W przypadku źródła przychodów, jakim jest prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej, można przyjąć, że kosztami uzyskania przychodów są wszelkie racjonalne i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, których celem jest osiągnięcie, zabezpieczenie i zachowanie źródła przychodów.
Przedsiębiorcy powinni pamiętać, że [b]o tym, co jest celowe i potrzebne w prowadzonej działalności, decyduje ten, kto prowadzi działalność gospodarczą,[/b] a nie organ podatkowy. Ma to jednak swoje konsekwencje.
To bowiem na podatniku spoczywa obowiązek wykazania związku poniesionych kosztów z działalnością gospodarczą oraz okoliczności, że ich poniesienie ma wpływ na wysokość osiągniętych przychodów, zwłaszcza w razie wystąpienia sporu w tej kwestii.
[srodtytul]Nie wszystkie i nie zawsze[/srodtytul]
Z art. 23 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków m.in. na:
- nabycie gruntów lub prawa wieczystego użytkowania gruntów, z wyjątkiem opłat za wieczyste użytkowanie gruntów,
- nabycie lub wytworzenie we własnym zakresie innych niż wcześniej wymienione środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, w tym również wchodzących w skład nabytego przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanych części,
- ulepszenie środków trwałych, które zgodnie z art. 22g ust. 17 powiększają wartość środków trwałych, stanowiącą podstawę naliczania odpisów amortyzacyjnych.
Wydatki te, zaktualizowane zgodnie z odrębnymi przepisami, pomniejszone o sumę odpisów amortyzacyjnych, są jednak kosztem uzyskania przychodów przy określaniu dochodu z odpłatnego zbycia rzeczy określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. d oraz gdy odpłatne zbycie rzeczy i praw jest przedmiotem działalności gospodarczej, a także w przypadku odpłatnego zbycia składników majątku związanych z działalnością gospodarczą, o których mowa w art. 14 ust. 2 pkt 1 bez względu na czas ich poniesienia.
[srodtytul]Od czego robimy odpisy[/srodtytul]
Stosownie do treści art. 22 ust. 8 ustawy o PIT kosztem uzyskania przychodów są odpisy amortyzacyjne – odpisy z tytułu zużycia środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych – dokonane wyłącznie zgodnie z art. 22a – 22o ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych z uwzględnieniem art. 23.
W myśl art. 22a amortyzacji podlegają stanowiące własność lub współwłasność podatnika, nabyte lub wytworzone we własnym zakresie, kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania:
- budowle, budynki oraz lokale będące odrębną własnością,
- maszyny, urządzenia i środki transportu,
- inne przedmioty o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo oddane do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub umowy leasingu, zwane środkami trwałymi.
[srodtytul]Jak ustalić wartość początkową [/srodtytul]
Na podstawie art. 22g ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za wartość początkową środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych uważa się w razie wytworzenia we własnym zakresie – koszt wytworzenia. Jest nim, stosownie do art. 22g ust. 4 ustawy, [b]wartość, w cenie nabycia, zużytych do wytworzenia środków trwałych: rzeczowych składników majątku i wykorzystanych usług obcych, kosztów wynagrodzeń za pracę wraz z pochodnymi i inne koszty dające się zaliczyć do wartości wytworzonych środków trwałych.[/b] Do kosztu wytworzenia nie zalicza się wartości własnej pracy podatnika, jego małżonka i małoletnich dzieci, kosztów ogólnych zarządu, kosztów sprzedaży oraz pozostałych kosztów operacyjnych i kosztów operacji finansowych, w szczególności odsetek od pożyczek (kredytów) i prowizji z wyłączeniem odsetek i prowizji naliczonych do dnia przekazania środka trwałego do używania.
[ramka][b]Przykład[/b]
Spółka kupiła nieruchomość z rozpoczętą budową centrum handlowego. W trakcie trwania inwestycji uiszczała podatek od nieruchomości i opłaty za wieczyste użytkowanie.Podatek od nieruchomości i opłata za wieczyste użytkowanie gruntu są kosztem pośrednio o zostającym w związku przyczynowo-skutkowym z przychodami. Wydatki te wynikają z faktu posiadania nieruchomości przez przedsiębiorcę prowadzącego działalność gospodarczą i należy klasyfikować je jako element kosztów stałych, który podatnik jest obowiązany uiszczać w związku z posiadanym przez niego majątkiem. Wydatki te są ponoszone w związku z samym faktem posiadania nieruchomości przez spółkę niezależnie od tego, czy jest prowadzona inwestycja czy też nie. Do ich ponoszenia zobowiązują spółkę przepisy prawa.[/ramka]
[srodtytul]Kiedy potrącamy[/srodtytul]
Koszty uzyskania przychodów, inne niż bezpośrednio związane z przychodami, są potrącalne w dacie ich poniesienia. Jeżeli koszty te dotyczą okresu przekraczającego rok podatkowy, a nie jest możliwe określenie, jaka ich część dotyczy danego roku podatkowego, stanowią koszty uzyskania przychodów proporcjonalnie do długości okresu, którego dotyczą.
Za dzień poniesienia kosztu uważa się dzień, na który ujęto koszt w księgach rachunkowych (zaksięgowano) na podstawie otrzymanej faktury (rachunku), z wyjątkiem sytuacji, gdy dotyczyłoby to ujętych jako koszty rezerw albo biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów.
Prawidłowość takiego postępowania[b] potwierdziła Izba Skarbowa w Bydgoszczy w interpretacji z 18 grudnia 2008 r. (ITP-B1/415-592a/08/PSZ)[/b].