Ustawa o PIT zwalnia z podatku – jednak pod pewnymi warunkami – taką formę wynagrodzenia pracowników. Mówi o tym art. 21 ust. 1 pkt 78, który wymienia dopłaty do wypoczynku zorganizowanego przez podmioty prowadzące działalność w tym zakresie, w formie wczasów, kolonii, obozów i zimowisk, w tym również połączonego z nauką, pobytu na leczeniu sanatoryjnym, w placówkach leczniczo-sanatoryjnych, rehabilitacyjno-szkoleniowych i leczniczo-opiekuńczych. Zwolnione są też dopłaty do przejazdów związanych z wypoczynkiem i pobytem na leczeniu.

Ulga dotyczy dzieci i młodzieży do lat 18. Jeśli wakacje są finansowane z funduszu socjalnego, zakładowego funduszu świadczeń socjalnych (oraz zgodnie z odrębnymi przepisami wydanymi przez właściwego ministra, np. obrony narodowej) – zwolniona jest cała kwota. Jeśli z innych źródeł – mamy roczny limit do 760 zł.

Zwolnienie przysługuje tylko wtedy, gdy dziecko, które dostało dopłatę, nie ma 18 lat. Czy decyduje tu wiek w trakcie wakacji, czy w momencie dofinansowania (które najczęściej następuje później). W DF z 25 czerwca 2007 r. argumentowaliśmy, że o prawie do zwolnienia powinien decydować wiek dziecka w momencie korzystania z wypoczynku, a nie wtedy, gdy pracownikowi wypłacono pieniądze.

Tak też uważa Pierwszy Mazowiecki Urząd Skarbowy w Warszawie, który w interpretacji z 17 września 2007 r. (1471/DPF/415/67/2007/PP) stwierdził: „dla oceny możliwości zastosowania zwolnienia należy kierować się wiekiem dziecka w czasie korzystania przez nie ze zorganizowanego wypoczynku, stanowiącego podstawę do przyznania dopłaty”.

Co wtedy, gdy pociecha ma osiemnastkę podczas zimowiska? Jak czytamy w odpowiedzi urzędu: „gdy ukończenie 18 roku życia nastąpiło w trakcie trwania turnusu wypoczynkowego, zasadnym będzie proporcjonalne podzielenie dopłaty na część objętą zwolnieniem podatkowym (okres do dnia ukończenia 18 lat) i opodatkowaną”.

Aby można było skorzystać ze zwolnienia, wakacyjny wyjazd musi być zorganizowany przez uprawniony (czyli prowadzący działalność w tym zakresie) podmiot. Ustawodawca nie określił, w jakiej formie ta działalność ma być prowadzona. Organy podatkowe podkreślają jednak, że podmiot urządzający wakacyjny wyjazd powinien działać zgodnie z regulacjami dotyczącymi organizowania wypoczynku dla dzieci i młodzieży. Przykładowo Izba Skarbowa w Bydgoszczy w interpretacji z 8 stycznia 2008 r. (ITPB1/415-356/07/IL) powołuje się na § 2 rozporządzenia ministra edukacji narodowej z 21 stycznia 1997 r. w sprawie warunków, jakie muszą spełniać organizatorzy wypoczynku dla dzieci i młodzieży szkolnej, a także zasad jego organizowania i nadzorowania (DzU nr 12, poz. 67 ze zm.). Przepis ten mówi, że organizatorami wypoczynku mogą być szkoły i placówki, osoby prawne i fizyczne, a także jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej. Jak czytamy w interpretacji, wypoczynek może być zorganizowany w formach wyjazdowych (np. kolonie, obozy, zimowiska), a także w miejscu zamieszkania (np. półkolonie, wczasy w mieście). Natomiast, zdaniem izby skarbowej, wszelkie dopłaty do innych form wypoczynku, w tym organizowanego na własną rękę przez rodziców i związanego z tym pobytu dzieci w hotelach, pensjonatach, domach wczasowych, gospodarstwach agroturystycznych lub wynajmowanych pokojach, nie są zwolnione z podatku.

