Tak wynika z interpretacji Izby Skarbowej w Łodzi z 1 października 2015 r. (IPTPP2/4512-404/15-4/RR).

Na podstawie umowy darowizny z firmą farmaceutyczną szpital otrzymał produkt leczniczy. Zgodnie z umową szpital nie był zobowiązany do świadczenia wzajemnego na rzecz darczyńcy, a przedmiot darowizny został szpitalowi przekazany w oparciu o ceny producenta (wartość netto). Treść umowy przewidywała, że ewentualne zobowiązania podatkowe związane z zawarciem oraz wykonaniem niniejszej umowy obciążają obdarowanego. Otrzymany przez szpital produkt leczniczy jest wykorzystywany do działań związanych z ochroną zdrowia, tzn. do bezpłatnej kuracji pacjentów.

Szpital opodatkował nieodpłatne otrzymanie produktu leczniczego podatkiem od towarów i usług według stawki 8 proc. W celu potwierdzenia prawidłowości takiego opodatkowania wystąpił z wnioskiem do organu podatkowego o odpowiedź na pytanie, czy rzeczywiście należało opodatkować 8-proc. stawką VAT otrzymany nieodpłatnie produkt leczniczy.

Organ podatkowy uznał, że stanowisko szpitala jest nieprawidłowe, gdyż darowizna nie mieści się w dyspozycji art. 5 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług. Zgodnie z tym przepisem opodatkowaniu VAT podlegają: m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Z kolei art. 7 ust. 1 i 2 ustawy przez dostawę towarów rozumie przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel oraz przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności: przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, wszelkie inne darowizny, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.

Organ uznał, że otrzymanie przez szpital darowizny produktu leczniczego nie stanowi dostawy towarów ani świadczenia usług, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT po stronie obdarowanego (szpitala). W konsekwencji otrzymanie darowizny przez szpital nie podlega opodatkowaniu VAT, a szpital nie jest z tego tytułu zobowiązany do zapłaty podatku od towarów i usług.

Komentarz eksperta

Stefan Majerowski, menedżer w zespole podatków pośrednich w dziale doradztwa podatkowego EY

Organ podatkowy trafnie zwrócił uwagę na to, że w przypadku darowizny nie możemy mówić o odpłatnej dostawie towarów w rozumieniu ustawy o VAT. Ponieważ ustawa nie zawiera definicji darowizny, przedmiotowo istotnych elementów tej umowy należy szukać w art. 888 kodeksu cywilnego. Co do zasady umowa darowizny jest umową nieodpłatną po stronie obdarowanego. Takie spojrzenie na umowę darowizny prowadzi do wniosku, że otrzymanie produktu leczniczego przez szpital, nawet jeśli wykorzystuje on lek do swojej statutowej działalności, nie podlega opodatkowaniu VAT. Organ podatkowy trafnie zatem zwrócił uwagę na to, że obowiązek opodatkowania VAT otrzymanej darowizny nie wystąpi po stronie obdarowanego (szpitala). W tym przypadku odpłatną dostawę towarów realizuje podmiot przekazujący darowiznę (firma farmaceutyczna).

Darowizna ta będzie natomiast podlegała opodatkowaniu VAT po stronie przekazującej ją firmy farmaceutycznej, jeśli będzie jej przysługiwać prawo do odliczenia podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia darowanych farmaceutyków.

Należy w tym miejscu podkreślić, że ustalony przez strony darowizny zapis umowy przewidujący obowiązek poniesienia ciężaru podatku pozostaje bez wpływu na kwalifikację zdarzenia darowizny pod kątem zobowiązania w zakresie VAT. Ustalenia umowne pomiędzy stronami dotyczące podmiotu zobowiązanego za rozliczenie podatku w tym przypadku nie mogą determinować podmiotowości podatnika dla celów VAT. Tożsamość podatnika VAT pozostaje niezależna od ustaleń pomiędzy stronami transakcji, co oczywiście nie oznacza, że – zgodnie z ustaleniami umownymi – firmie farmaceutycznej nie będzie przysługiwało prawo do otrzymania od obdarowanego (szpitala) rekompensaty za poniesiony wydatek w postaci VAT należnego z tytułu darowizny.

Współautorem komentarza jest Aleksandra Kielar – konsultantka w zespole podatków pośrednich w dziale doradztwa podatkowego EY