Firma może dążyć do optymalizacji zysków

Potwierdził to WSA w Warszawie w wyroku z 15 stycznia 2010 r. (III SA/Wa 1265/09). Sąd stwierdził, że odstąpienie od zawartej umowy można nazwać działaniem w celu zachowania źródła przychodów. To sam podatnik podjął bowiem najpierw decyzję o zobowiązaniu się do sprzedaży części aktywów stanowiących jego majątek, tzn. o pozbyciu się źródła przychodów, aby potem – kierując się chęcią zachowania tych aktywów – nie wykonać umowy zobowiązującej go do tego, płacąc jednocześnie wysoką karę umowną.

Przy dokonywaniu oceny kwalifikacji wydatku jako koszt uzyskania przychodu istotna jest kwestia ciągu zdarzeń determinujących określone działania podatnika: od momentu zawarcia umowy zawierającej klauzulę kary umownej na wypadek odstąpienia od niej, poprzez zmianę okoliczności uwarunkowań gospodarczych w porównaniu do istniejących w momencie zawarcia umowy, wypłatę odszkodowania, aż do podjęcia w ramach prowadzonej działalności gospodarczej działań, które w nowych (zmienionych do pierwotnie istniejących) warunkach gospodarczych są zdecydowanie korzystniejsze dla podatnika

Sąd podkreślił, że w sytuacji, gdy podatnik na podstawie dokonanej analizy i kalkulacji w związku ze zmianą warunków zewnętrznych stwierdził, że korzystniejsze i bardziej racjonalne będzie wykorzystanie posiadanych aktywów w prowadzonej działalności gospodarczej lub ich sprzedaż, a nie przekazanie do spółki celowej, a następnie zbycie udziałów w tej spółce – jak przewidywała zawarta wcześniej umowa – to brak jest podstaw do kwestionowania ekonomicznego i racjonalnego uzasadnienia tego działania.

Fakt, że podatnik ma prawo odpowiednio kształtować strategię działalności gospodarczej potwierdził WSA we Wrocławiu w wyroku z 14 marca 2008 r. (I SA/Wr 1702/07).

Sąd stwierdził, że zasady dotyczące kosztów uzyskania przychodów mają w założeniu uwzględnić istotę i cel prowadzenia działalności gospodarczej, premiując wydatki służące jej rozwojowi i generowaniu przychodów. Niektóre rodzaje działań powodujących „doraźne" straty są elementem strategii gospodarczej i nie muszą stać w sprzeczności z działaniami w celu osiągnięcia przychodów, ale w dalszej perspektywie służyć zwiększaniu zysków podmiotu gospodarczego.

WSA podkreślił, że cel fiskalny realizuje się wówczas w podatku należnym od zysku wypracowanego na skutek takich właśnie racjonalnych działań podatnika. Sąd zauważył, że poszczególne, podejmowane w ramach tej działalności przedsięwzięcia, jedne bardziej zyskowne, inne mniej lub wręcz deficytowe, składają się na ostateczny finansowo-ekonomiczny wynik podatnika.