Zgodnie z art. 25
1
k.p. zawarcie kolejnej umowy o pracę na czas określony, jeżeli poprzednio strony dwukrotnie zawarły taką umowę na następujące po sobie okresy, jeśli przerwa między rozwiązaniem poprzedniej a nawiązaniem kolejnej umowy o pracę nie przekroczyła miesiąca, jest równoznaczne w skutkach prawnych z zawarciem angażu na czas nieokreślony. Przy czym według art. 25
1
§ 2 k.p. uzgodnienie między stronami w trakcie trwania angażu na czas określony dłuższego okresu wykonywania pracy na podstawie tej umowy uważa się za zawarcie od dnia następującego po jej rozwiązaniu kolejnej umowy o pracę na czas określony w rozumieniu § 1.
Jakie zasady
Jeżeli zatem strony podpiszą trzecią umowę na czas określony, gdy już poprzednio dwukrotnie zawierały taką na czas określony, jedna po drugiej, a przerwa między nimi nie przekraczała miesiąca, to ta trzecia rodzi takie skutki jak umowa na czas nieokreślony. Zasady tej nie stosuje się do innych terminowych umów o pracę, czyli na okres próbny czy na czas wykonywania określonej pracy. Z mocy wyraźnego wyłączenia zawartego w art. 25
1
§ 3 k.p. nie stosuje się jej też do umowy w celu zastępstwa pracownika w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności w pracy, a także w celu wykonywania pracy o charakterze dorywczym lub sezonowym albo zadań realizowanych cyklicznie. Nie odnosi się jej także do umów o pracę tymczasową zawieranych między agencją pracy tymczasowej a pracownikiem tymczasowym.
Natomiast art. 25
1
k.p. stosuje się w sytuacji, w której strony – mimo że faktycznie zawarły (w warunkach przewidzianych w tym przepisie) umowy o pracę – nadały im inną nazwę, np. umów-zleceń lub o dzieło. Sama nazwa nie ma bowiem decydującego znaczenia.
Co z powtórzeniami
W praktyce firmy zawierają z pracownikami aneksy do umów o pracę zawartych na czas określony, na mocy których przedłuża się czas trwania dotychczasowego angażu.
Przykład
Początkowo strony zawierają umowę o pracę na trzy miesiące, np. od 1 lipca do 1 października, a przed tą datą zawierają aneks przedłużający umowę np. do 31 grudnia, później kolejny aneks przesuwający czas obowiązywania angażu np. do 1 marca kolejnego roku kalendarzowego.
Ponieważ takie aneksowanie jest niekorzystne dla pracowników, domagają się oni przed sądem lub inspekcją pracy uznania takich działań za niedopuszczalne. Etatowcy mogą się tu skutecznie powołać na art. 25
1
§ 2 k.p., który zrównuje skutki zawarcia aneksu z zawarciem kolejnej umowy o pracę na czas określony. Użycie tego przepisu powoduje, że kolejny aneks do umowy zawartej na czas określony ma mieć z mocy prawa skutki umowy zawartej na czas nieokreślony.
Problem dopuszczalności zawierania takich aneksów rozstrzygał też Sąd Najwyższy. W uzasadnieniu wyroku z 19 lutego 2010 r. (II PK 226/09) SN uznał, że art. 25
1
§ 2 k.p. przekreśla możliwość przedłużania umów o pracę na czas określony w drodze aneksów w celu obejścia art. 25
1
§ 1 k.p. Nieskuteczne byłyby podejmowane przez firmę próby uchylenia się od skutków art. 25
1
§ 1 k.p. przez zawieranie aneksów do umowy na czas określony. Zostaną one potraktowane jako kolejne umowy zawarte na czas określony i jeśli będzie to drugi aneks przedłużający angaż na czas określony, będzie miał już skutki umowy bezterminowej. Również gdyby był to pierwszy aneks do drugiej umowy tego rodzaju, spowoduje on takie skutki jak zawarcie umowy na czas nieokreślony. Odnosi się to także do zawarcia kolejnej umowy terminowej, gdy poprzedzała ją taka przedłużona już aneksem. To oznacza, że we wszystkich tych sytuacjach firma zatrudni pracownika na czas nieokreślony ze wszystkimi tego konsekwencjami.
Autor jest sędzią Sądu Okręgowego w Kielcach
O czym pamiętać
- nie ma przekształcenia terminowego angażu w ten na czas nieokreślony, gdy jedna z trzech umów była zawarta z bezrobotnym w zakresie prac interwencyjnych lub robót publicznych
- zawarcie aneksu przedłużającego kolejną umowę na zastępstwo nie spowoduje jej zmiany w tę na czas nieokreślony
- aneksem wolno wprowadzić możliwość wcześniejszego wypowiedzenia umowy zawartej na czas określony
Czego unikać
- zawierania aneksów przedłużających drugą, następującą po sobie umowę na czas określony
- nazywania angażu umową o dzieło lub zleceniem, jeśli praca była wykonywana w sposób podporządkowany pracodawcy
- zawierania wieloletnich (np. na dziesięć lat) umów z klauzulą dopuszczającą ich rozwiązanie za dwutygodniowym wymówieniem
