Kiedy sprzedawca rozliczy VAT od opakowań zwrotnych

Termin zwrotu można ustalić prawie dowolnie

- Czy umowny termin zwrotu opakowań zwrotnych może być ustalony dowolnie?

Tak. Zgodnie z zasadą swobody umów oraz wobec braku oznaczenia terminu na zwrot opakowań zwrotnych należy przyjąć, że może być on ustalony dowolnie. Może być krótszy niż ustawowe 60 dni, ale przede wszystkim może być dłuższy niż te 60 dni. Podatnicy powinni jednak raczej unikać skrajnie długich terminów, gdyż organy podatkowe mogą je zakwestionować, np. twierdząc, że opakowania straciły na wartości.

Termin dotyczący zwrotu opakowania zwrotnego powinien zostać przy tym określony jako moment w czasie. Nie jest właściwe określenie terminu poprzez zdarzenie przyszłe, które jest niepewne (tj. zakończenie współpracy). Taki sposób określenia terminu nie jest równoznaczny z tym, że umowa przewiduje, iż określono termin oddania opakowań zwrotnych, o którym mowa w art. 29a ust. 12 ustawy o VAT. Również uregulowanie umowne, zgodnie z którym rozliczenie opakowań nastąpi w przypadku zgodnej woli stron co do tego rozliczenia, jest zdarzeniem niepewnym, które nie może skutkować uznaniem, że mamy do czynienia z umownym określeniem terminu zwrotu opakowań zwrotnych (interpretacja dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 2 stycznia 2015 r., ITPP1/443-1214/14/MN).

Elementy ewidencji

- Co powinna zawierać ewidencja VAT dotycząca obrotu opakowaniami zwrotnymi?

Podatnicy, z wyjątkiem podatników wykonujących wyłącznie czynności zwolnione z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 ustawy o VAT lub przepisów wydanych na podstawie jej art. 82 ust. 3 oraz podatników, u których sprzedaż jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 lub 9 ustawy o VAT, są obowiązani prowadzić ewidencję zawierającą dane niezbędne do prawidłowego sporządzenia deklaracji podatkowej oraz informacji podsumowującej. Ewidencja powinna zawierać w szczególności dane niezbędne do określenia przedmiotu i podstawy opodatkowania, wysokości kwoty podatku należnego, korekt podatku należnego, kwoty podatku naliczonego obniżającej kwotę podatku należnego, korekt podatku naliczonego, kwoty podatku podlegającej wpłacie do urzędu skarbowego lub zwrotowi z tego urzędu, a także inne dane służące identyfikacji poszczególnych transakcji, w tym numer, za pomocą którego kontrahent jest zidentyfikowany na potrzeby podatku lub podatku od wartości dodanej (art. 109 ust. 3 ustawy o VAT).

Ustawa o VAT nie określa w szczególny sposób zasad prowadzenia ewidencji opakowaniami zwrotnymi. Z tego względu kwestia ta jest problematyczna. Biorąc pod uwagę art. 109 ust. 3 ustawy o VAT, należy przyjąć, że ewidencja taka powinna w szczególności pozwalać na ustalenie ww. danych.

Najwięcej wątpliwości budzi kwestia, czy aby VAT nie został naliczony od niezwróconych w terminie opakowań, to powinny zostać zwrócone te same opakowania, które zostały przekazane, czy wystarczające będzie zwrócenie opakowania tego samego rodzaju. Rozsądne wydaje się to drugie podeście, gdyż opakowania zwrotne są rzeczami oznaczonymi co do gatunku. Niestety, wobec braku jednoznacznych regulacji w tym zakresie, kwestia ta może być przedmiotem sporów z organami podatkowymi.

Stawka taka sama jak do zawartości

- Jaką stawkę należy zastosować do niezwróconych w terminie opakowań zwrotnych?

Niestety przepisy o VAT nie rozstrzygają tej kwestii jednoznacznie. Wydaje się jednak, że skoro w przypadku niezwrócenia w terminie opakowania zwrotnego, stosownie do art. 29a ust. 12 ustawy o VAT, podstawę opodatkowania (domyślnie: towaru sprzedanego w opakowaniu zwrotnym) podwyższa się o wartość tego opakowania, to do opodatkowania niezwróconych w terminie opakowań zwrotnych powinna być zastosowana stawka właściwa dla sprzedanych towarów, w tym stawki obniżone np. 8 proc. lub 5 proc. Pogląd taki podzielają niektóre organy podatkowe (interpretacja indywidualna dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 8 października 2014 r., IPPP2/443-693/14-2/AO). Dotyczy to także stawki VAT w wysokości zero proc. w przypadku wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów i eksportu towarów. Gdy w (na) jedynym opakowaniu zwrotnym (np. palecie, skrzyni) są sprzedawane towary objęte różnymi stawkami VAT, pojawia się problem z przyporządkowaniem wartości opakowania zwrotnego do poszczególnych towarów. Praktycznym rozwiązaniem wydaje się odpowiednie przyporządkowanie (np. proporcjonalnie) wartości tych opakowań do wartości towarów w (na) nim przewożonych. Uwaga! Koszty opakowania wchodzą w skład podstawy opodatkowania sprzedawanego towaru (zob. art. 29a ust. 6 pkt 2 i art. 29a ust. 12 ustawy o VAT). Gdyby sprzedawany towar w tym opakowaniu objęty był mechanizmem odwróconego obciążenia (zob. załącznik nr 11 do ustawy o VAT w związku z art. 17 ust. 1 pkt 7 ustawy o VAT), to wydaje się, że również niezwrócone w terminie opakowania zwrotne powinny zostać objęte tym mechanizmem.

podstawa prawna: art. 29a ust. 6 pkt 2, ust. 10 pkt 2, ust. 11 i 12 oraz art. 109 ust. 3 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. DzU z 2017 r., poz. 1221 ze zm.)