VAT: miejscem świadczenia usług magazynowania jest siedziba klienta

Tak orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w wyroku z 4 września 2013 r. (I SA/Po 643/13).

Spółka zajmuje się świadczeniem kompleksowych usług magazynowania dla klientów polskich i zagranicznych. W związku z tym złożono wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, w którym zadano pytanie, czy miejscem świadczenia wyżej wskazanych usług jest siedziba podatnika będącego usługobiorcą. We wniosku nadmieniono również, że klient nie dysponuje powierzchnią magazynową. W ocenie podatnika, odpowiedź na to pytanie powinna być twierdząca. W uzasadnieniu powołano się na art. 28b ustawy o VAT, ustanawiający ogólną zasadę, w myśl której miejscem świadczenia usług jest siedziba podatnika, na rzecz którego przedmiotowe czynności są wykonywane. Podkreślono również, że zamysłem ustawodawcy, wprowadzającego analizowany przepis, było opodatkowanie usługi w miejscu jej konsumpcji.

Fiskus w wydanej interpretacji indywidualnej nie zgodził się z takim  stanowiskiem. W ocenie organów podatkowych, w przedmiotowej sprawie zastosowanie ma art. 28e ustawy o VAT, zgodnie z którym w przypadku usług związanych z nieruchomościami, miejsce ich świadczenia określa się na podstawie położenia nieruchomości. Fiskus argumentował, że niezbędnym warunkiem do świadczenia usług magazynowania jest posiadanie odpowiednich warunków technicznych, w tym m.in. magazynu trwale związanego z nieruchomością.

WSA w wydanym wyroku zgodził się ze stanowiskiem spółki. Powołał się przy tym na orzeczenie Trybunału Sprawiedliwości UE o sygn. C 155/12. Sąd, odwołując się do wyroku Trybunału, podkreślił, że usługi magazynowania nie można utożsamiać z usługami związanymi z nieruchomościami. Powołany przez fiskusa art. 28e ustawy o VAT miałby zastosowanie pod warunkiem, że usługobiorca dysponowałby prawem używania obiektu magazynowego. W przedmiotowym stanie faktycznym wyraźnie to wykluczono. Sąd nadmienił ponadto, że usługa związana z nieruchomością występuje wówczas, gdy jej cechy determinują miejsce wykonywania świadczeń.

—Adrian Głowacki, współpracownik Zespołu Zarządzania Wiedzą Podatkową firmy Deloitte

Komentarz eksperta

Michał Jaszczyński, konsultant w Deloitte Doradztwo Podatkowe (biuro w Warszawie)

Sentencja komentowanego wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu jest rezultatem wydania przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej 27 czerwca 2013 r. wyroku w sprawie spółki RR Donnelley Global Turnkey Solutions Poland sp. z o.o. (C-155/12). Tym samym, dzięki wydaniu przez WSA w Poznaniu komentowanego wyroku (a także wyroku w bliźniaczej sprawie I SA/Po 644/13), zaczęła kształtować się praktyka polskich sądów administracyjnych dotycząca opodatkowania usług magazynowych, uwzględniająca stanowisko TSUE.

W związku z tym, WSA w Poznaniu wskazał, że kompleksowe usługi magazynowania mogą być uznane za usługi związane z nieruchomością (i tym samym opodatkowane w miejscu, gdzie się ona znajduje) jedynie pod warunkiem, że usługobiorcy przyznane zostało prawo używania całości lub części wyraźnie określonej nieruchomości. Dodatkowo, w przypadku gdy usługobiorca nie ma prawa wstępu na nieruchomość, gdzie towary są lub mają być przechowywane, lub też wskazane prawo wstępu jest ograniczone (np. ma on prawo wstępu jedynie w określonym czasie, tylko pod nadzorem itp.), to usługa tego rodzaju nie zostanie uznana za usługę związaną z nieruchomością. W konsekwencji, taka usługa nie będzie podlegała opodatkowaniu w miejscu położenia nieruchomości, a zastosowanie znajdzie zasada ogólna – opodatkowanie w miejscu siedziby lub stałego miejsca prowadzenia działalności usługobiorcy.

Jak widać, kluczowe dla podatników może się zatem okazać odpowiednie skonstruowanie umów z kontrahentami, dotyczących świadczenia przez tych podatników usług magazynowych. Takie umowy mogłyby zawierać odpowiednie zapisy uwzględniające tezy wyroków TSUE oraz WSA w Poznaniu, co dałoby szansę na opodatkowanie usług magazynowych na zasadach ogólnych.

Podsumowując, komentowany wyrok WSA w Poznaniu zawiera korzystne dla podatników rozstrzygnięcie w kwestii opodatkowania usług magazynowych. Wyrok ten jest przyczynkiem kształtowania się praktyki polskich sądów administracyjnych we wskazanym temacie.

Warte podkreślenia jest również to, że w kwestii opodatkowania VAT usług magazynowych zaczęła kształtować się praktyka sądów również na szczeblu NSA. Opisane wyżej stanowisko TSUE zostało bowiem przedstawione także przez Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 8 października 2013 r. (I FSK 1566/13).