Jakie są zasady angażowania uwięzionych

- Czy i kiedy dyrektor więzienia może cofnąć zgodę na podjęcie zatrudnienia przez skazanego?

Dyrektor cofa zgodę na podjęcie przez osadzonego zatrudnienia, jeżeli skazany lub podmiot zatrudniający nie przestrzegają warunków angażu. Tak stanowi art. 121 § 4 ustawy z 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny wykonawczy (DzU nr 90, poz. 557 ze zm., dalej k.k.w.). Fakultatywne uchylenie tej akceptacji następuje, gdy przemawiają za tym względy związane z funkcjonowaniem więzienia, a w szczególności bezpieczeństwa. O tych decyzjach skazanego zawiadamia się na piśmie.

- Czy wobec skazanych stosuje się przepisy prawa pracy?

Do pracujących skazanych w zakresie nieuregulowanym w Kodeksie karnym wykonawczym stosuje się przepisy prawa pracy. Nie dotyczy to jednak osadzonych zatrudnionych na podstawie skierowania do pracy, ?z wyjątkiem unormowań o czasie pracy oraz bezpieczeństwie i higienie pracy. Przesądza o tym art. 121 § 8 i 9 k.k.w.

- Jakie są reguły wynagradzania osadzonych za pracę?

Co do zasady, praca skazanego jest odpłatna (art. 123 § 1 k.k.w.). Nie dotyczy to jednak prac porządkowych i pomocniczych wykonywanych na rzecz jednostek organizacyjnych Służby Więziennej oraz samorządu terytorialnego do 90 godzin na miesiąc. Przy czym skazanemu, za jego pisemną zgodą lub na jego wniosek, dyrektor może zezwolić na nieodpłatne zatrudnienie przy pracach publicznych na rzecz organów administracji publicznej, przy wykonywanych na cele charytatywne, na rzecz organizacji pożytku publicznego lub przy pracach porządkowych i pomocniczych wykonywanych na rzecz jednostek organizacyjnych SW (art. 123a k.k.w.).

Zasady wynagradzania za pracę ustala się w porozumieniu zawieranym przez dyrektora więzienia lub w umowie skazanego. Przy skierowaniu osadzonego do prac administracyjno-porządkowych na terenie wiezięnia uposażenie ustala jego dyrektor. Pobory przysługujące skazanemu zatrudnionemu w pełnym wymiarze czasu pracy określa się w sposób zapewniający osiągnięcie kwoty co najmniej minimalnego wynagrodzenia za pracę, przy przepracowaniu pełnego miesięcznego wymiaru czasu pracy lub wykonaniu pełnej miesięcznej normy pracy. Gdyby zaś skazany realizował niepełną miesięczną normę czasu pracy lub nie wykonał pełnej miesięcznej normy pracy, pensję wypłaca mu się proporcjonalnie do ?czasu lub wykonanej normy pracy. Jeśli osadzonego zatrudnia się na część etatu, najniższą pensję ustala się w kwocie proporcjonalnej do liczby godzin zatrudnienia, biorąc za podstawę minimalne wynagrodzenie za pracę. Wynagrodzenie przysługuje tylko za pracę wykonaną, chyba że skazany był gotów do jej świadczenia, a doznał przeszkód z przyczyn dotyczących podmiotu zatrudniającego. Podmiot ten może na czas przestoju powierzyć uwięzionemu, za zgodą dyrektora zakładu karnego, inną odpowiednią pracę, za której wykonanie przysługuje honorarium przewidziane za te zadania. Osadzonemu należy się wynagrodzenie za czas przestoju spowodowanego warunkami atmosferycznymi jedynie wtedy, gdy tak stanowi porozumienie lub umowa, o których mowa wyżej.

- Czy i jakie są reguły udzielania urlopów wypoczynkowych skazanym pracującym odpłatnie?

Skazanemu zatrudnionemu odpłatnie na podstawie skierowania do pracy lub umowy o pracę nakładczą po roku nieprzerwanej pracy przysługuje, w czasie odbywania kary pozbawienia wolności, zwolnienie od obowiązków służbowych przez 14 dni roboczych, z zachowaniem prawa do wynagrodzenia. Z kolei skazany zatrudniony nieodpłatnie ma dostać 14 dni zwolnienia od pracy, bez prawa do wynagrodzenia. Osadzony nie może zrzec się prawa do wolnego (art. 124 k.k.w.).

Wymiar urlopu wypoczynkowego przysługującego skazanemu zatrudnionemu na umowę o pracę wynosi 18 dni roboczych. W okresie urlopu wypoczynkowego lub zwolnienia od pracy skazany korzysta z:

- ?dodatkowego lub dłuższego widzenia,

- ?dodatkowego zakupu artykułów żywnościowych i wyrobów tytoniowych oraz przedmiotów dopuszczonych do sprzedaży ?w kantynie więziennej,

- ?dłuższych spacerów,

- ?pierwszeństwa lub częstszego udziału w zajęciach kulturalno-?-oświatowych z zakresu kultury fizycznej i sportu.

Zakres tych uprawnień określa dyrektor więzienia indywidualnie dla każdego skazanego.

- Jakie przepisy regulują te uprawnienia skazanych?

Szczegółowe zasady zatrudniania skazanych, z uwzględnieniem rodzajów zatrudnienia, reguł wynagradzania zatrudnionych odpłatnie na podstawie skierowania do pracy, udzielania im zwolnień od pracy lub urlopów wypoczynkowych, przyczyn i sposobów usprawiedliwiania niewykonywania pracy oraz dokumentowania zatrudnienia reguluje rozporządzenie ministra sprawiedliwości z 9 lutego 2004 r. w sprawie szczegółowych zasad zatrudniania skazanych (DzU nr 27, poz. 242).