Naczelny Sąd Administracyjny oddalił skargę kasacyjną spółki, która spierała się z fiskusem o wykładnię przepisów ustawy o VAT. Chodziło o opodatkowanie opcji przyznawanych w dwóch prowadzonych przez nią programach motywacyjnych. We wniosku o interpretacje firma wyjaśniła, że programy organizuje z udziałem spółek zależnych z grupy kapitałowej. Ich uczestnikami są osoby pozostające w stosunku pracy lub w innym zobowiązującym do świadczenia usług lub pracy, w tym pełniące funkcje członka zarządu na rzecz spółki z grupy.

Spółka podkreśliła, że ich bezpośrednim celem nie jest osiągnięcie zysku, lecz stworzenie mechanizmów motywujących uczestników do pracy i działań na rzecz jej i całej grupy.

Organizacja programów polega zaś na przyznaniu uczestnikom warunkowych praw majątkowych w postaci opcji, które zapewniają nabywcom uzyskanie kwoty pieniężnej uzależnionej od wartości akcji zwykłych spółek notowanych na Giełdzie Papierów Wartościowych. Każdy uczestnik może nabyć z góry określoną liczbę opcji, które są wydawane odpłatnie za symboliczne 1 zł za jedną opcję.

Podatniczka zapytała, czy przyznanie uczestnikom programów opcji za określoną w nich i umowach kwotę pieniężną stanowi czynność objętą opodatkowaniem VAT.

Fiskus wbrew stanowisku spółki stwierdził, że tak. W jego ocenie w sprawie mamy do czynienia z umową złożoną, w której beneficjentem są podmioty z grupy nabywające od wnioskodawcy usługę „zarządzania". Urzędnicy uznali, że skoro wpłaty uczestników pozostają w bezpośrednim związku z prawem do udziału w programach i do otrzymania opcji, to podlegają opodatkowaniu VAT.

Stanowisko to zaakceptował Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie. Jego zdaniem zbycie opcji stanowi usługę w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT. Sąd nie miał też wątpliwości, że w sprawie mamy do czynienia ze świadczeniem odpłatnym.

Ostatecznie jego wykładnię potwierdził NSA. Również jego zdaniem nawet symboliczne wynagrodzenie za świadczoną usługę powoduje, że czynność ta dokonywana jest odpłatnie. Jak podkreśliła sędzia NSA Krystyna Chustecka, zapłata musi mieć jedynie konkretny wymiar. Osiągnięcie zysku nie ma znaczenia. Otrzymanie zapłaty, która co najwyżej pokrywa koszty (czy poniżej poniesionych kosztów), również nie stanowi o nieodpłatności usługi bądź też częściowej odpłatności. Pojęcie odpłatności usługi w VAT jest oderwane od wartości tej usługi.

Ponadto zdaniem NSA świadczone usługi mieściły się w zakresie prowadzonej przez spółkę działalności gospodarczej. Wyrok jest prawomocny.

sygnatura akt: I FSK 1953/13