Opodatkowaniu VAT podlegają czynności wymienione w art. 5 ust. 1 ustawy o VAT. Czynnością taką jest między innymi odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, przez które należy rozumieć każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemających osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów, w tym również przeniesienie prawa do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej (art. 8 ust. 1 ustawy o VAT).

Czynność polegającą na odpłatnym udzieleniu poręczenia należy opodatkować VAT jako odpłatne świadczenie usługi na terytorium kraju. Należy ją potraktować jako usługę pośrednictwa finansowego pozostałą, gdzie indziej niesklasyfikowaną (PKWiU 65.23.1), a więc zwolnioną od VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT w zw. z poz. nr 3 załącznika nr 4 do niniejszej ustawy.

W konsekwencji usługa ta powinna być udokumentowana przez podatnika fakturą VAT. W fakturze zamiast stawki podatku pojawi się zwolnienie (zw). Należy bowiem wskazać, że zgodnie z art. 106 ust.1 ustawy o VAT podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy. Jednocześnie w myśl § 9 ust.1 rozporządzenia z 28 listopada 2008 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług, fakturę wystawia się co do zasady nie później niż siódmego dnia od dnia wydania towaru lub wykonania usługi.

Aby określić termin wykonania usługi polegającej na udzieleniu poręczenia, należy posłużyć się definicją zawartą w kodeksie cywilnym. Zgodnie z jego art. 876 przez umowę poręczenia poręczyciel zobowiązuje się względem wierzyciela wykonać zobowiązanie na wypadek, gdyby dłużnik zobowiązania nie wykonał, przy czym oświadczenie poręczyciela powinno być pod rygorem nieważności złożone na piśmie.

A zatem za dzień wykonania usługi poręczenia należałoby uznać dzień, w którym poręczenie zostało udzielone. Na ogół jest to dzień, w którym zawarto umowę poręczenia. Poręczyciel przejmuje bowiem ryzyko spłaty zobowiązania dłużnika już w dacie wyrażenia zgody na poręczenie tych zobowiązań.

[ramka][b]Uwaga [/b]

Podatnik będzie zobowiązany do rozpoznania obowiązku podatkowego z tytułu poręczenia. W sytuacji bowiem gdy wykonanie usługi powinno być potwierdzone fakturą, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury, nie później jednak niż w siódmym dniu, licząc od dnia wykonania usługi.[/ramka]

[i]Autorka jest ekspertem w ECDDP sp. z o.o.[/i]