Małgorzata Mędrala, radca prawny, z kancelarii Sobczyk i Współpracownicy

Rz: Czy każdy pracodawca może skorzystać z pomocy przewidzianej w nowej ustawie antykryzysowej?

Małgorzata Mędrala:  Nie każdy. Ustawa ma zastosowanie wyłącznie do przedsiębiorców w rozumieniu art. 4 ustawy z 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej. Z pomocy tej nie mogą więc skorzystać m.in. jednostki sfery budżetowej czy organizacje pozarządowe. Ponadto przesłankami przyznania wsparcia jest spadek obrotów gospodarczych łącznie nie mniej niż o 15 proc. w porównaniu do poprzednich 6 miesięcy, brak zaległości w regulowaniu zobowiązań publicznoprawnych oraz brak przesłanek do ogłoszenia upadłości.

W jakim trybie wyłania się przedstawicieli załogi do negocjacji nad wprowadzeniem przestoju ekonomicznego czy obniżenia wymiaru ich czasu pracy?

Aby przedsiębiorca mógł skorzystać ze wsparcia przewidzianego w ustawie, powinien zawrzeć układ zbiorowy pracy albo porozumienie z zakładowymi organizacjami związkowymi. Gdy w firmie nie działają związki, konieczne jest porozumienie z przedstawicielami pracowników wyłonionymi w trybie przyjętym w przedsiębiorstwie. Chodzi więc o taki tryb, jaki obowiązuje m.in. przy wprowadzaniu tzw. ruchomego systemu czasu pracy i wydłużonego okresu rozliczeniowego.

Jakie minimalne świadczenia przysługują pracownikom w czasie przestoju ekonomicznego czy obniżenia im wymiaru czasu pracy?

Zatrudnieni mają wtedy prawo do finansowanego ze środków Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych świadczenia na częściowe zaspokojenie wynagrodzenia do wysokości 100 proc. zasiłku dla bezrobotnych, zwiększonego o wysokość składek na ubezpieczenia społeczne oraz finansowanej ze środków przedsiębiorcy pensji – w łącznej wysokości co najmniej ustawowego minimalnego wynagrodzenia za pracę, z uwzględnieniem wymiaru czasu pracy danej osoby.

Jakie zachęty może zastosować pracodawca, aby nakłonić załogę do zawarcia takiego porozumienia?

Główną zachętą dla pracowników jest perspektywa zachowania miejsc pracy kosztem obniżenia płac. Ponadto przedsiębiorca, który otrzymał świadczenia na dofinansowanie wynagrodzeń, nie może wypowiedzieć umowy o pracę z przyczyn niedotyczących pracownika w okresie, w którym pobierał on dofinansowanie oraz przez 3 miesiące później. Zatrudnieni mogą także zyskać możliwość zdobycia dodatkowych kwalifikacji zawodowych. Przedsiębiorca może bowiem ubiegać się o dofinansowanie kosztów szkolenia pracowników  w tym okresie.

Kto ponosi w firmie odpowiedzialność za błędy we wniosku o wypłatę wsparcia, które spowodują w przyszłości konieczność zwrotu tych pieniędzy?

Przedsiębiorca lub upoważnione osoby działające w jego imieniu, które podpisują wniosek, zobowiązani są też do podpisania klauzuli o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań. Błędne wypełnienie podania może rodzić nie tylko obowiązek zwrotu przez przedsiębiorcę bezpodstawnie przekazanych środków, ale również odpowiedzialność karną osób wypełniających wniosek za występek z art. 233 k.k., zagrożony karą pozbawienia wolności do 3 lat.

—rozmawiał Mateusz Rzemek