W świetle art. 4 § 1 pkt 10 k.s.h. bezwzględna większość głosów oznacza więcej niż połowę oddanych głosów. Zgodnie zaś z pkt 9 cyt. przepisu „głosy oddane" to zarówno te opowiadające się za daną uchwałą, przeciwko niej, jak i wstrzymujące się od jej podjęcia >patrz wzór uchwały oraz przykłady 1–3.

Przy obliczaniu głosów nie uwzględnia się więc głosów nieważnych, jak również tych, których nie oddano (bo np. ktoś w ogóle odmówił udziału w akcie głosowania). Głosowanie powinno odbywać się osobiście. Jednak umowa spółki może analogicznie do treści art. 222 § 3 k.s.h. dopuścić głosowanie na piśmie za pośrednictwem innego członka zarządu >patrz przykład 4. Do skutecznego podjęcia uchwały nie jest wymagany podpis przewodniczącego (prezesa) ani jej ogłoszenie. Uchwała zapada z chwilą jej powzięcia, a nie – złożenia pod nią parafy. Zostaje przyjęta lub odrzucona z zakończeniem głosowania, a nie – z chwilą jej podania do wiadomości. Powołana norma art. 208 § 5 k.s.h. ma zastosowanie, gdy zarząd jest wieloosobowy, a umowa sp. z o.o. nie stanowi inaczej (czyli np. bezwzględna większość głosów może być zastąpiona jednogłośnością). Kontrakt podmiotu może doprecyzowywać, co należy rozumieć pod pojęciem prawidłowe zawiadomienie wszystkich członków zarządu o jego posiedzeniu.

Przykład 1

Na skutek przeoczenia sekretarki nie zawiadomiono o terminie posiedzenia zarządu Y sp. z o.o. jednego jego członka (liczy on cztery osoby). Pozostałe trzy osoby uznały, że i tak mogą być powzięte zaplanowane uchwały (nr 5/2015 ws. zmiany struktury organizacyjnej podmiotu i 6/2015 ws. sprzedaży samochodu Audi 8 o nr. rej. WP 00123, rok prod. 2011 za kwotę nie niższą niż 80 tys. zł), bo zapadną one bezwzględną większością głosów (przy założeniu, że nikt nie odda głosu nieważnego ani nie wstrzyma się od udziału w głosowaniu), a umowa Y sp. z o.o. nie wprowadza wymogu innej większości. Nic bardziej błędnego. Do ważnego powzięcia uchwały zarządu konieczne jest właściwe powiadomienie o jego posiedzeniu wszystkich osób tworzących jego obsadę.

Przykład 2

Sytuacja jak w przykładzie 1, z tą różnicą, że wszyscy członkowie zostali prawidłowo powiadomieni o posiedzeniu zarządu Y sp. z o.o. Jeden z nich (pani Bianka) opowiedział się równocześnie „za" i „przeciw" uchwale nr 5/2015 ws. zmiany struktury spółki, drugi (pani Sonia) odmówił udziału w głosowaniu nad nią, jak i uchwałą nr 6/2015. Uchwała nr 5/2015 nie może zapaść, ponieważ dwóch spośród czterech głosów nie można uwzględnić przy ustalaniu większości. Pani Bianka oddała głos nieważny (wykluczone jest zajęcie przeciwstawnych stanowisk w jednej kwestii), pani Sonia głosu nie oddała. Nie ma bezwzględnej większości. Nie ma jednak przeszkód, aby zarząd podjął uchwałę nr 6/2015, ponieważ trzy osoby brały udział w głosowaniu nad nią (z wyjątkiem pani Soni).

Przykład 3

Wbrew zapisom umowy M sp. z o.o. jeden z członków jej zarządu otrzymał zawiadomienie o jego posiedzeniu esemesem (a nie e-mailem za potwierdzeniem odbioru). W związku z tym żadne uchwały nie mogą być podjęte, bo nie wszystkie osoby wchodzące w skład ww. gremium zostały prawidłowo, tzn. zgodnie z postanowieniami kontraktu, zawiadomione.

