Przepisy podatkowe dotyczące problematyki cen transferowych ukształtowały się tuż po przystąpieniu Polski do Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) w 1996 r.
Wprowadzenie przepisów do ustaw o podatku dochodowym, jak i wydanie stosownych rozporządzeń wykonawczych do tych ustaw nastąpiło bowiem 1 stycznia 1997 r.
Już podczas ich tworzenia bazowano w dużym stopniu na wydanych przez OECD „Wytycznych w zakresie cen transferowych dla przedsiębiorstw międzynarodowych oraz administracji podatkowych z 1995 roku dotyczących cen transferowych”.
W 2006 r. natomiast wprowadzono do ordynacji podatkowej przepisy regulujące występowanie do ministra finansów z wnioskiem o zawarcie uprzednich porozumień cenowych przez podatników.
Przepisy te, jak również regulacje z 2009 r. wprowadzające procedury wzajemnego porozumiewania się władz podatkowych, wzorowały się na wytycznych opracowanych w tym zakresie przez OECD.
Na polskie przepisy o cenach transferowych decydujący wpływ wywarły wzorce rozwinięte przez OECD. Wynika to zapewne z długoletniej bogatej praktyki innych członków tej organizacji w zakresie cen transferowych.
Obecnie OECD finalizuje prace nad weryfikacją swoich wytycznych dla przedsiębiorstw i administracji podatkowych z perspektywy doświadczeń zdobytych na przestrzeni kilkunastu lat ich stosowania.
Zadanie to powierzone zostało grupie ekspertów pod nazwą „Joint Transfer Pricing Forum”. Prace nad zmianami w wytycznych trwają już klika lat. W 2006 roku opracowano projekt dotyczący zmian w podejściu do analizy porównywalności transakcji. W 2008 roku zaproponowano nowe podejście w stosowaniu metod zysku transakcyjnego.
[b]Obydwa projekty zostały poddane publicznej dyskusji, w której globalnie uczestniczyły największe firmy doradcze. Do 9 stycznia 2010 r. zainteresowane podmioty ze środowiska biznesowego przesyłały komentarze i propozycje zmian.[/b]
Jeśli propozycje zmian w wytycznych OECD okażą się ostateczne, metody zysku transakcyjnego będą traktowane na równi z metodami tradycyjnymi. Zastosowanie metod zysku transakcyjnego czy innych metod będzie uzależnione jedynie od okoliczności i warunków transakcji.
Potencjalnie umożliwi to elastyczne podejście do wyceny transakcji oraz ułatwi dyskusję z fiskusem w kontekście uzasadnienia i obrony metod wyceny przyjętych w kontrolowanych transakcjach.
W celu ułatwienia podmiotom doboru właściwej metody zysku transakcyjnego oraz jej stosowania na potrzeby ustalenia wynagrodzenia w odniesieniu do określonych typów transakcji w propozycjach do wytycznych zamieszczono dodatkowe przykłady objaśniające użycie metod transakcyjnych w praktyce.
Tego rodzaju rozwinięcie będzie szczególnie przydatne w praktyce, gdyż obecnie w przypadku wielu transakcji nie można jednoznacznie ocenić przydatności poszczególnych metod wyceny sugerowanych przez OECD.
Można się spodziewać, że zmiana podejścia OECD w zakresie stosowania metod wyceny będzie stanowiła przyczynek do analogicznej zmiany przepisów obowiązujących w Polsce.
[ramka][b]Najpierw metody tradycyjne[/b]
[b]Główne modyfikacje przewidywane w wytycznych przez OECD dotyczą usunięcia hierarchii ważności poszczególnych metod wyceny wartości transakcji zawieranych pomiędzy podmiotami powiązanymi.[/b]
Co oznaczałoby to dla podatników? Ceny ustalone z zastosowaniem metody podziału zysku lub metody marży transakcyjnej, w przypadku gdy ten sposób wyceny zostanie uznany przez podatnika za odpowiedni dla danej transakcji, byłyby akceptowane przez władze podatkowe na równi z cenami ustalanymi z użyciem np. porównywalnej ceny niekontrolowanej.
Należy podkreślić, iż według wytycznych (i polskich przepisów podatkowych) w pierwszej kolejności stosowane powinny być tradycyjne metody transakcyjne kalkulacji ceny, tj.: metoda porównywalnej ceny niekontrolowanej, metoda ceny odsprzedaży i metoda koszt plus.
Natomiast metody zysku transakcyjnego można zastosować w drugiej kolejności, w przypadku braku możliwości zastosowania metod tradycyjnych lub jako metody uzupełniające.[/ramka]
[i]Autorka jest szefem Zespołu Cen Transferowych w Kancelarii Ożóg i Wspólnicy[/i]
