Zasady udzielania urlopów wychowawczych regulują ?art. 186–186

7

k.p. Zatrudniony z co najmniej sześciomiesięcznym stażem ma prawo do urlopu wychowawczego w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem. Do tego zatrudnienia wlicza się poprzednie okresy pracy. Wymiar urlopu wychowawczego wynosi do 36 miesięcy ?i udziela się go na nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko piątego roku życia.

Firma powinna wezwać korzystającego z urlopu wychowawczego do stawienia się do pracy, jeśli ustali, że trwale zaprzestał on sprawowania osobistej opieki na dzieckiem. Nie ma bowiem wtedy podstaw do dalszego korzystania przez niego z tego urlopu. Tylko w takim wypadku pracodawca ma prawo odwołać tę osobę z urlopu i wezwać ją do pracy. Takiej podstawy nie daje natomiast czasowe zaprzestanie tej opieki.

Podjęcie przez będącego na urlopie wychowawczym pracy zarobkowej lub nauki nie może stanowić powodu odwołania go z urlopu wychowawczego, jeśli mimo to nadal zajmuje się dzieckiem. Wskazuje na to wprost art. 186

2

§ 1 k.p.

Dziecko bez nadzoru

Jeśli szef otrzyma informację o trwałym zaprzestaniu przez pracownika osobistej opieki nad dzieckiem (ten np. odda je do domu dziecka), powinien wezwać go do stawienia się do pracy w określonym przez siebie terminie. Jednak nie później niż w ciągu 30 dni od dnia powzięcia takiej wiadomości i nie wcześniej niż po upływie trzech dni od wezwania. To polecenie jest wiążące dla etatowca.

Oboje przy kołysce

Drugą podstawę upoważniającą do odwołania pracownika z urlopu wychowawczego zawiera art. 186

2

§ 3 k.p. Gdy pracodawca stwierdzi, że z urlopu wychowawczego korzystają ?w tym samym czasie oboje rodzice lub opiekunowie dziecka, powinien wezwać pracownika, aby stawił się w pracy w terminie przez siebie wskazanym. Nie nastąpi to wcześniej niż ?z upływem 30 dni od powzięcia o tym wiadomości i trzech dni od wezwania. Tu też nie ma podstaw, aby dalej korzystać ?z urlopu, bo dziecko może być pod opieką drugiego rodzica lub opiekuna. Ten powód odwołania nie dotyczy jednak sytuacji, gdy to wspólne przebywanie na wychowawczym nie trwało dłużej niż cztery miesiące.

Pracownik rezygnuje

Urlop wychowawczy może się także skończyć z inicjatywy podwładnego. Ma on prawo wcześniej  zrezygnować z tego wolnego. Wskazuje na to ?art. 186

3

k.p. Zgodnie z nim pracownik może zrezygnować z urlopu wychowawczego:

- ?w każdym czasie – za zgodą pracodawcy,

- ?po uprzednim zawiadomieniu szefa – najpóźniej 30 dni przed terminem zamierzonego podjęcia pracy.

Zatem po ustaleniu tego ?z pracodawcą etatowiec ?w każdym czasie zakończy urlop i wróci do pracy. Natomiast bez zgody zakładu wolno mu to zrobić najpóźniej ?30 dni przed datą zamierzonego powrotu. Powinien jednak o tym poinformować szefa, aby ten mógł się przygotować na jego przyjęcie.

Po zakończeniu urlopu wychowawczego pracodawca dopuszcza pracownika do pracy. Powinien przyjąć go na dotychczasowe stanowisko, ?a jeżeli nie jest to możliwe – na równorzędne z zajmowanym przed urlopem lub na inne odpowiadające jego kwalifikacjom zawodowym, za wynagrodzeniem nie niższym od tego przysługującego w dniu podjęcia pracy na stanowisku zajmowanym przed urlopem (art. 186

4

k.p.). Podstawą określenia wysokości wynagrodzenia powracającego do pracy po urlopie wychowawczym jest to przysługujące w dniu podjęcia pracy na stanowisku, które zajmował przed urlopem, a nie pobierane przez niego przed urlopem. Potwierdził to także Sąd Najwyższy w wyroku z 29 stycznia ?2008 r. (II PK 143/07). Jeśli zatem w trakcie korzystania przez etatowca z urlopu doszło do zmian płacowych na tym stanowisku (np. podwyżki stawki), dotyczy to także jego płacy. To istotna gwarancja warunków zatrudnienia dla wracającego do obowiązków etatowych po zakończeniu urlopu wychowawczego.

Autor jest sędzią Sądu Okręgowego w Kielcach

O czym pamiętać

- ?pracownik może wycofać wniosek ?o udzielenie urlopu wychowawczego ?nie później niż siedem dni przed jego startem

- ?niestawienie się do pracy ?na wezwanie pracodawcy ?z powodów nieusprawiedliwionych ?może uzasadniać dyscyplinarne zwolnienie

- ?okres urlopu wychowawczego wlicza się do stażu pracy (co jest ważne ?np. przy nagrodzie jubileuszowej ?lub dodatku stażowym)

- ?jeśli firma nie ma możliwości ?dalszego zatrudniania pracownika, ?który wrócił z urlopu, może mu wypowiedzieć angaż

Czego unikać

- ?wypowiadania umowy o pracę ?po złożeniu przez etatowca wniosku ?o udzielenie urlopu wychowawczego

- ?wzywania go do pracy, jeśli tylko przejściowo przestał się opiekować dzieckiem

- ?powierzania powracającemu z tego urlopu gorzej płatnej pracy

- ?niedopuszczania podwładnego do pracy po zakończeniu przez niego urlopu wychowawczego