Potrącenie jako forma powodująca wygaśnięcie zobowiązania

Wierzytelności, które są przedmiotem potrącenia, poddane zostają działaniu rachunkowemu, którego rezultatem jest wzajemne ich zniesienie. Skutkiem jest zwolnienie stron z zobowiązania w stopniu całkowitym bądź do wysokości wierzytelności niższej. Przesłanki potrącenia uregulowane są w art. 498 i nast. kodeksu cywilnego .

Zgodnie z przepisem, gdy dwie osoby są jednocześnie względem siebie dłużnikiem i wierzycielem, każda z nich może potrącić swoją wierzytelność z wierzytelności drugiej strony, jeżeli ich przedmiotem są pieniądze lub rzeczy tej samej jakości oznaczone tylko co do gatunku, a obie są wymagalne i mogą być dochodzone przed sądem lub innym organem państwowym. Wskutek potrącenia obie wierzytelności umarzają się nawzajem do wysokości wierzytelności niższej. Przepis wskazuje na przesłanki dopuszczalności potrącenia, które muszą zostać spełnione łącznie. Należą do nich: wzajemność wierzytelności, jednorodzajowość świadczeń, wymagalność wierzytelności oraz jej  zaskarżalność. Wzajemność wierzytelności polega na tym, że obie strony stosunku prawnego są wobec siebie zarówno wierzycielami, jak i dłużnikami, zatem muszą istnieć dwie wierzytelności dwóch różnych podmiotów. Ponadto do potrącenia może dojść, gdy przedmiotem obu wierzytelności są pieniądze lub rzeczy tej samej jakości oznaczone tylko co do gatunku.