- W jaki sposób osoba fizyczna prowadząca dwie niepubliczne szkoły, znajdujące się pod tym samym adresem i mające wspólny sekretariat, lecz posiadające odrębne nr REGON, powinna prowadzić podatkową księgę przychodów i rozchodów?

– pyta czytelnik.

Podatnikiem podatku dochodowego jest m.in. osoba fizyczna, natomiast przedmiotem opodatkowania tym podatkiem jest jej dochód. Zatem w opisanej sytuacji osoba fizyczna traktowana jest w rozumieniu ustawy o PIT jako podatnik, tj. podmiot podlegający obowiązkowi podatkowemu. Przymiotu takiego pozbawione są same szkoły, za pośrednictwem których podatnik będący osobą fizyczną prowadzi własną działalność gospodarczą.

Osoby fizyczne osiągające dochody z prowadzenia niepublicznych szkół w rozumieniu przepisów ustawy z 7 września 1991 r. o systemie oświaty są podatnikami podatku dochodowego, który opłacają na podstawie przepisów ustawy o PIT. Na gruncie tej ustawy, przychody z prowadzenia przez osoby fizyczne szkół niepublicznych są przychodami ze źródła przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3 tej ustawy, czyli z pozarolniczej działalności gospodarczej.

Zgodnie z art. 5a pkt 6 ustawy o PIT, pozarolnicza działalność gospodarcza oznacza działalność zarobkową:

- wytwórczą, budowlaną, handlową, usługową,

- polegającą na poszukiwaniu, rozpoznawaniu i wydobywaniu kopalin ze złóż,

- polegającą na wykorzystywaniu rzeczy oraz wartości niematerialnych i prawnych

- prowadzoną we własnym imieniu bez względu na jej rezultat, w sposób zorganizowany i ciągły, z której uzyskane przychody nie są zaliczane do innych przychodów ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1, 2 i 4–9 tej ustawy.

W myśl art. 24a ust. 1 ustawy o PIT, osoby fizyczne wykonujące działalność gospodarczą, są obowiązane prowadzić podatkową księgę przychodów i rozchodów (pkpir) albo księgi rachunkowe, zgodnie z odrębnymi przepisami. Szczegółowe zasady prowadzenia pkpir są określone przez przepisy rozporządzenia ministra finansów z 26 sierpnia 2003 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów.

Księga oraz dowody, na podstawie których są w niej dokonywane zapisy, musi znajdować się na stałe w miejscu wykonywania działalności lub miejscu wskazanym przez podatnika jako jego siedziba. Jeżeli prowadzenie księgi zostało zlecone biuru rachunkowemu – w miejscu wskazanym przez podatnika.

Odstępstwo od tej zasady dotyczy jedynie przedsiębiorstw wielozakładowych, w odniesieniu do których § 9 ust. 3 rozporządzenia wskazuje, że w przypadku prowadzenia przedsiębiorstwa wielozakładowego księgi muszą znajdować się w każdym zakładzie. Podatnik może jednak prowadzić jedną księgę w miejscu wskazanym jako jego siedziba, pod warunkiem, że w poszczególnych zakładach jest prowadzona co najmniej ewidencja sprzedaży, o której mowa w § 8 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia.

Przy czym, z przedsiębiorstwem wielozakładowym mamy do czynienia, jeżeli działalność prowadzona jest w oparciu o kilka zespołów składników materialnych i niematerialnych, jakimi są w szczególności sklepy, zakłady, punkty usługowe, przeznaczone do realizacji określonych zadań gospodarczych.

Jeśli zatem szkoły są prowadzone pod jednym adresem i mają wspólny sekretariat, to (mimo iż posiadają odrębne numery REGON) nie są odrębnymi podmiotami działającymi niezależnie od organu prowadzącego, którym jest podatnik – osoba fizyczna, a tym samym nie są odrębnymi podatnikami. Ponadto szkoły te nie posiadają wyodrębnionych składników majątkowych i nie mają samodzielności pozwalającej na ich niezależne funkcjonowanie.

W świetle definicji zawartej w § 3 pkt 10 rozporządzenia w sprawie pkpir szkoły te nie są więc przedsiębiorstwem wielozakładowym. W konsekwencji podatnik – osoba fizyczna zobowiązany jest prowadzić jedną podatkową księgę przychodów i rozchodów dla obu szkół funkcjonujących w ramach pozarolniczej działalności gospodarczej i ujmować wszystkie zdarzenia gospodarcze związane z tą działalnością w tej księdze.

Stanowisko to potwierdzają organy podatkowe, m.in. Izba Skarbowa w Katowicach w interpretacji z 26 marca 2013 r. (IBPBI/1/415-1594/12/AP).

Organ podatkowy potwierdził, że dwa odrębne numery REGON konieczne są w związku ze zmianą przepisów ustawy o statystyce publicznej oraz ustawy o systemie informacji oświatowej. Wprowadziły one obowiązek rejestracji m.in. niepublicznych szkół w krajowym rejestrze urzędowym podmiotów gospodarki narodowej i w związku z tym prowadzone szkoły otrzymały nowe, odrębne dla każdej nr REGON.

Nie ma to jednak wpływu na obowiązek prowadzenia księgi podatkowej.