Tak orzekł WSA w Poznaniu 5 grudnia 2012 r. (I SA/Po 699/12).
Spółka jest właścicielem budynku biurowego oraz prawa wieczystego użytkowania gruntu. Udziałowcy spółki rozważają możliwości podjęcia uchwały, na podstawie której każdy z nich otrzyma, w ramach dywidendy, część nieruchomości lub prawa użytkowania wieczystego.
Spółka zadała pytanie, czy wypłata dywidendy w formie rzeczowej, w związku z wykonaniem uchwały zgromadzenia wspólników, spowoduje powstanie w spółce przychodu w rozumieniu ustawy o CIT. Zdaniem wnioskodawcy, wypłata dywidendy w formie rzeczowej nie spowoduje powstania przychodu w spółce. W ocenie podatnika, w ustawie o CIT nie ma regulacji, która uzależniałaby powstanie przychodu od formy wypłaty dywidendy. Wypłata dywidendy w formie rzeczowej nie spowoduje trwałego przyrostu aktywów w majątku spółki, na podstawie którego powstałby przychód.
Organ podatkowy nie zgodził się z wnioskodawcą i uznał, że w sprawie ma zastosowanie art. 14 ust. 1 ustawy o CIT. Zgodnie z tym przepisem, przychodem z odpłatnego zbycia rzeczy lub nieruchomości jest ich wartość wskazana w umowie. W ocenie organu, przeniesienie na udziałowców własności budynku oraz prawa użytkowania wieczystego gruntu w zamian za zwolnienie spółki z obowiązku wypłaty dywidendy ma charakter odpłatnego zbycia tej nieruchomości oraz prawa użytkowania wieczystego, co skutkuje powstaniem po stronie wnioskodawcy przychodu w rozumieniu art. 14 ust. 1 ustawy o CIT. Sprawa trafiła do WSA.
Sąd uchylił interpretację. W ocenie sądu, dywidenda jako jednostronna, nieodpłatna czynność prawna nie wiąże się z powstaniem po stronie spółki jakiegokolwiek przysporzenia. W związku z tym, w sprawie nie ma zastosowania art. 14 ust. 1 ustawy o CIT. Realizacja prawa akcjonariuszy przejawiająca się w przekazaniu im prawa własności oraz prawa użytkowania wieczystego spowoduje uszczuplenie aktywów spółki. Przychód po stronie spółki nie powstaje.
—Adrian Głowacki współpracownik Zespołu Zarządzania Wiedzą Podatkową firmy Deloitte
Agnieszka Sakowska starsza konsultantka w Deloitte Doradztwo Podatkowe Sp. z o.o. (biuro w Łodzi)
Komentuje Agnieszka Sakowska starsza konsultantka w Deloitte Doradztwo Podatkowe Sp. z o.o. (biuro w Łodzi)
W ostatnim czasie można zauważyć zwiększone zainteresowanie podmiotów gospodarczych, wypłatą dywidendy w formie rzeczowej. Taka też sytuacja była przedmiotem zapytania skierowanego przez podatnika do organu podatkowego.
Kwestią sporną przy takiej formie wypłaty dywidendy jest bowiem to, czy w związku z rzeczowym charakterem świadczenia po stronie wypłacającego dywidendę powstanie przychód w rozumieniu ustawy o CIT.
Organ podatkowy w wydanej interpretacji indywidualnej uznał, że przeniesienie na udziałowców własności budynku oraz prawa użytkowania wieczystego gruntu w zamian za zwolnienie spółki z obowiązku wypłaty dywidendy, ma charakter odpłatnego zbycia tej nieruchomości oraz prawa użytkowania wieczystego, co skutkuje powstaniem po stronie podatnika przychodu w rozumieniu art. 14 ust. 1 ustawy o CIT. Sąd w wydanym wyroku wskazał, że organ podatkowy dokonał błędnego rozróżnienia skutków podatkowych w zależności od formy wypłaconej dywidendy, co stało się źródłem niewłaściwej wykładni przepisów ustawy o CIT.
Wskazał, że żadne regulacje tej ustawy nie przewidują powstania obowiązku podatkowego z tytułu wypłaty dywidendy po stronie spółki, która tej wypłaty dokonuje, niezależnie od formy tej wypłaty. Zobowiązanie do wypłaty dywidendy jest zobowiązaniem jednostronnym – podmiot uprawniony do dywidendy nie jest obowiązany do spełniania jakiegokolwiek świadczenia wzajemnego. Skutkiem tego wypłata dywidendy następuje zawsze kosztem własnego majątku spółki, niezależnie od jej formy.
Wyrok ten wpisuje się w korzystną dla podatników linię orzeczniczą prezentowaną również przez NSA m.in. w wyroku z 8 lutego 2012 r. (II FSK 1384/10) czy w wyroku z 12 czerwca 2012 r. (II FSK 1260/11).
Tym niemniej organy podatkowe wciąż upatrują w przedstawionej sytuacji transakcji zbycia składników majątku, co powoduje, że wypłata dywidendy w formie rzeczowej może wiązać się z ryzykiem podatkowym. Należy jednocześnie wskazać, że kwestia wypłaty dywidendy w formie rzeczowej została poruszona w projekcie z 24 sierpnia 2012 r. dotyczącym m.in. zmian w przepisach ustawy o CIT.
Projekt w obecnym kształcie zakłada, że po stronie spółki, która ureguluje swoje zobowiązanie (w tym z tytułu dywidendy) poprzez wykonanie świadczenia niepieniężnego, powstanie przychód w wysokości wartości zobowiązania uregulowanego w następstwie świadczenia. Projekt zmian jest na etapie uzgodnień, zaś ostateczny zakres zmian jak i termin ich wejścia w życie nie jest obecnie znany.
