Wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów (zwana dalej WDT) oznacza wywóz towarów z Polski w wykonaniu czynności określonych w art. 7 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=17D1F175CBC1000681743E9D550EDE8C?n=1&id=172827&wid=337454]ustawy o VAT[/link] na terytorium innego państwa członkowskiego. Chodzi więc zarówno o odpłatną, jak i nieodpłatną dostawę towarów na terytorium innego państwa UE.

[srodtytul]Nie tylko sprzedaż[/srodtytul]

Stosownie do art. 13 ust. 3 ustawy o VAT za WDT uznaje się również przemieszczenie przez podatnika (który prowadzi działalność gospodarczą w rozumieniu ustawy) lub na jego rzecz towarów należących do jego przedsiębiorstwa z Polski do innego kraju UE.

[b]Dotyczy to towarów, które:[/b]

- zostały przez tego podatnika w Polsce w ramach prowadzonego przez niego przedsiębiorstwa wytworzone, wydobyte, nabyte (w tym również w ramach wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów) albo

- sprowadzone do Polski w wyniku importu towarów, jeżeli mają służyć działalności gospodarczej podatnika.

Chodzi np. o wywóz z Polski do Niemiec przez podatnika, który prowadzi działalność gospodarczą w rozumieniu ustawy o VAT, towarów należących do jego przedsiębiorstwa, jeżeli mają służyć działalności gospodarczej.

[srodtytul]Kiedy powstaje obowiązek [/srodtytul]

Obowiązek podatkowy przy WDT został określony w art. 20 ust. 1 – 4 ustawy o VAT (odrębne regulacje dotyczące magazynu konsygnacyjnego zawarte są w art. 20a ustawy o VAT).

Zgodnie z ogólną zasadą powstaje on 15 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy towarów. Inaczej jest, jeśli wcześniej transakcję udokumentowano fakturą (w terminie od wykonania dostawy towarów do 15 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiła ta dostawa).

Wtedy decyduje moment wystawienia faktury.

[ramka][b]Przykład[/b]

Podatnik wykonał WDT 10 stycznia 2010 r. i nie wystawił faktury VAT. Wówczas obowiązek podatkowy powstał 15 lutego 2010 r.

Gdyby natomiast 10 stycznia 2010 r. wystawił fakturę, to obowiązek podatkowy powstałby w tym dniu.[/ramka]

Jeżeli przed dostawą wewnątrzwspólnotową podatnik otrzymał całość lub część ceny, to obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury potwierdzającej otrzymanie tej kwoty.

Należy jednak zwrócić uwagę na § 10 ust. 2 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=291169]rozporządzenia ministra finansów z 28 listopada 2008 r. regulującego zasady fakturowania[/link]. Zgodnie z tym przepisem jeżeli przed WDT podatnik otrzymał całość lub część ceny, to może wystawić fakturę potwierdzającą otrzymanie tej kwoty.

W takiej sytuacji obowiązek podatkowy powstaje na innych zasadach niż przy zaliczkach lub przedpłatach otrzymywanych od odbiorców krajowych, gdzie decyduje termin otrzymania pieniędzy (nawet gdy nie zostanie to udokumentowane fakturą).

[ramka][b]Przykład[/b]

Przed wykonaniem WDT podatnik otrzymał 10 stycznia 2010 r. całość zapłaty.

Dzień później wystawił fakturę to potwierdzającą. W takiej sytuacji obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury, czyli 11 stycznia 2010 r.

Gdyby podatnik takiej faktury nie wystawił, to obowiązek podatkowy powstałby na zasadach ogólnych obowiązujących przy WDT. [/ramka]

Należy podkreślić, że obowiązek podatkowy z tytułu otrzymania całości lub części ceny na poczet WDT powstaje tylko wtedy, gdy faktura VAT potwierdza otrzymanie należności. Takich konsekwencji nie spowoduje więc jej wystawienie przed otrzymaniem pieniędzy.

[srodtytul]Zbyt długie czasowe przemieszczenie[/srodtytul]

W art. 13 ust. 4 ustawy o VAT zawarty jest katalog przemieszczeń towarów, których nie uznaje się za wewnątrzwspólnotową dostawę towarów. Chodzi np. o sytuację, gdy

- na towarach mają zostać wykonane usługi na rzecz podatnika (na terytorium innego kraju UE), pod warunkiem że towary po wykonaniu tych usług zostaną z powrotem przemieszczone do Polski, i

- towary mają być czasowo używane w innym państwie UE, nie dłużej niż przez 24 miesiące, w celu świadczenia usług przez podatnika.

Gdy ustaną okoliczności, o których mowa w tym przepisie, przemieszczenie uznaje się za WDT. Obowiązek podatkowy powstaje z chwilą ustania tych okoliczności. Moment wystawienia faktury nie ma znaczenia.

[ramka][b]Uproszczenia są niedopuszczalne[/b]

Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 20 stycznia 2009 r. (I FSK 1500/08) uznał, że art. 42 ust. 1 pkt 2, ust. 12 i 13 ustawy o VAT nie dają podstawy do traktowania dostawy wewnątrzwspólnotowej (jeśli nastąpiło charakteryzujące ją przemieszczenie towarów do innego kraju UE) do czasu otrzymania stosownych dowodów na równi z krajową.

Nie można więc również określać zasad powstania obowiązku i zobowiązania podatkowego, tak jak w przypadku dostawy krajowej.[/ramka]

[ramka][b]Komentuje Kondrad Piłat[/b]

[b]Brak jednego dokumentu nie pozbawia preferencyjnej stawki[/b]

Z [b]uchwały Naczelnego Sądu Administracyjnego z 11 października 2010 r. (I FPS 1/10)[/b] wynika, że polski ustawodawca nie mógł uzależnić możliwości zastosowania zerowej stawki przy wewnątrzwspólnotowej dostawie towarów od posiadania ściśle sprecyzowanych dokumentów.

Wystarczające jest, aby podatnik miał jedynie niektóre dowody, o jakich mowa w art. 42 ust. 3 ustawy o VAT (np. przewozowe otrzymane od przewoźnika, kopie faktur), uzupełnione dokumentami, wskazanymi w art. 42 ust. 11 ustawy o VAT (m.in. korespondencja handlowa, dokumenty potwierdzające zapłatę) lub innymi dowodami w formie dokumentów, o których mowa w art. 180 § 1 ordynacji podatkowej (czyli wszystko, co może przyczynić się do wyjaśnienia sprawy).

Ważne jest jedynie, aby łącznie dowody te potwierdzały fakt wywiezienia i dostarczenia towarów do nabywcy znajdującego się w innym państwie UE.

NSA powołał się na prawo UE i wyroki Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości. Wyjaśnił, że zwolnienie od podatku dostawy wewnątrzwspólnotowej (w Polsce stawka zerowa) znajduje zastosowanie tylko wtedy, gdy:

- prawo do rozporządzania towarem jak właściciel zostało przeniesione na nabywcę i

- dostawca ustali, że towar ten został wysłany lub przetransportowany do innego państwa UE, oraz

- w wyniku wysyłki lub transportu fizycznie opuścił terytorium Polski.

Przepisy zobowiązujące podatnika do dostarczenia przekonującego dowodu, że towary fizycznie opuściły państwo członkowskie dostawcy, nie mogą wykraczać poza to, co niezbędne do realizacji tego celu. Oznacza to, że muszą uwzględniać zasadę proporcjonalności.

Nie mogą więc być wykorzystywane w sposób, który podważałby neutralność VAT. Ta jest bowiem podstawową zasadą tego podatku.[/ramka]