Zła wiadomość dla spółek, które planują przekazanie nieruchomości wspólnikom wycofującym z nich swoje udziały. W poniedziałek Naczelny Sąd Administracyjny podjął niekorzystną dla nich uchwałę dotyczącą VAT.
Z daniną czy bez
Kanwą uchwały była konkretna sprawa. Spór sprowadzał się do tego, czy przekazanie nieruchomości wspólnikowi w zamian za nabycie przez spółkę jego udziałów w celu umorzenia podlega opodatkowaniu VAT zgodnie z art. 5 ust. 1 w związku z art. 7 ust. 1 ustawy o VAT. O rozstrzygnięcie tej wątpliwości wystąpił zwykły skład NSA, na którego wokandę trafiła sprawa spółki. W uzasadnieniu wskazał na poważne rozbieżności w orzecznictwie dotyczącym spornej kwestii.
Siedmioosobowy skład NSA potwierdził, że sprawa wymaga podjęcia uchwały. Ostatecznie opowiedział się jednak za wykładnią prezentowaną przez fiskusa.
Uznał bowiem, że przekazanie nieruchomości wspólnikowi w zamian za nabycie przez spółkę jego udziałów w celu ich umorzenia podlega opodatkowaniu VAT zgodnie z art. 5 ust. 1 w związku z art. 7 ust. 1 ustawy o VAT.
W ustnych motywach uzasadnienia uchwały NSA dokonał analizy pojęcia dostawa na gruncie VAT. Jak zauważyła sędzia NSA Maria Dożynkiewicz, opodatkowaniu VAT podlega dostawa towarów. I to bez względu na to, czy została zrealizowana z zachowaniem form i warunków. Czynność taka musi być odpłatna.
Jest odpłatność
NSA zauważył, że z odpłatnością mamy do czynienia nie tylko w przypadku płatności w formie pieniężnej, ale także rzeczowej. Dalej poszerzony skład skupił się na tym, jak instytucję umorzenia udziałów ustawodawca uregulował w k.s.h. Zwrócił uwagę, że na gruncie prawa handlowego pojęcie to wstępuje w różnym znaczeniu. Niemniej jednak podkreślił, że udział ma określoną wartość. Umorzenie może być dobrowolne lub przymusowe. Z orzecznictwa Sądu Najwyższego wynika, że celem jest zbycie.
Zdaniem NSA w sytuacji, gdy w zamian za udziały spółka przekazuje towary, a niewątpliwie są nimi nieruchomości, to jest to dostawa. Dochodzi bowiem do rozporządzania towarem jak właściciel, a czynność ma charakter odpłatny.
sygnatura akt: I FPS 6/15
