To skutek imprez i spotkań towarzyskich, czytania książek lub oglądania telewizji. Bywa także efektem stresu i problemów osobistych. U jednej czwartej dzieje się tak z powodu nadmiaru obowiązków zawodowych.
Dzisiejsze 20-, 30-latki mają szybkie tempo życia. Często jednocześnie studiują i pracują. Nie chcąc rezygnować z przyjemności, ograniczają ilość snu na rzecz innych zajęć, pracy, nauki, spotkań ze znajomymi czy podróży. Do tego dochodzi stres i trudności z zasypianiem.
Za mało snu
Przeważająca większość młodych Polaków (84 proc.) deklaruje, że zarwała noc, ?a ponad jedna czwarta (27 proc.) robi to regularnie. Tylko co dziewiąty ankietowany ?(11 proc.) zapewnia, że nigdy nie miał takiej sytuacji. Najczęstszą przyczyną krótszego wypoczynku nocnego są stres i problemy osobiste (42 proc.), trudności z zasypianiem ?(43 proc.). Na trzecim miejscu są imprezy i spotkania towarzyskie (32 proc.) i realizacja pasji i zainteresowań – gry, książki, filmy czy sport ?(30 proc.). Zaraz za nimi pojawia się nadmiar obowiązków w pracy (26 proc.).
Młode kobiety częściej niż młodzi mężczyźni nie przesypiają nocy z powodu: stresu ?(51 proc. wobec 36 proc.), trudności z zasypianiem (48 do 37 proc.), opieki nad małymi dziećmi (30 do 14 proc.) oraz nadmiaru obowiązków domowych (27 do 15 proc.). Panowie natomiast częściej niż panie zarywają noce wskutek swoich zainteresowań i pasji (36 do 24 proc.).
Polacy mają problem nie tylko z długością snu, ale także z jego jakością – 38 proc. młodych (18–34 lata) przyznaje, że niezależnie od długości snu odczuwają zmęczenie po przebudzeniu. Wynika tak z raportu CBOS „Społeczny zasięg zakłóceń snu" z 1996 r. Problem ten potwierdzają współczesne badania studentów (Barbara Katarzyna Błońska, Joanna Gotlib, „Występowanie zaburzeń snu wśród studentów", 2012 r.). 61 proc. ?z nich deklaruje, że budzi się ?z poczuciem, że sen nie przyniósł im odpoczynku.
Brak satysfakcji z jakości nocnego wypoczynku może wynikać z trudności z zaśnięciem, przebudzenia w nocy, trudności w utrzymywaniu snu. Te przyczyny mogą być skutkiem właśnie tempa życia, nadmiaru obowiązków oraz stresu. Potwierdzają to liczne rankingi, które wskazują na to, że w Europie jesteśmy liderami pod względem czasu, jaki spędzamy w pracy. Nie dziwi zatem to, że wśród Polaków od 18. do 34. roku życia wyraźnie dominuje odczucie, że w ostatniej pięciolatce ilość ich czasu wolnego zmniejszyła się (60 proc. wskazań). Według danych GUS każdy z nas ma średnio 4 godziny i 39 minut wolne w ciągu doby, czyli czas niepoświęcony na pracę i dojazdy, zajęcia domowe czy opiekę nad dziećmi.
Ile godzin zabawy
Młodzi są w impasie – z jednej strony mają niewiele wolnego, z drugiej – chcą prowadzić ciekawe i towarzyskie życie poza pracą, studiami i innymi obowiązkami.
– Można się zastanawiać, czy ponad cztery godziny to dużo, czy mało. To jedna piąta doby, ale to o połowę mniej, niż przeznaczamy na pracę. ?W tym czasie uda nam się obejrzeć aż lub tylko dwa filmy lub dwa mecze. Podejrzewam jednak, że i tak wiele godzin ?z wolnego, które uda nam się wygospodarować, poświęcamy na odsypianie lub nadganianie zaległości z pracy lub domu – komentuje dr Tomasz Sobierajski, socjolog z Uniwersytetu Warszawskiego.
Choć respondenci nie wskazują w pierwszej kolejności imprez jako najważniejszego winowajcy zarwanych nocy, to aż 64 proc. młodych uważa, że czasami warto zrezygnować ze snu, żeby pobawić się na fajnym spotkaniu. Ponad połowa badanych deklaruje natomiast, że czasem świadomie zarywa noce, aby np. ukończyć pracę czy ważny projekt.
– Z dwojga złego wolę, żeby młodzi Polacy spędzali noce na zabawie niż na pracy – uważa dr Sobierajski. Takie są prawa młodości, a i młode organizmy też szybciej się regenerują. Poza tym zabawa jest często bardzo twórcza, pozwala odreagować stres, poznać nowe osoby, które mogą zainspirować, pomagają w potrzebie, a także motywują do działania – zauważa socjolog.
Im krótsza noc, tym trudniejsza pobudka
W jaki sposób krótki sen, gorsza forma młodych odbijają się na ich pracy, studiach czy relacjach z innymi? Niewątpliwie za mało godzin nocnego wypoczynku wpływa na jakość pracy lub nauki. Pojawiają się trudności z koncentracją i zapamiętywaniem. Pogarsza się też jakość relacji z innymi. Prawie trzy czwarte badanych (72 proc.) przyznało, że po nieprzespanej nocy nie mają na nic siły, 55 proc. respondentów czuje się mniej atrakcyjnie, a 60 proc. zauważa, że bywa podenerwowanych lub wręcz agresywnych. Jedna trzecia respondentów podaje natomiast, że po nieprzespanej nocy podejmują złe decyzje (35 proc.), nie mają do siebie zaufania (34 proc.). Zdarzało im się też zasnąć na zajęciach czy w pracy (33 proc.).
O raporcie TNS
Raport „Młodzi Polacy i ich życie na wysokich obrotach" powstał na zlecenie firmy Tiger w oparciu o badanie CAWI przeprowadzone wśród 500 internautów w wieku od 18 do 35 lat. Uzupełniono go informacjami z analizy danych zastanych (ang. desk research) – statystycznych, raportów z badań, ekspertyz i publikacji prasowych. Badanie przeprowadzono w maju 2014 r.