Opodatkowanie dochodów uzyskiwanych z działalności gospodarczej ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych jest dla wielu drobnych przedsiębiorców będących osobami fizycznymi atrakcyjną formą opodatkowania. Korzyści płynące z tej metody to uproszczenie księgowości w stosunku do podatkowej księgi przychodów i rozchodów, a także ?w wielu przypadkach niższe obciążenia z tytułu podatku dochodowego niż przy rozliczeniach na zasadach ogólnych lub nawet liniowo.
Ustawa z 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne zawiera jednak katalog przypadków, których zaistnienie skutkuje utratą prawa do stosowania ryczałtu. Przypadki te można podzielić na zdarzenia:
- ?skutkujące natychmiastową utratą prawa do ryczałtu, ?a więc te, które prowadzą do zmiany formy opodatkowania w ciągu roku,
- ?których zaistnienie wyklucza możliwość ryczałtowego opodatkowania dopiero ?w kolejnym roku podatkowym.
W pierwszej grupie są przypadki przewidziane w art. 8 ?ust. 1 pkt 3 ustawy. Zgodnie ?z tym przepisem ryczałtu nie mogą płacić podatnicy osiągający przychody w całości lub części z tytułu: prowadzenia aptek, działalności w zakresie udzielania pożyczek pod zastaw (prowadzenie lombardów),działalności w zakresie kupna i sprzedaży wartości dewizowych, prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w zakresie wolnych zawodów innych niż wymienione w art. 4 ust. 1 pkt 11 tej ustawy, świadczenia usług wymienionych w załączniku nr 2 do ustawy, działalności w zakresie handlu częściami i akcesoriami do pojazdów mechanicznych.
Ponadto zgodnie z art. 8 ust. 1 pkt 4 ustawy, opodatkowania ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych nie stosują podatnicy wytwarzający wyroby opodatkowane podatkiem akcyzowym, z wyjątkiem energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii.
W razie wystąpienia tych przypadków podatnik, który dotychczas opodatkowywał uzyskiwane przychody z działalności gospodarczej ryczałtem ewidencjonowanym, będzie musiał pożegnać się z tą formą rozliczeń z chwilą wystąpienia takiego zdarzenia, a zatem ?w ciągu roku podatkowego. Dodatkowo w ciągu roku możliwa jest utrata prawa do stosowania ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, gdy podatnik lub spółka, w ramach której działa przynajmniej jeden ze wspólników, sprzeda towary handlowe lub wyroby albo uzyska przychody ze świadczenia usług na rzecz byłego lub obecnego pracodawcy na warunkach określonych art. 8 ?ust. 2 ustawy.
Inaczej będzie w wypadku przekroczenia ustalonego limitu przychodu. Zgodnie bowiem z art. 6 ust. 4 ustawy, podatnicy opłacają w roku podatkowym ryczałt od przychodów ewidencjonowanych z pozarolniczej działalności gospodarczej, jeżeli w roku poprzedzającym rok podatkowy:
- ?uzyskali przychody z tej działalności, prowadzonej wyłącznie samodzielnie, w wy-?sokości nieprzekraczającej ?150 000 euro lub
- ?uzyskali przychody wyłącznie z działalności prowadzonej w formie spółki, a suma przychodów wspólników spółki z tej działalności nie przekroczyła kwoty 150 000 euro.
Przekroczenie tej kwoty limitu przychodu również skutkuje utratą prawa do ryczałtu. Jednak w tym przypadku podatnik nie może stosować ryczałtu, poczynając dopiero od kolejnego roku podatkowego. Jeżeli zatem nie wystąpi inna sytuacja wyłączająca możliwość dalszego stosowania tej formy opodatkowania, to do końca roku, w którym podatnik przekroczył wskazany limit, korzysta on z opodatkowania ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, a dopiero ?w kolejnym roku jest zobligowany do stosowania zasad ogólnych.
Autor jest doradcą podatkowym
