Tak orzekł Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 18 grudnia 2013 r. (I FSK 3032/11).

Spółka planuje wnoszenie aportów w postaci posiadanych udziałów/akcji w spółkach kapitałowych do innej spółki kapitałowej. Za wniesiony aport spółka obejmie udziały/akcje w spółce kapitałowej, a ich wartość nominalna będzie niższa niż wartość rynkowa przedmiotu aportu. W konsekwencji wystąpi tzw. agio, które zostanie przekazane na kapitał zapasowy. W tym stanie faktycznym podatnik wystąpił do organu podatkowego z wnioskiem o udzielenie interpretacji indywidualnej. Zadała pytanie, czy w wypadku objęcia udziałów/akcji w podwyższonym kapitale zakładowym spółki kapitałowej w zamian za wkład niepieniężny w postaci aportu o wartości rynkowej przekraczającej wartość nominalną obejmowanych udziałów/akcji w spółce kapitałowej przychodem z tego tytułu będzie jedynie wartość nominalna objętych udziałów/akcji.

Spółka stanęła na stanowisku, że ?w wypadku objęcia udziałów/akcji ?w spółce kapitałowej w zamian za wniesiony aport, będzie zobowiązana do rozpoznania przychodu w wysokości nominalnej wartości obejmowanych udziałów/akcji. Jej zdaniem opisana czynność nie będzie w jakimkolwiek innym zakresie podlegała opodatkowaniu CIT, ponieważ nie ma podstaw merytorycznych do określenia przez organy podatkowe przychodu w innej wysokości niż wartość nominalna objętych udziałów/akcji.

Organ uznał stanowisko spółki za nieprawidłowe. Podkreślił, że ustalenie nominalnej wartości udziału, a w konsekwencji przychodu, nie może odbywać się na zasadzie dowolności. Wartość ta powinna zasadniczo odpowiadać realnej wartości rynkowej przedmiotu aportu ?w momencie jego wnoszenia do spółki.

W efekcie skargi podatnika WSA?w Poznaniu wyrokiem z 23 września 2011 r. (I SA/Po 522/11) uchylił interpretację, w związku z czym organ wniósł skargę kasacyjną.

NSA podzielił stanowisko spółki. Wskazał, że jeżeli organ oszacowałby wartość akcji/udziału, to naruszyłby przepisy kodeksu spółek handlowych, które nie przewidują takiej instytucji. Sąd podkreślił, że nie można na podstawie autonomii prawa podatkowego zmieniać przepisów kodeksu, gdyż stanowi to niedopuszczalny dysonans.

Elżbieta Wójcik, współpracowniczka Zespołu Zarządzania Wiedzą Podatkową firmy Deloitte

Komentarz eksperta:

Michał ?Piecuch, konsultant w Deloitte Doradztwo Podatkowe ?Sp. z o.o. ?(biuro w Warszawie)

NSA w komentowanym wyroku rozstrzygnął kwestię wysokości przychodu osiąganego przez podatnika wnoszącego aport ?do spółki kapitałowej w sytuacji, ?gdy wartość nominalna udziałów ?objętych za wkład jest niższa niż wartość rynkowa wkładu, a różnica (tzw. agio) ?zostaje przekazana na kapitał ?zapasowy spółki.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 7 ustawy o CIT, w przypadku objęcia udziałów/akcji ?w zamian za wkład niepieniężny w postaci innej niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część, przychodem jest wartość nominalna tych udziałów. Przepis ten zawiera odesłanie do art. 14 ustawy, zgodnie z którym organ podatkowy ma możliwość określenia wysokości przychodu w wartości rynkowej zbywanych rzeczy ?lub praw majątkowych, gdy cena określona ?w umowie znacznie odbiega od tej wartości. W praktyce, większość organów podatkowych traktuje taki zapis jako uprawnienie do określenia przychodu podatnika w wartości rynkowej przedmiotu wkładu (por. interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z 20 maja 2013 r., ILPB4/423-51/13-4/ŁM; interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie ?z 15 lipca 2013 r., IPPB3/423-256/13-2/PK1).

Sądy administracyjne słusznie stają ?jednak po stronie podatników. Zgodnie ?z przeważającą linią orzeczniczą, organy podatkowe nie mają prawa ustalać przychodu z tytułu aportu, w ramach którego powstaje tzw. agio, w wysokości innej niż wartość nominalna objętych udziałów/akcji. Odpowiednie stosowanie art. 14 ustawy o CIT sprowadza się ?w takich sytuacjach do określenia wartości rynkowej przedmiotu aportu, gdy wartość podawana przez podatnika jest nierealna ?i nie powinno wpływać na wysokość ustalonych przychodów podatkowych. Ujawnienie przez podatnika wartości rynkowej jako wartości przedmiotu ?aportu eliminuje zatem możliwość szacowania przychodu na podstawie ?art. 14 ustawy o CIT.

Biorąc pod uwagę zarówno cel wprowadzenia art. 12 ust. 1 pkt 7, ?jak i jego logiczny związek z art. 15 ust. 1k pkt 1 ustawy, ustalającym, w przypadku odpłatnego zbycia udziałów/akcji objętych w zamian za wkład niepieniężny w postaci innej niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część, koszty

w wysokości wartości nominalnej udziałów/akcji, należy zgodzić się ?z dominującym wśród sądów administracyjnych poglądem. Wniesienie aportu ?o wartości rynkowej przewyższającej wartość nominalną otrzymanych ?udziałów/akcji powinno skutkować powstaniem przychodu w wysokości nominalnej wartości tych udziałów/akcji.

Podobny pogląd wyrażony został przykładowo w wyrokach NSA ?z 9 sierpnia 2013 r. (II FSK 2433/11) oraz ?z 17 kwietnia 2013 r. (II FSK 1677/11).