Naczelny Sąd Administracyjny oddalił skargę kasacyjną fiskusa, który odmówił podatniczce prawa do wystąpienia o umorzenie zaległości podatkowej.
W październiku 2009 r. fiskus orzekł o odpowiedzialności podatkowej podatniczki za zaległość spółki z o.o. Chodziło o nieuiszczone przez spółkę należności w PIT, odsetki i koszty egzekucyjne. W sumie ponad 3,7 tys. zł.
W styczniu 2011 r. kobieta wystąpiła o umorzenie zaległości. Argumentowała, że z powodu długotrwałej choroby swojej i męża nie zdoła uregulować długu bez zagrożenia podstawowej egzystencji rodziny.
Fiskus w ogóle nie chciał się zająć jej wnioskiem. Odmawiając wszczęcia postępowania w sprawie umorzenia zobowiązania podatkowego powstałego w związku z decyzją orzekającą o odpowiedzialności osoby trzeciej, wskazał na art. 67c § 1 i 2 ordynacji podatkowej. W jego ocenie instytucja umorzenia zaległości podatkowych nie ma zastosowania w sprawach, w których wniosek o przyznanie ulgi składa płatnik podatku. Prawo do tego przysługuje jedynie tym, którzy występują w charakterze podatnika lub osoby trzeciej odpowiedzialnej za zaległości podatnika.
Tymczasem wnioskodawczyni jest osobą trzecią odpowiedzialną za zaległości płatnika z tytułu zaliczek miesięcznych na PIT pobranych od wynagrodzeń wypłaconych pracownikom. Zgodnie zaś z art. 67c § 1 ordynacji podatkowej w stosunku do płatnika, w tym także do osoby trzeciej odpowiedzialnej za zaległości płatnika, zastosowanie mają jedynie ulgi w postaci rozłożenia na raty lub odroczenia zapłaty zaległości.
Podatniczka nie zgadzała się z taką wykładnią przepisów. Tłumaczyła, że jej zobowiązanie powstało wskutek decyzji stwierdzającej odpowiedzialność podatkową osoby trzeciej. Jej zdaniem ulgę w postaci umorzenia można stosować w stosunku do należności osób trzecich, nawet gdy orzeczono wobec nich odpowiedzialność z tytułu zaległości płatnika.
Stanowisko korzystne dla podatniczki potwierdził Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie. Jego zdaniem opinia organów podatkowych o braku podstawy prawnej do rozpatrzenia wniosku o zastosowanie ulgi w postaci umorzenia zaległości podatkowych złożonego przez osobę trzecią, którą obciążono odpowiedzialnością za należności płatnicze, jest błędna. Możliwość umorzenia wyłączona została bowiem jedynie w odniesieniu do należności przypadających od płatnika. To znaczy tych, które dany podmiot obowiązany jest zapłacić jako płatnik.
WSA zauważył, że skarżąca nie jest płatnikiem. Jest osobą trzecią i z jej punktu widzenia „podatnikiem", za którego zaległości podatkowe (także płatnicze) odpowiada, jest spółka. Sąd podkreślił, że osoba trzecia i płatnik to całkowicie różne kategorie podmiotów ponoszących odpowiedzialność podatkową.
Ostatecznie wykładnię sądu pierwszej instancji w pełni podzielił sąd kasacyjny. Jak podkreślił sędzia Stanisław Bogucki, skarga kasacyjna organu podatkowego jest oczywiście bezzasadna. NSA potwierdził, że w sprawie nie ma podstaw do utożsamiania pozycji płatnika i osoby trzeciej. Wyrok jest prawomocny.
sygnatura akt: II FSK 2106/12
