Tak wynika z interpretacji Izby Skarbowej w Łodzi z 30 grudnia 2011 r. (IPTPP4/443-13/11-2/BM).
Podatnik planował uruchomienie stacji paliw z możliwością bezobsługowego zakupu paliwa za pomocą automatu do tankowania. W tym celu zamierzał kupić od producenta niezbędny automat wyposażony w kasę rejestrującą spełniającą wymogi określone w rozporządzeniu ministra finansów z 26 lipca 2010 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących.
Producent automatu do tankowania stosował w urządzeniu kasę rejestrującą nabytą od producenta kas w okresie ważnej homologacji. Kasa ta została wprowadzona do obrotu przez producenta kas przed datą wygaśnięcia homologacji. Podatnik pytał, czy po zakupie automatu do tankowania może zafiskalizować wbudowaną w nim kasę oraz stosować ją do ewidencji obrotu i kwot podatku należnego pomimo wygaśnięcia homologacji.
Jego zdaniem nie ma ku temu przeszkód, gdyż kasa została wprowadzona do obrotu przez jej producenta przed terminem wygaśnięcia decyzji ministra finansów w sprawie homologacji. Ponadto, ze względu na sytuację rynkową, obecnie zakup innej kasy rejestrującej dedykowanej do automatów do tankowania z ważną homologacją nie jest możliwy.
Organ podatkowy zakwestionował to stanowisko. Stwierdził, że niezbędnym warunkiem stosowania kasy rejestrującej do ewidencji jest nabycie urządzenia w okresie objętym stosownym potwierdzeniem prezesa Głównego Urzędu Miar.
Zakup przez podatnika urządzenia bez ważnej homologacji będzie oznaczał brak możliwości jego zafiskalizowania, a w konsekwencji brak możliwości raportowania obrotu oraz kwot podatku VAT należnego za jego pomocą, na co wskazuje art. 111 ust. 3c ustawy o VAT.

Katarzyna Filipek konsultantka w dziale prawnopodatkowym PwC
Katarzyna Filipek konsultantka w dziale prawnopodatkowym PwC
Zgodnie z art. 111 ust. 3c ustawy o VAT, który wszedł w życie 1 września 2011 r., podatnicy mogą stosować do ewidencji obrotu i kwot podatku VAT należnego tylko kasy rejestrujące objęte ważną homologacją, z uwzględnieniem art. 111 ust. 3d ustawy o VAT (tj. jeśli dla danego rodzaju czynności przewidziane są kasy o specjalnym zastosowaniu, należy je stosować).
Warto zaznaczyć, że wprowadzony do ustawy o VAT przepis nie jest nowym unormowaniem. Wcześniej ta regulacja znajdowała się w rozporządzeniu ministra finansów z 28 listopada 2008 r. w sprawie kryteriów i warunków technicznych, którym muszą odpowiadać kasy rejestrujące, oraz warunków ich stosowania. Jak słusznie zauważyła Izba Skarbowa w Łodzi, powołany przepis wprowadza przesłankę, której niespełnienie stoi na przeszkodzie prowadzeniu ewidencji za pomocą kasy rejestrującej.
W tym świetle niezbędnym wymogiem prowadzenia kasy przez podatnika jest posiadanie ważnego potwierdzenia wydanego przez właściwy organ. Producenci krajowi, jak też ci, którzy dokonują wewnątrzwspólnotowego nabycia lub importu kas rejestrujących w celu ich wprowadzenia na terytorium Polski, obowiązani są do uzyskania stosownego potwierdzenia (od 1 września 2011 r. właściwym organem do wydania decyzji w tym zakresie jest prezes Urzędu Miar, wcześniej leżało to w kompetencji ministra finansów, a wymóg uzyskania potwierdzenia dotyczył producentów krajowych oraz importerów kas).
Ważna homologacja stanowi bowiem potwierdzenie, że kasa rejestrująca prawidłowo raportuje dane transakcji, w szczególności obrót oraz kwoty VAT należnego. Warunkiem dopuszczenia stosowania kasy do ewidencjonowania jest również odpowiednie przechowywanie danych lub ich bezpieczny przekaz na zewnętrzne nośniki danych oraz unikatowy numer pamięci fiskalnej kasy. Niespełnienie tych wymogów skutkuje odmową wydania przez prezesa Głównego Urzędu Miar właściwego potwierdzenia, a w konsekwencji brakiem możliwości prowadzenia ewidencji za pomocą kasy.
Należy zauważyć, że używanie kasy rejestrującej nabytej po wygaśnięciu homologacji może powodować wadliwe raportowanie transakcji czy też niezapewnienie wymaganych standardów ochrony danych. Zatem trudno nie zgodzić się ze stanowiskiem łódzkiej Izby Skarbowej. Zgodnie z ustawą o VAT podatnicy mogą używać do raportowania obrotu i kwot podatku należnego tylko takie kasy rejestrujące, które nabyli w okresie ważnego potwierdzenia. Nabycie kasy bez ważnej homologacji nie będzie więc uprawniało podatnika do jej zafiskalizowania i używania do ewidencjonowania.