Wyrobisko górnicze bez podatku od nieruchomości

Wyrobiskiem jest przestrzeń w nieruchomości gruntowej lub górotworze powstała w wyniku robót górniczych. Przy czym pojęcie robót górniczych należy rozpatrywać kompleksowo, posiłkując się aktami wykonawczymi do ustawy prawo geologiczne i górnicze.

Tak orzekł WSA w Gliwicach 16 lutego 2012 r. (I SA/Gl 882/11).

Prezydent Jaworzna w decyzji określił spółce kwotę zobowiązania podatkowego za 2003 r. z tytułu podatku od nieruchomości.

Spółka złożyła odwołanie od tej decyzji, zarzucając organowi naruszenie ustawy o podatkach i opłatach lokalnych (dalej upol) poprzez błędne przyjęcie, że obiekty znajdujące się w podziemnych wyrobiskach górniczych, należy uznać za budowle w rozumieniu tej ustawy. Ich opodatkowanie uznała za nieuzasadnione.

Organ odwoławczy utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję, twierdząc, że zespół urządzeń i budowli składających się na wyrobisko górnicze jest obiektem budowlanym w rozumieniu przepisów prawa budowlanego, jeżeli służy prowadzeniu działalności gospodarczej podlegającej opodatkowaniu.

Wskazał też, że pojęcie budowli zostało ustalone w art. 3 ustawy Prawo budowlane. Spółka wniosła skargę do WSA. Podnosiła, że definiujący budowlę art. 1a ust. 1 pkt 2 upol należy rozpatrywać systemowo z uwzględnieniem przepisów prawa budowlanego, ale także art. 6 pkt 10 ustawy prawo geologiczne i górnicze, który wskazuje, że wyrobiskiem jest przestrzeń w nieruchomości gruntowej lub górotworze powstała w wyniku robót górniczych.

Sąd uchylił zaskarżoną decyzję, uzasadniając, że zasadnicze znaczenie dla tej sprawy ma wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 13 września 2011 r., wedle którego, budowla pojmowana w sposób kompleksowy jako wyrobisko, z którym powiązane są określone urządzenia oraz roboty górnicze, nie może być przedmiotem opodatkowania.

Rozpatrując odesłanie z art. 1a upol do przepisów prawa budowlanego sąd uznał, że należy je pojmować z uwzględnieniem funkcji, cech i charakteru przedmiotu, a nie jedynie odwołując się do nazwy tego przedmiotu w przepisach prawa budowlanego.

—Krzysztof Kutek współpracownik Zespołu Zarządzania Wiedzą Podatkową firmy Deloitte

Komentuje Agnieszka Walter, starszy menedżer w Dziale Doradztwa Podatkowego firmy Deloitte (biuro w Katowicach)

Komentowany wyrok jest kolejnym przełomowym orzeczeniem sądu w Gliwicach, który należy ocenić pozytywnie już chociażby ze względu na wnikliwe podejście do zagadnienia przez skład orzekający. Przede wszystkim jest to jednak pierwszy wyrok, jaki zapadł po wydaniu 13 września 2011 r. orzeczenia przez Trybunał Konstytucyjny (P 33/09) dotyczącego opodatkowania wyrobisk, który odnosi się nie do wyrobisk sensu stricto (czyli obiektów z rodzaju 200 Klasyfikacji Środków Trwałych), ale wyrobisk sensu largo, a dokładnie obiektów zlokalizowanych w wyrobiskach umożliwiających wydobycie kopaliny.

Przedmiotem sporu były bowiem obiekty zaklasyfikowane przez podatnika dla celów statystycznych, głównie do rodzaju 210 i 211 KŚT: systemy odwadniania, odmetanowania, wentylacji czy zasilania. Skład orzekający zgodził się z argumentacją skarżącej, że wyrobisko zdefiniowane w prawie geologicznym i górniczym jest pojęciem szerokim i należy je rozpatrywać kompleksowo, to jest nie tylko poprzez pryzmat nakładów na jego drążenie, ale łącznie z obiektami i urządzeniami, które składają się na wyrobisko w sensie prawnym.

Sąd nie wykluczył możliwości posiłkowania się znaczeniem prawnym robót górniczych zawartym w rozporządzeniu wykonawczym do prawa geologicznego i górniczego, określającym m.in. zasady prowadzenia ruchu zakładu górniczego (DzU z 2002 r., nr 139, poz. 1169).

Zakres robót górniczych, które konstytuują wyrobisko w sensie prawnym, według powołanego rozporządzenia obejmuje m.in. roboty drążeniowe, wiertnicze, zbrojeniowe (posadowienie obudowy), ale również roboty eksploatacyjne czy likwidacyjne.Z uzasadnienia ustnego wyroku można wnioskować, że zdaniem sądu wszystkie te roboty (a zatem i urządzenia służące tym robotom) składają się na wyrobisko w znaczeniu kompleksowym i nie stanowią tym samym przedmiotu opodatkowania podatkiem od nieruchomości.

Jednocześnie zdaniem sądu, nazewnictwo stosowane przez podatnika, a także klasyfikacja statystyczna obiektów zlokalizowanych w wyrobiskach na potrzeby podatku dochodowego od osób prawnych nie może przesądzać o klasyfikacji na potrzeby podatku od nieruchomości. Pojęcia budowli i urządzenia budowlanego zdefiniowane odpowiednio w art. 3 pkt 3 i 9 ustawy Prawo budowlane należy rozumieć w sposób ścisły, nie ograniczając się jednak wyłącznie do nazwy, ale również z uwzględnieniem funkcji i przeznaczenia analizowanego składnika majątku podatnika.