Zasady wystawiania faktury, w tym obowiązkowe jej elementy, wskazują art. 106a–106g ustawy o VAT. Wynika ?z nich, że każda faktura powinna zawierać kwotę VAT, chyba że przepisy ustawy o VAT jednoznacznie wyłączają obowiązek podania kwoty podatku jako elementu faktury. Jest tak np. w przypadku faktury uproszczonej czy faktury wystawionej w procedurze marży. Ta ogólna zasada jest również usankcjonowana w regulacjach unijnych odnoszących się do danych umieszczanych na fakturach. Z art. 226 pkt 10 dyrektywy 2006/112/WE wynika, że faktury wystawione do celów VAT zawierają m.in. kwotę VAT do zapłaty, chyba że zastosowano procedurę szczególną, która zgodnie ?z dyrektywą wyklucza podawanie takiej informacji.

Nie ulega wątpliwości, że kwota VAT co do zasady musi być wykazana na każdej fakturze. Jak prawidłowo ją obliczyć? Przepisy ustawy o VAT wskazują na trzy sposoby obliczania tego podatku. Podatnik może wybrać jeden z nich i obliczać kwotę VAT:

1) ?od ogólnej wartości sprzedaży netto albo

2) ?od wartości sprzedaży brutto, albo

3) ?podsumowując podane na fakturze jednostkowe kwoty podatku dla poszczególnych dostaw lub usług.

Najbardziej popularną metodą jest kalkulacja kwoty VAT od sumy wartości netto sprzedaży (art. 106e ust. 1 pkt 14 ustawy o VAT). Kwota VAT jest wówczas iloczynem wartości sprzedaży netto i stawki podatku (z uwzględnieniem podziału na poszczególne stawki).

Przykład

Podatnik sprzedał jedną sztukę towaru X za kwotę 230 zł netto oraz dwie sztuki towaru Y ?o łącznej wartości 360 zł netto. ?W sumie ogólna wartość sprzedaży netto wyniosła 590 zł.

Podatnik przyjął, że kwota VAT na fakturze jest liczona od sumy wartości sprzedaży netto. ?W związku z tym, że dostawa towarów X i Y podlegała opodatkowaniu stawką 23 proc., to sprzedawca wykazał na fakturze VAT w kwocie 135,70 zł (590 zł x 23 proc.).

Metoda ta nie jest jednak uniwersalna. Nie można jej zastosować do obliczenia ?VAT zawartego w otrzymanej zaliczce. Zarówno w przypadku zaliczek, jak i zwykłych transakcji polegających na dostawie towarów czy świadczeniu usług podatnik może zastosować inny wariant obliczenia VAT, a mianowicie od wartości sprzedaży brutto. Ten sposób liczenia kwoty podatku wynika z art. 106e ust. 7–9 ustawy o VAT. Kwotę podatku w odniesieniu do dostarczanych towarów lub świadczonych usług (a także otrzymanych zaliczek) objętych daną stawką podatku podatnik wykazuje wtedy na fakturze jako kwotę wyliczoną według następującego wzoru:

 

gdzie:

KP – oznacza kwotę podatku,

WB – oznacza wartość dostarczonych towarów lub wykonanych usług objętych stawką podatku uwzględniającą kwotę podatku (wartość sprzedaży brutto),

SP – oznacza stawkę podatku.

Podatnik sprzedał towar X za kwotę brutto 81 zł. Dostawa towarów podlegała opodatkowaniu według ?stawki 8 proc.

Podatnik przyjął, że kwota VAT na fakturze jest liczona od wartości sprzedaży brutto. Podatek liczony według tej metody podatnik ustalił w kwocie 6 zł [81 zł x 8 / (100 8)]. Z kolei wartość netto sprzedaży towarów opodatkowanych stawką 8 proc. wyniosła 75 zł (81 zł – 6 zł).

Trzeci sposób liczenia kwoty VAT na fakturze polega na podsumowaniu jednostkowych kwot podatku ustalonych od wartości poszczególnych dostaw towarów i wykonanych usług. Wówczas łączna kwota podatku może być ustalona w wyniku podsumowania jednostkowych kwot podatku, pod warunkiem że te jednostkowe kwoty podatku zostały określone w tej fakturze. Stanowi o tym art. 106e ust. 10 ustawy o VAT.

Podatnik sprzedał towary X, Y i Z opodatkowane stawką 23 proc.

Towar X został sprzedany za 20 zł netto, wobec czego kwota VAT wykazana dla tej dostawy na fakturze wyniosła 4,60 zł ?(20 zł x 23 proc.). Towar Y został sprzedany za 30 zł netto, wobec czego kwota VAT wykazana na fakturze wyniosła 6,90 zł ?(30 zł x 23 proc.). Natomiast towar Z został sprzedany za 40 zł netto, wobec czego kwota VAT wykazana na fakturze wyniosła 9,20 zł (40 zł x 23 proc.).

Podatnik przyjął, że kwota VAT ?na fakturze jest liczona jako ?suma jednostkowych kwot podatku dla poszczególnych dostaw. Wobec tego łączna ?kwota VAT dla dostaw opodatkowanych stawką ?23 proc. wyniosła 20,70 zł ?(4,60 zł 6,90 zł 9,20 zł).

WNIOSEK

Pomiędzy trzema możliwymi sposobami obliczania kwoty VAT na fakturze mogą występować groszowe różnice. Różnica taka może wystąpić pomiędzy łączną kwotą VAT ustaloną w wyniku podsumowania jednostkowych kwot podatku a łączną kwotą podatku obliczoną od wartości sprzedaży netto. Nie powinny one być jednak kwestionowane przez organy podatkowe, ponieważ każdy z tych  sposobów obliczania łącznej kwoty VAT na fakturze jest prawidłowy i dopuszczalny.