Tak uznała Izba Skarbowa w Łodzi w interpretacji z 3 grudnia 2012 r. (IPTPP1/443- -760/12-4/AK).

Z przedstawionego przez wnioskodawcę stanu faktycznego wynika, że przedmiotem jego działalności są m.in. usługi szkoleniowe. Usługi te zleca mu zainteresowany, który prowadzi szkolenia będące usługami kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania zawodowego, finansowane w całości ze środków publicznych. Zainteresowany jest jednym z podwykonawców, a nie bezpośrednim wykonawcą projektu finansowanego ze środków publicznych.

Świadczone przez niego usługi szkoleniowe są podstawowymi usługami w zakresie kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania zawodowego. W związku z tym wnioskodawca skierował do organu podatkowego wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, w którym zapytał, czy we wskazanym przypadku przy wystawianiu faktury VAT może skorzystać ze zwolnienia z VAT.

Wnioskodawca przedstawił swoje stanowisko, zgodnie z którym zawarcie w art. 43 ust. 1 pkt 29 ustawy o VAT warunku zwolnienia usług kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania zawodowego nie jest uzależnione od statusu uczestników szkoleń ani podmiotu prowadzącego szkolenie. Jego zdaniem nacisk położony jest na przedmiot usługi i sposób jej finansowania.

Warunkiem jest pochodzenie środków od instytucji publicznych. Nie ma zatem znaczenia sposób przekazania tych środków, ponieważ decyduje przymiot środków publicznych.W związku z tym środki nie tracą charakteru „publicznych" tylko dlatego, że nie trafiły bezpośrednio do podmiotu świadczącego usługę, ale za pośrednictwem innego podmiotu. Nie zmienia to bowiem ich przeznaczenia.

W wydanej interpretacji indywidualnej izba skarbowa uznała stanowisko wnioskodawcy za nieprawidłowe. Organ podatkowy uznał, że środki dotacyjne uzyskane na cele szkolenia przez wnioskodawcę, będącego kolejnym podwykonawcą, nie są już środkami publicznymi w rozumieniu ustawy o VAT.

Karol Brzozowski, konsultant w Dziale Prawnopodatkowym PwC

W niniejszej sprawie istota sporu sprowadza się do interpretacji określonego w art. 43 ust. 1 pkt 29 ustawy o VAT warunku zwolnienia z VAT usług kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania zawodowego finansowanych w całości ze środków publicznych.

W praktyce często spotyka się sytuacje, że szkolenia organizowane są wspólnie przez trzy kategorie podmiotów – beneficjenta środków publicznych, bezpośredniego podwykonawcę oraz kolejnych podwykonawców przeprowadzających szkolenia. Bywa, że podmiot będący podwykonawcą bezpośredniego beneficjenta środków publicznych zleca kolejnemu podwykonawcy przeprowadzenie szkolenia. Następnie ten, wystawiając fakturę za wykonaną usługę szkoleniową, nie ma pewności, czy usługa ta podlega zwolnieniu z VAT.

Otóż zgodnie z obecną praktyką widoczną w interpretacjach organów podatkowych tylko szkolenia przeprowadzane przez podmiot będący bezpośrednim podwykonawcą beneficjenta środków można uznać za szkolenia finansowane ze środków publicznych. Co więcej, przekazanie niniejszych środków pieniężnych za szkolenie kolejnemu podwykonawcy pozbawia je przymiotu środków publicznych. Kolejny podwykonawca przeprowadzający szkolenie nie może więc zastosować zwolnienia z VAT.

Trudno zgodzić się z taką praktyką organów podatkowych. Nie można bowiem uznać, że zapis „finansowane ze środków publicznych" odnosi się do podmiotów dysponujących środkami, a nie do rzeczywistego w kontekście ekonomicznym źródła finansowania środkami. Stanowisko to potwierdza m.in. prawomocny wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z 15 listopada 2011 r. (I SA/Kr 1534/11).

Podobny problem odnoszący się do sposobu przekazania środków publicznych został rozstrzygnięty na tle zwolnienia przewidzianego w art. 21 ust. 1 pkt 46 ustawy o PIT.

Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 30 czerwca 2011 r. (II FSK 306/10)

uznał, że sposób przekazania środków bezzwrotnej pomocy nie ma wpływu na zasadniczą ocenę ich przymiotu. Przekazanie środków jest kwestią techniczną, niemającą znaczenia dla oceny źródła pochodzenia środków przeznaczonych na realizację programu ze środków publicznych.

Także WSA w Warszawie w wyroku z 8 października 2012 r. (III SA/Wa 3360/11) uznał, że szkolenia finansowane w całości ze środków publicznych są zwolnione z VAT.

Sąd, przedstawiając ustnie motywy swojego rozstrzygnięcia uznał, że bez znaczenia dla zastosowania zwolnienia jest okoliczność, że podwykonawca nie jest podmiotem bezpośrednio realizującym usługę podstawową (usługę kształcenia zawodowego). Podwykonawca zachowuje prawo do zwolnienia, ponieważ warunkiem skorzystania ze zwolnienia jest nierozerwalność wykonywanych usług dodatkowych/pomocniczych ze świadczeniem usługi podstawowej. A zdaniem sądu świadczenie przez kolejnego podwykonawcę usługi dodatkowej jest nierozerwalnie związane z usługą podstawową.

W świetle tego orzecznictwa należy uznać, że o ile zwolnienie jest w istocie odstępstwem od generalnej zasady powszechności opodatkowania podatkiem VAT, o tyle jednak przepisów dotyczących zwolnienia nie można interpretować zbyt zawężająco, gdyż może to pozbawić kolejnych podwykonawców usługi szkoleniowej prawa do zastosowania zwolnienia z VAT.