- Byłem na urlopie za granicą, który z powodu awarii mojego auta nieco się przedłużył. W konsekwencji spóźniłem się ze złożeniem deklaracji VAT-7 za ostatni miesiąc. Czy poniosę za to odpowiedzialność?

– pyta czytelnik.

Z art. 16 kodeksu karnego skarbowego wynika, że nie podlega karze za przestępstwo lub wykroczenie skarbowe ten, kto po popełnieniu czynu zabronionego (czyli jak w tym przypadku np. niezłożeniu na czas deklaracji VAT-7 ) zawiadomił o tym organ powołany do ścigania, ujawniając istotne okoliczności tego czynu. Jest to tzw. czynny żal. Takie zawiadomienie można złożyć na piśmie albo przekazać ustnie do protokołu.Jednak w praktyce pojawiają się problemy.

Zdaniem fiskusa czynny żal nie jest skuteczny, jeśli przed jego złożeniem organ ścigania miał udokumentowaną wiadomość o popełnieniu przestępstwa lub wykroczenia skarbowego. Ponieważ termin złożenia deklaracji wynika bezpośrednio z przepisów ustaw podatkowych, zdaniem organów podatkowych dysponują one informacją o tym, że deklaracja nie została złożona (jest to odnotowywane w systemie POLTAX).

Wydaje się jednak, że brak notyfikacji w systemie o wpłynięciu deklaracji nie może być traktowany jako udokumentowana wiedza o tym, że podatnik spóźnił się ze złożeniem formularza. Aby czynny żal rzeczywiście był bezskuteczny, organy powołane do ścigania muszą dysponować odpowiednią (i udokumentowaną) wiedzą jeszcze przed jego złożeniem.

Jeśli podatnik zdecyduje się skorzystać z czynnego żalu, powinien przesłać do urzędu skarbowego najpierw zawiadomienie o spóźnieniu, a dopiero potem deklarację. Może też złożyć oba dokumenty jednocześnie. Nie powinien jednak postępować odwrotnie, czyli najpierw wysyłać deklarację, a dopiero potem zawiadomienie o spóźnieniu. Gdy tak zrobi, czynny żal będzie nieskuteczny. Organ podatkowy, otrzymując deklarację, będzie bowiem posiadał już udokumentowaną wiedzę na temat popełnionego czynu, co uniemożliwi podatnikowi skorzystanie z czynnego żalu.

Podstawa prawna

Art. 16 ustawy z 10 września 1999 r. – Kodeks karny skarbowy (DzU z 1999, nr 83 poz. 930 ze zm.)