Dane na fakturze VAT RR przy nabyciu towarów od rolnika ryczałtowego

Firma zajmuje się przetwórstwem owoców i warzyw. Produkty te zwykle dostarczane są przez rolników ryczałtowych. Z tego powodu ciąży na nas obowiązek wystawiania faktur VAT RR, które potwierdzają dostawy tych owoców i warzyw. Jaki identyfikator rolnika ryczałtowego (NIP czy PESEL) powinny zawierać wystawiane przez nas faktury VAT RR?

– pyta czytelniczka.

Fakturę potwierdzającą dokonanie dostawy towarów lub świadczenie usługi wystawia sprzedawca. W przypadku dostawy produktów rolnych dokonanej przez rolnika ryczałtowego dla nabywcy, który jest podatnikiem VAT czynnym, fakturę wystawia jednak ten ostatni, czyli nabywca.

W celu uproszczenia

Zakup produktów rolnych oraz usług rolniczych od rolnika ryczałtowego podlega szczególnej procedurze, której celem jest uproszczenie zasad rozliczania tych transakcji w VAT. Ta szczególna procedura została wprowadzona po to, aby nie obciążać rolników obowiązkami związanymi z rozliczeniem podatkowym. Uproszczenie przejawia się m.in. w tym, że to nie sprzedawca (rolnik ryczałtowy), ale nabywca wystawia fakturę, która dokumentuje transakcję. Rozwiązanie to wynika z regulacji określonej w art. 115 – 118 ustawy o VAT.

Nie wszystkie dostawy produktów rolnych dokonane przez rolników mogą być objęte tą procedurą. Nabywca wyręczy rolnika, wystawiając fakturę potwierdzającą transakcję tylko wtedy, gdy dostawca posiada status rolnika ryczałtowego >patrz ramka.

W dwóch egzemplarzach

Podatnik zarejestrowany jako podatnik VAT czynny, nabywający produkty rolne od rolnika ryczałtowego, fakturę dokumentującą nabycie tych produktów wystawia w dwóch egzemplarzach. Oryginał faktury przekazuje dostawcy, natomiast drugi egzemplarz faktury – pozostawia u siebie.

Zgodnie z art. 116 ust. 2 pkt 2 ustawy o VAT, faktura dokumentująca nabycie produktów rolnych, oznaczona jako „faktura VAT RR", powinna zawierać numer identyfikacji podatkowej lub numer PESEL dostawcy i nabywcy. Przepis ten dopuszcza możliwość posługiwania się przez rolnika ryczałtowego dwoma identyfikatorami w transakcji dostawy produktów rolnych dla czynnego podatnika VAT. Nie rozstrzyga w jakich okolicznościach rolnik ten posługuje się NIP-em, a w jakich – numerem PESEL.

Które informacje

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z 13 października 1995 r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników (tekst jedn. DzU z 2012 r., poz. 1314 ze zm.) identyfikatorem podatkowym jest:

1. numer PESEL – w przypadku podatników będących osobami fizycznymi objętymi rejestrem PESEL, nieprowadzących działalności gospodarczej lub niebędących zarejestrowanymi podatnikami VAT;

1. NIP – w przypadku pozostałych podmiotów podlegających obowiązkowi ewidencyjnemu.

Obowiązek ewidencyjny skutkujący koniecznością podawania NIP dotyczy osoby fizycznej, która:

a) prowadzi działalność gospodarczą,

b) jest zarejestrowanym podatnikiem VAT (lub podlega temu obowiązkowi),

c) jest płatnikiem podatków,

d) jest płatnikiem składek na ubezpieczenie społeczne,

e) jest płatnikiem składek na ubezpieczenie zdrowotne.

Rolnik ryczałtowy nie podlega obowiązkowi rejestracji VAT i nie prowadzi działalności gospodarczej. Jest on zwolniony z VAT w zakresie dostaw produktów rolnych pochodzących z własnej działalności rolniczej i świadczenia usług rolniczych. Zwolnienie to przysługuje bez względu na wysokość obrotów uzyskanych z prowadzonej działalności rolniczej. Wobec tego, co do zasady, nie ma on obowiązku posługiwania się NIP-em. Jego identyfikatorem numerycznym jest PESEL.

Tak też uznała Izba Skarbowa w Poznaniu w interpretacji z 2 maja 2012 r. (ILPP1/443-101/12-4/NS). W piśmie tym czytamy: „Faktura VAT RR wystawiana przez wnioskodawcę dla rolnika ryczałtowego powinna zawierać numer PESEL tego rolnika, z uwagi na fakt, iż rolnik ryczałtowy nie jest zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług. Należy jednak zauważyć, że art. 116 ust. 2 ustawy określa minimalny zakres danych, jakie powinna zawierać faktura VAT RR i nie nakłada ograniczeń w sprawie umieszczania dodatkowych danych identyfikujących dostawców, nabywców czy też towarów. Tym samym nie będzie błędem umieszczenie na fakturze oprócz numeru PESEL także NIP rolnika".

WNIOSEK

Zasadą jest, że rolnik ryczałtowy posługuje się numerem PESEL. Jeżeli jednak zatrudnia pracownika i z tego tytułu opłaca do urzędu skarbowego PIT, a do ZUS – składki na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne, to jako płatnik ma on obowiązek posługiwania się numerem NIP. Wówczas poda on wystawcy faktury VAT RR ten właśnie identyfikator podatkowy.

Ustawa o VAT definiuje rolnika ryczałtowego

Zgodnie z art. 2 pkt 19 ustawy o VAT rolnikiem ryczałtowym jest rolnik, który:

1. dokonuje dostawy produktów rolnych pochodzących z własnej działalności rolniczej lub świadczy usługi rolnicze,

2. korzysta ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy o VAT,

3. nie jest zobowiązany do prowadzenia ksiąg rachunkowych na podstawie przepisów o rachunkowości.