. 506 § 1 kodeksu cywilnego. Pierwotnie były zaliczane przez spółkę do przychodów należnych (art. 12 ust. 3 ustawy o CIT). Na mocy umów stare wierzytelności uległy umorzeniu, a określono nowe.
Spółka chciała się upewnić, czy w takiej sytuacji ma prawo wrzucić w koszty nieściągalne wierzytelności z umów odnowienia.
Fiskus odpowiedział, że nie. Przypomniał, że odnowienie jest umową zawieraną w celu doprowadzenia do wygaśnięcia (umorzenia) dotychczasowego, pierwotnego zobowiązania. W ocenie urzędników to, że spółka zaliczyła do przychodów należnych pierwotne wierzytelności, nie oznacza, że te powstałe z odnowienia też były do nich zaliczone.
Nie został zatem spełniony – zdaniem organów podatkowych – jeden z warunków rozliczenia w koszty nieściągalnych wierzytelności.
Spółka zaskarżyła interpretacje, ale Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku oddalił jej skargi.
Rację spółce przyznał dopiero sąd kasacyjny. Zauważył, że potwierdzenie stanowiska fiskusa oznaczałoby konieczność ponownego zaliczenia tych samych kwot do przychodów należnych.
W tym przypadku nowacja nie doprowadziła do zmiany podstawy prawnej powstania zobowiązania.
W ocenie NSA podatnik nie może być karany za to, że podejmuje działania zmierzające do ochrony swoich interesów, zwłaszcza gdy są racjonalne. Takiego działania nie można traktować w kategorii obejścia prawa.
– Nowacja nie wyklucza możliwości zaliczenia do kosztów nieściągalnej wierzytelności, ale tylko w zakresie, w jakim pierwotnie wierzytelność została zaliczona do przychodów należnych – podkreślił sędzia NSA Krzysztof Winiarski.
Wyroki są prawomocne.
sygnatura akt: II FSK 1345-1346/14