Z kolei w interpretacji Łódzkiego Urzędu Skarbowego z 15 marca 2006 r. (ŁUS-II-415/46 /05/AG) czytamy: „do podmiotów prowadzących działalność w zakresie wypoczynku zaliczyć można zarówno te podmioty, które świadczą usługi wypoczynkowe w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, np. biura turystyczne, jak również i te, które zajmują się statutowo tego rodzaju działalnością”. Wśród tych drugich urząd wymienia m.in. kościoły, stowarzyszenia, organizacje charytatywne, fundacje, których działalnością statutową może być organizowanie wypoczynku, oraz podmioty prowadzące działalność agroturystyczną – polegającą na wyjazdach na wieś, do specjalnie przygotowanych na przyjęcie wczasowiczów gospodarstw wiejskich.

Wyjazdy organizowane przez biura podróży przybierają różne formy, tymczasem art. 21 ust. 1 pkt 78 ustawy o PIT mówi o zwolnieniu z podatku dopłat do wczasów, kolonii, obozów i zimowisk. Zdaniem organów podatkowych te pojęcia należy rozumieć szeroko. Przykładowo wczasy to, zgodnie ze „Słownikiem języka polskiego” (Wydawnictwo Naukowe PWN), wypoczynek, którego organizatorzy za opłatą zapewniają noclegi, wyżywienie, a niekiedy także rozrywki (interpretacja Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 8 stycznia 2008 r., ITPB1/415-356/07/IL).

Jak czytamy w interpretacji Pierwszego Urzędu Skarbowego w Poznaniu z 31 października 2006 r. (PD-2/415/228/06): „Przez zorganizowany wypoczynek należy rozumieć wszelkie formy wypoczynku zorganizowanego z wyjątkiem wczasów pod gruszą czy np. pobytu u rodziny”.

Natomiast z interpretacji Izby Skarbowej w Poznaniu z 22 stycznia 2008 r. (ILPB2/415-267/07-2/JK) wynika, że zwolnienie przysługuje także wtedy, gdy wczasy obejmowały przelot, ubezpieczenie, zakwaterowanie oraz posiłek.

Syn pana Kowalskiego pojechał na ferie na zimową szkołę przetrwania w Bieszczady. Firma, w której pracuje pan Kowalski, pokryła ze swojego funduszu świadczeń socjalnych część kosztów wyjazdu. Szkołę przetrwania zorganizowało biuro aktywnej turystyki. Przepisy określające zakres zwolnienia nie wymieniają wprawdzie wprost tej formy wypoczynku, ale można uznać, że szkoła przetrwania to rodzaj obozu. Zgodnie bowiem ze „Słownikiem języka polskiego” (Wydawnictwo Naukowe PWN) obóz to rodzaj kursu gromadzącego na pewien czas grupę ludzi w celu wspólnego odbywania ćwiczeń sportowych, zawodowego doskonalenia się itp., będący jednocześnie formą wypoczynku. Tak więc dopłata jest zwolniona z podatku.

Pracodawca może dofinansować kilka imprez tej samej osobie, np. obóz narciarski zimą i rajd rowerowy latem. Ustawodawca nie ogranicza bowiem zwolnienia do jednego wyjazdu. Trzeba tylko pamiętać o rocznym limicie (do 760 zł) przy dofinansowaniu wypoczynku dziecka ze środków obrotowych firmy.

Spełnienie warunków uprawniających do zwolnienia powinna potwierdzać faktura (rachunek) wystawiona przez organizatora wyjazdu. Może to też być dowód wpłaty, dokumentujący poniesienie wydatku (przelew bankowy, przekaz pocztowy, KP). Z dokumentów powinno wynikać, kto jest organizatorem wypoczynku, kto korzystał z usługi i jaką ona miała formę.

Jak czytamy w przytaczanej już wyżej interpretacji Izby Skarbowej w Bydgoszczy: „Niezbędnym do zastosowania zwolnienia z art. 21 ust. 1 pkt 78 ustawy o PIT jest posiadanie dokumentu (faktury VAT, rachunku, dowodu wpłaty KP, przelewu bankowego), z którego będzie wynikało co najmniej: nazwa i adres podmiotu prowadzącego działalność w zakresie organizacji wypoczynku, na rzecz którego wpłata została dokonana (w razie wątpliwości należy zwrócić się z zapytaniem do usługodawcy, czy świadczy usługi wypoczynkowe w ramach prowadzonej działalności gospodarczej lub czy zajmuje się statutowo tego typu działalnością), tytuł zapłaty (tj. zapłata za wczasy, kolonie, obóz lub zimowisko), imię i nazwisko dziecka korzystającego z zorganizowanej formy wypoczynku, imię i nazwisko osoby dokonującej zapłaty, kwota i data dokonania zapłaty)”.