Tak orzekł WSA w Poznaniu 5 grudnia 2012 r. (I SA/Po 699/12).
Spółka jest właścicielem budynku biurowego oraz prawa wieczystego użytkowania gruntu. Udziałowcy spółki rozważają możliwości podjęcia uchwały, na podstawie której każdy z nich otrzyma, w ramach dywidendy, część nieruchomości lub prawa użytkowania wieczystego.
Spółka zadała pytanie, czy wypłata dywidendy w formie rzeczowej, w związku z wykonaniem uchwały zgromadzenia wspólników, spowoduje powstanie w spółce przychodu w rozumieniu ustawy o CIT. Zdaniem wnioskodawcy, wypłata dywidendy w formie rzeczowej nie spowoduje powstania przychodu w spółce. W ocenie podatnika, w ustawie o CIT nie ma regulacji, która uzależniałaby powstanie przychodu od formy wypłaty dywidendy. Wypłata dywidendy w formie rzeczowej nie spowoduje trwałego przyrostu aktywów w majątku spółki, na podstawie którego powstałby przychód.
Organ podatkowy nie zgodził się z wnioskodawcą i uznał, że w sprawie ma zastosowanie art. 14 ust. 1 ustawy o CIT. Zgodnie z tym przepisem, przychodem z odpłatnego zbycia rzeczy lub nieruchomości jest ich wartość wskazana w umowie. W ocenie organu, przeniesienie na udziałowców własności budynku oraz prawa użytkowania wieczystego gruntu w zamian za zwolnienie spółki z obowiązku wypłaty dywidendy ma charakter odpłatnego zbycia tej nieruchomości oraz prawa użytkowania wieczystego, co skutkuje powstaniem po stronie wnioskodawcy przychodu w rozumieniu art. 14 ust. 1 ustawy o CIT. Sprawa trafiła do WSA.
Sąd uchylił interpretację. W ocenie sądu, dywidenda jako jednostronna, nieodpłatna czynność prawna nie wiąże się z powstaniem po stronie spółki jakiegokolwiek przysporzenia. W związku z tym, w sprawie nie ma zastosowania art. 14 ust. 1 ustawy o CIT. Realizacja prawa akcjonariuszy przejawiająca się w przekazaniu im prawa własności oraz prawa użytkowania wieczystego spowoduje uszczuplenie aktywów spółki. Przychód po stronie spółki nie powstaje.
—Adrian Głowacki współpracownik Zespołu Zarządzania Wiedzą Podatkową firmy Deloitte
![Agnieszka Sakowska starsza konsultantka w Deloitte Doradztwo Podatkowe Sp. z o.o. (biuro w Łodzi)](http://grafik.rp.pl/grafika2/1033929,3.jpg)
Agnieszka Sakowska starsza konsultantka w Deloitte Doradztwo Podatkowe Sp. z o.o. (biuro w Łodzi)
Komentuje Agnieszka Sakowska starsza konsultantka w Deloitte Doradztwo Podatkowe Sp. z o.o. (biuro w Łodzi)
W ostatnim czasie można zauważyć zwiększone zainteresowanie podmiotów gospodarczych, wypłatą dywidendy w formie rzeczowej. Taka też sytuacja była przedmiotem zapytania skierowanego przez podatnika do organu podatkowego.
Kwestią sporną przy takiej formie wypłaty dywidendy jest bowiem to, czy w związku z rzeczowym charakterem świadczenia po stronie wypłacającego dywidendę powstanie przychód w rozumieniu ustawy o CIT.
Organ podatkowy w wydanej interpretacji indywidualnej uznał, że przeniesienie na udziałowców własności budynku oraz prawa użytkowania wieczystego gruntu w zamian za zwolnienie spółki z obowiązku wypłaty dywidendy, ma charakter odpłatnego zbycia tej nieruchomości oraz prawa użytkowania wieczystego, co skutkuje powstaniem po stronie podatnika przychodu w rozumieniu art. 14 ust. 1 ustawy o CIT. Sąd w wydanym wyroku wskazał, że organ podatkowy dokonał błędnego rozróżnienia skutków podatkowych w zależności od formy wypłaconej dywidendy, co stało się źródłem niewłaściwej wykładni przepisów ustawy o CIT.
Wskazał, że żadne regulacje tej ustawy nie przewidują powstania obowiązku podatkowego z tytułu wypłaty dywidendy po stronie spółki, która tej wypłaty dokonuje, niezależnie od formy tej wypłaty. Zobowiązanie do wypłaty dywidendy jest zobowiązaniem jednostronnym – podmiot uprawniony do dywidendy nie jest obowiązany do spełniania jakiegokolwiek świadczenia wzajemnego. Skutkiem tego wypłata dywidendy następuje zawsze kosztem własnego majątku spółki, niezależnie od jej formy.
Wyrok ten wpisuje się w korzystną dla podatników linię orzeczniczą prezentowaną również przez NSA m.in. w wyroku z 8 lutego 2012 r. (II FSK 1384/10) czy w wyroku z 12 czerwca 2012 r. (II FSK 1260/11).
Tym niemniej organy podatkowe wciąż upatrują w przedstawionej sytuacji transakcji zbycia składników majątku, co powoduje, że wypłata dywidendy w formie rzeczowej może wiązać się z ryzykiem podatkowym. Należy jednocześnie wskazać, że kwestia wypłaty dywidendy w formie rzeczowej została poruszona w projekcie z 24 sierpnia 2012 r. dotyczącym m.in. zmian w przepisach ustawy o CIT.
Projekt w obecnym kształcie zakłada, że po stronie spółki, która ureguluje swoje zobowiązanie (w tym z tytułu dywidendy) poprzez wykonanie świadczenia niepieniężnego, powstanie przychód w wysokości wartości zobowiązania uregulowanego w następstwie świadczenia. Projekt zmian jest na etapie uzgodnień, zaś ostateczny zakres zmian jak i termin ich wejścia w życie nie jest obecnie znany.