Przykład 4

Pani Klaudia członek zarządu R sp. z o.o. stosownie do pkt 8 umowy upoważniła na piśmie panią Ewelinę (wiceprezesa) do oddania głosu przeciw uchwale nr 7/2015 ws. sprzedaży nieruchomości w Płocku przy ul. Czerwonej 4 za kwotę nie niższą od 300 tys. zł. Pani Wiktoria (członek zarządu) stwierdziła, że jest to niedopuszczalne, gdyż głosowanie musi być osobiste. Nic bardziej błędnego. Możliwe jest wprowadzenie w kontrakcie zapisu pozwalającego na oddanie podczas posiedzenia przez jednego członka zarządu głosu na piśmie za pośrednictwem innej osoby wchodzącej w jego skład.

Uwaga! Jeżeli członek zarządu sp. z o.o., upoważniony przez inną osobę wchodzącą w skład tego gremium, zagłosowałby niezgodnie z jego wolą, poszkodowany członek zarządu może skierować przeciwko temu nielojalnemu pozew o odszkodowanie.

K.s.h. nie zawiera regulacji odnoszących się do sposobu informowania członków zarządu o jego posiedzeniach. Kwestia ta powinna znaleźć wyraz w regulaminie owego gremium bądź też w umowie spółki. W przeciwnym wypadku zawiadomienie o posiedzeniu może mieć zarówno postać sformalizowaną (list polecony, poczta kurierska za potwierdzeniem odbioru), jak i odformalizowaną (telefoniczną, ustną) >patrz wzór zawiadomienia o posiedzeniu zarządu. Jeśli wszyscy członkowie zarządu zostaną prawidłowo poinformowani o jego posiedzeniu, ale jeden z nich nie będzie na nim obecny (z powodu choroby), to przy założeniu, że zarząd liczy co najmniej trzech członków uchwała będzie mogła być skutecznie powzięta.

Uwaga! Umowa sp. z o.o. może przewidywać, że w przypadku równości głosów decyduje głos prezesa zarządu >patrz przykład 5.

Przykład 5

W trakcie posiedzenia zarządu H sp. z o.o. dwóch (spośród czterech) jego członków (w tym prezes) opowiedziało się za podjęciem uchwały w/s zmiany struktury organizacyjnej podmiotu, dwóch pozostałych było przeciw. Pan Mikołaj (prezes) stwierdził wówczas, że w takim przypadku rozstrzyga jego głos – uchwała powinna być powzięta. Umowa spółki milczy na ten temat. Pan Mikołaj nie ma racji. Jego stanowisko byłoby właściwe, gdyby kontrakt dopuszczał, że w przypadku równości głosów członków zarządu decydujący głos należy do prezesa.

Uchwały zarządu sp. z o.o. podlegają zaskarżeniu w trybie art. 189 k.p.c. (tj. żądania ustalenia przez sąd istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego bądź prawa) po wykazaniu przez wnoszącego powództwo interesu prawne go. Analogiczny pogląd wyraził Sąd Najwyższy w uchwale siedmiu sędziów z 18 września 2013 r., III CZP 13/13 (nie ma ona mocy zasady prawnej).

Pozew o stwierdzenie nieważności uchwały zarządu sp. z o.o. wnosi się do właściwego dla siedziby spółki sądu okręgowego – Wydziału Gospodarczego, bo przedmiotowa sprawa należy do kategorii spraw ze stosunku spółki. Podmiot występuje w charakterze pozwanego reprezentowanego przez radę nadzorczą albo pełnomocnika powołanego uchwałą zgromadzenia wspólników, ewentualnie w braku organu nadzoru oraz uchwały wspólników o ustanowieniu pełnomocnika – kuratora ustanowionego przez sąd rozpoznający sprawę na wniosek powoda. Pozew podlega stałej opłacie sądowej 2 tys. zł >patrz wzór pozwu o stwierdzenie nieważności uchwały zarządu sp. z o.o.

Autorka jest adwokatem