Ubieganie się o udzielenie zamówienia publicznego wiąże się z koniecznością spełnienia warunków udziału w postępowaniu i przedłożenia dokumentów wymaganych przez zamawiającego. Zamawiający nie może od wykonawców żądać dowolnych dokumentów i oświadczeń, a jedynie tych niezbędnych, przewidzianych przez przepisy ustawy z 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (dalej p.z.p.) i akty wykonawcze. Zgodnie z rozporządzeniem prezesa Rady Ministrów z 19 lutego 2013 r. w sprawie dokumentów wymaganych w postępowaniu, zamawiający może, ?a w postępowaniach, w których wartość zamówienia jest równa lub przekracza progi unijne, musi zażądać m.in. aktualnego odpisu ?z Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej ?(CEIDG). Wykonawcy, korzystający z potencjału podmiotów trzecich, podczas kompletowania załączników do oferty powinni w szczególności sprawdzić czy zamawiający wymaga przedłożenia wyciągu ?z CEIDG również w stosunku do podmiotów trzecich użyczających swoich zasobów.

Warunki formalne

Wyciąg z CEIDG jest przedkładany w celu wykazania braku podstaw do wykluczenia wykonawcy z powodu otwarcia jego likwidacji lub ogłoszenia upadłości. Dokument spełniający warunki formalne musi być wystawiony nie wcześniej niż ?6 miesięcy przed upływem terminu składania wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu ?o udzielenie zamówienia albo składania ofert. Aktualnie ustawa ?z 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej przewiduje dwie formy poświadczenia wpisu podmiotu do CEIDG – wydruk ze strony http://prod.ceidg.gov.pl oraz dokument elektroniczny.

Najczęstszą i najłatwiejszą formą uzyskania zaświadczenia o wpisie do CEIDG jest wygenerowanie jego wyciągu ze strony http://prod.ceidg.gov.pl. Należy jednak pamiętać, że każdorazowo wyciąg potwierdza dane na dzień jego pobrania. Nie ma więc technicznych możliwości pobrania wyciągu ze strony http://prod.ceidg.gov.pl z datą późniejszą, niż data jego wygenerowania. ?W praktyce często zdarzają się przypadki, że wykonawcy nie załączają do składanej oferty wyciągu ?z CEIDG. W takim przypadku zamawiający jest zobowiązany do wezwania wykonawcy do uzupełnienia brakującego dokumentu. Jednak, jeżeli wykonawca nie pobrał we właściwym czasie wyciągu z CEIDG, nie ma możliwości wygenerowania nowego dokumentu z datą sprzed terminu otwarcia ofert. Oznacza to, że wykonawca nie będzie miał faktycznej możliwości złożenia wyciągu z CEIDG wystawionego nie wcześniej niż 6 miesięcy przed upływem terminu do składania ofert (lub wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu).

Dwa podejścia

Wśród zamawiających zarysowały się dwa odmienne stanowiska ?w jaki sposób należy traktować wykonawcę, który przedłożył wydruk z CEIDG z niewłaściwą datą.

Część przedstawicieli zamawiających uważa, że wykonawcę należy ?z postępowania wykluczyć, ze względu na nieuzupełnienie wymaganego dokumentu. Zamawiający nie jest zobowiązany na własną rękę dociekać czy wykonawca na dzień składania ofert podlegał wykluczeniu z postępowania, czy nie. Potwierdzeniem  tego stanowiska jest wyrok KIO z 21 maja 2013 r., KIO/UZP 1059/13, w którym Izba stwierdziła, że kluczowe znaczenie ma przepis art. 24 ust. 2 pkt 4 p.z.p., nakazujący wykluczyć z postępowania wykonawcę, który nie wykazał spełniania warunków udziału ?w postępowaniu. Oznacza to, że ustawodawca wyraźnie odróżnia sytuację spełniania warunków udziału w postępowaniu od wykazania spełniania warunków udziału w postępowaniu i wiąże skutek wykluczenia z brakiem wykazania wspomnianych okoliczności. Kreuje to dla wykonawcy obowiązek wykazania spełniania warunków udziału w postępowaniu, a więc ciężar udowodnienia tego faktu spoczywa na wykonawcy. Rolą wykonawcy jest więc udowodnienie zamawiającemu, za pomocą żądanych dokumentów, że spełnia warunki udziału w postępowaniu.

Zamawiający, którzy skłaniają się ku formalistycznemu podejściu tłumaczą, że są zobowiązani wykluczyć wykonawcę, który na wezwanie nie uzupełnił prawidłowo dokumentu. Nie należy jednak zapominać w jakim celu ustawodawca przewidział obowiązek przedłożenia powyższego dokumentu – ma on bowiem potwierdzać, że na dzień otwarcia ofert wykonawca nie jest w likwidacji lub upadłości.

Z drugiej strony negatywnie należy ocenić zachowanie zamawiających, którzy uznają za wystarczające przedłożenie przez wykonawcę wydruku z CEIDG wygenerowanego po dniu otwarcia ofert. Treść takiego dokumentu nie potwierdza bowiem czy w stosunku do danego wykonawcy otwarto likwidację lub ogłoszono upadłość.

Historia wpisu

Warto zwrócić uwagę na wyrok KIO z 20 grudnia 2011 r. 2585/11, ?w którym Izba stanęła na stanowisku, że złożenie przez wykonawcę dokumentów (oświadczeń) z datami późniejszymi niż upływ terminu składania ofert nie dyskredytuje tych dokumentów, jeżeli tylko z ich treści wynika, że wykonawca spełniał warunki na dzień składania ofert.

Odnosząc się do analizowanej sytuacji, bez wątpienia z treści wyciągu z CEIDG nie da się wprost ustalić, czy na dzień składania ofert wykonawca był w likwidacji lub upadłości. Niemniej jednak ze strony http://prod.ceidg.gov.pl można pobrać tzw. „historię wpisu", która zawiera informacje o wcześniejszych zmianach danych udostępnianych w ewidencji działalności gospodarczej. Wydaje się, że połączenie tych dokumentów, ?tj. wyciągu z CEIDG oraz historii wpisu może poświadczać, że wykonawca na dzień składania ofert nie podlegał wykluczeniu. Pomimo wygenerowania tych dokumentów po dniu otwarcia ofert, z ich treści wynika, jakie były aktualne wpisy ?w ewidencji w określonym przedziale czasowym.

Maria? Witkowska, radca prawny, Kancelaria Prawna Piszcz, Norek i Wspólnicy

Jeśli wykonawca nie dysponuje wydrukiem z CEIDG wystawionym nie wcześniej niż 6 miesięcy przed upływem terminu składania ofert, powinien przedłożyć zamawiającemu aktualny wydruk wraz z historią wpisu, obrazującą, zmiany jakie zostały dokonane w okresie do 6 miesięcy przed terminem składania ofert a datą aktualnego wydruku. Zamawiający winien ocenić powyższe dokumenty mając na uwadze ich treść oraz cel jakiemu służą, a nie wyłącznie datę pobrania.