Urlopy rodzicielskie i zasiłki macierzyńskie

Ważny termin

Urodziłam dziecko 1 sierpnia. Wniosek o roczny urlop rodzicielski złożyłam w firmie 16 sierpnia. Czy pracodawca go uwzględni i będę otrzymywać 80-proc. zasiłek macierzyński za ten czas? – pyta pracownica.

Tak. Pracownica, która nie później niż 14 dni po porodzie złoży pisemny wniosek o udzielenie jej, bezpośrednio po urlopie macierzyńskim, dodatkowego urlopu macierzyńskiego, a bezpośrednio po nim urlopu rodzicielskiego, otrzyma za cały czas rodzicielskiego wolnego (52 tygodnie) 80-proc. zasiłek macierzyński. Jeśli się spóźni z wnioskiem, pobierać będzie zasiłek macierzyński w wysokości 100 proc. podstawy wymiaru zasiłku za okres urlopu macierzyńskiego i dodatkowego urlopu macierzyńskiego oraz 60 proc. podstawy wymiaru zasiłku za czas urlopu rodzicielskiego. Różnicy finansowej więc nie ma, będą tylko różne wypłaty. Kodeks pracy nie określa sposobu liczenia terminów. Stosujemy tu przepisy kodeksu cywilnego. Zgodnie z art. 111 k.c. termin oznaczony w dniach kończy się z upływem ostatniego dnia. Jeżeli początkiem terminu oznaczonego w dniach jest pewne zdarzenie, nie uwzględnia się przy obliczaniu terminu dnia, w którym ono nastąpiło. Pracownica powinna pamiętać, że nie ma znaczenia ani data sporządzenia wniosku, ani data nadania go na poczcie. Wniosek o urlop zawiera oświadczenie woli, a to uważa się za skutecznie złożone wtedy, gdy jego adresat mógł się z nim zapoznać (art. 61 k.c. w zw. z art. 300 k.p.). Zatrudniona, która urodziła 1 sierpnia, do 15 sierpnia powinna złożyć wniosek o urlop rodzicielski w trybie art. 179¹k.p., aby zapewnić sobie roczną wypłatę 80 proc. świadczenia. Ponieważ 15 sierpnia był dniem wolnym od pracy, termin przesunął się na najbliższy dzień.

Pula jest ta sama

Które rozwiązanie zasiłkowe jest finansowo korzystniejsze dla rodziców – wybranie całego rocznego rodzicielskiego w trybie art. 179¹k.p. i pobieranie 80 proc. zasiłku macierzyńskiego przez 52 tygodni czy składanie kolejnych wniosków i pobieranie 100 proc. zasiłku przez 26 tygodnie podstawowego i dodatkowego urlopu macierzyńskiego i 60 proc. przez kolejne 26 tygodni urlopu rodzicielskiego?

Terminy składania wniosków o udzielenie dodatkowego urlopu macierzyńskiego i urlopu rodzicielskiego mają wpływ na wypłatę zasiłku macierzyńskiego w poszczególnych miesiącach. Przy założeniu, że rodzice wykorzystają całą roczną pulę wolnego, nie ma znaczenia, w jaki sposób wybiorą uprawnienia urlopowe. Oba rozwiązania gwarantują takie same roczne pieniądze zasiłkowe. Inny jest zaś ich podział w poszczególnych miesiącach.

Przy założeniu, że pracownica ma stałą miesięczną pensję w wysokości 5 tys. zł, jeśli zdecyduje się od razu po porodzie na roczny pobyt z maluchem w domu, za każdy dzień przysługiwać jej będzie 115,05 zł zasiłku macierzyńskiego (80 proc. podstawy wymiaru). W sumie przez rok na jej konto wpłynie 41 878 zł. Jeśli będzie wybierać uprawnienia na raty, przez pierwsze 26 tygodni otrzyma dziennie 143,82 zł zasiłku macierzyńskiego (100 proc. podstawy wymiaru), a przez kolejne 26 tygodni urlopu rodzicielskiego przysługiwać jej będzie zasiłkowa dniówka w kwocie 86,29 zł (60 proc. podstawy wymiaru). W tej konfiguracji przez rok rodzicielskiej opieki mama otrzyma 41 880 zł.

Wcześniejszy urlop macierzyński

Chciałabym złożyć wniosek o urlop macierzyński na cztery tygodnie przed przewidywaną datą porodu. Czy przez to automatycznie pozbawię się możliwości uzyskania 80 proc. zasiłku macierzyńskiego? – pyta czytelniczka.

Nie. Pracownica ma prawo przed porodem wykorzystać maksymalnie sześć tygodni urlopu macierzyńskiego. Jeśli zdecyduje się na taki krok, po porodzie będzie miała prawo wyboru sposobu korzystania z rodzicielskich uprawnień. Zgodnie z art. 179¹ k.p. w ciągu 14 dni po porodzie będzie mogła zdecydować się, czy złożyć wniosek o udzielenie dodatkowego urlopu macierzyńskiego i urlopu rodzicielskiego i zyskać prawo do 80 proc. zasiłku. Jeśli dochowa terminu, pracodawca będzie musiał uwzględnić jej wniosek i udzielić rodzicielskiego wolnego w tym trybie. Trzeba się jednak liczyć z koniecznością zwrotu nadpłaconego zasiłku (20 proc. nadpłaty) za czas wybranego macierzyńskiego przed porodem. W praktyce oznacza to pierwszą niższą zasiłkową wypłatę za czas po porodzie (80 proc. należnego świadczenia – 20 proc. z kwoty zasiłku wypłaconej przed porodem).