VAT: nieodpłatne przekazanie towarów trzeba ująć w kasie fiskalnej

Dzięki temu będzie wiadomo, że VAT należny trzeba odprowadzić tylko od jednego z tych dokumentów.

Nieodpłatne przekazanie towarów i nieodpłatne świadczenie usług, co do zasady, jest opodatkowane VAT. Czynności te trzeba więc dokumentować fakturą wewnętrzną. Wynika to z art. 106 ust. 7 ustawy o VAT (można wystawić jeden taki dokument za cały okres rozliczeniowy). VAT wynikający z takiej faktury jest podatkiem należnym.

Uwaga na płyty i sprzęt RTV

Problem pojawia się, gdy odbiorcą nieodpłatnej dostawy towarów lub nieodpłatnego świadczenia usług jest osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej lub rolnik ryczałtowy (dalej klienci detaliczni). Zgodnie z ustawą o VAT wtedy bowiem czynność ta powinna być także udokumentowana paragonem. VAT należny pojawi się więc po raz drugi. Na szczęście nieodpłatne przekazanie na rzecz klientów detalicznych nie zawsze trzeba dokumentować w kasie fiskalnej.

Wynika to z rozporządzenia ministra finansów z 26 lipca 2010 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących (DzU nr 138, poz. 930 – dalej rozporządzenie).

Zgodnie z poz. 44 załącznika do tego rozporządzenia zwalnia się bowiem z obowiązku dokumentowania paragonem nieodpłatną dostawę towarów i nieodpłatne świadczenie usług. Szkopuł w tym, że zwolnienie to nie obejmuje czynności wskazanych w § 4 ust. 1 rozporządzenia >patrz ramka. Oznacza to, że w kasie fiskalnej trzeba ująć m.in. nieodpłatne przekazanie nagranych płyt DVD i CD, biżuterii, telewizorów.

Potwierdza to interpretacja Izby Skarbowej w Poznaniu z 26 sierpnia 2008 r. (ILPP2/443-482/08-4/JK).

Czy to znaczy, że od jednej nieodpłatnej transakcji trzeba dwukrotnie odprowadzić podatek należny (na podstawie faktury wewnętrznej i na podstawie paragonu)?

Bez podwójnego podatku

Nie. Aby tego uniknąć, podatnik powinien stworzyć dokumenty, z których będzie wynikało, że faktura wewnętrzna i paragon dokumentują tę samą czynność. Przepisy nie precyzują, jak to zrobić. Wydaje się, że w drodze analogii można zastosować § 7 ust. 3 rozporządzenia ministra finansów z 28 marca 2011 r. regulującego zasady wystawiania faktur (DzU nr 68, poz. 360).

Mówi on, że jeśli faktura dotyczy zwykłej sprzedaży zarejestrowanej przy zastosowaniu kasy rejestrującej, to do kopii faktury podatnik jest zobowiązany dołączyć paragon dokumentujący tę sprzedaż.

Kiedy paragon jest niezbędny

Zwolnień z obowiązku stosowania kasy fiskalnej nie stosuje się bez względu na wysokość osiąganych obrotów m.in.

- przy świadczeniu usług przewozu osób i ładunków taksówkami;

- przy dostawie: części do silników (PKWiU 28.11.4), silników spalinowych wewnętrznego spalania w rodzaju stosowanych do napędu pojazdów (PKWiU 29.10.1), nadwozi do pojazdów silnikowych (PKWiU 29.20.1), przyczep i naczep; kontenerów (PKWiU 29.20.2), części przyczep, naczep i pozostałych pojazdów bez napędu mechanicznego (PKWiU 29.20.30.0), części i akcesoriów do pojazdów silnikowych (z wyłączeniem motocykli), gdzie indziej niesklasyfikowanych (PKWiU 29.32.30.0), silników spalinowych tłokowych wewnętrznego spalania w rodzaju stosowanych w motocyklach (PKWiU 30.91.3);

- przy dostawie:

a) sprzętu radiowego, telewizyjnego i telekomunikacyjnego, z wyłączeniem lamp elektronowych i innych elementów elektronicznych oraz części do aparatów i urządzeń do operowania dźwiękiem i obrazem, anten (PKWiU ex 26 i ex 27.90),

b) sprzętu fotograficznego, z wyłączeniem części i akcesoriów do sprzętu i wyposażenia fotograficznego (PKWiU ex 26.70.1);

- przy dostawie wyrobów z metali szlachetnych lub z udziałem tych metali, która nie może korzystać ze zwolnienia od podatku, o którym mowa w art. 113 ust. 1 i 9 ustawy o VAT;

- przy dostawie nagranych, z zapisanymi danymi lub zapisanymi pakietami oprogramowania komputerowego, w tym również sprzedawanymi łącznie z licencją na użytkowanie: płyt CD, DVD, kaset magnetofonowych, taśm magnetycznych (w tym kaset wideo), dyskietek, kart pamięci, kartridżów;

- przy dostawie wyrobów tytoniowych (PKWiU 12.00), napojów alkoholowych o zawartości alkoholu powyżej 1,2 proc. oraz napojów alkoholowych będących mieszaniną piwa i napojów bezalkoholowych, w których zawartość alkoholu przekracza 0,5 proc., bez względu na symbol PKWiU, z wyjątkiem dostaw towarów, o których mowa w poz. 42 załącznika do rozporządzenia w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących.

Autor jest doradcą podatkowym prowadzącym własną kancelarię w Warszawie