Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów postępowanie przeciwko Krajowej Izbie Urbanistów wszczął w październiku 2012 r.
Jego wątpliwości wzbudziły niektóre zapisy kodeksu etycznego i uchwały o zasadach wycen prac urbanistycznych. Statut izby przewiduje, że do jej zadań należy m.in. ustalanie zasad wyceny prac wykonywanych przez jej członków. KIU przyjęła jednak uchwałę, zgodnie z którą podstawę ustalania wynagrodzenia za prace urbanistyczne jest sztywna stawka za jednostkę nakładu pracy.
Określiła również dopuszczalne odchylenia od cen końcowych obliczonych z wykorzystaniem tej stawki. W efekcie ustaliła odgórnie stawki opłat.
Ustaliła też, że oferowanie ceny niższej od wskazanej w uchwale stanowi naruszenie zasad etyki zawodowej, a wykonanie prac za cenę niższą od wyliczonej o ponad 25 proc. stanowi czyn nieuczciwej konkurencji.
Wobec członków, którzy oferowali według KIU rażąco niskie ceny za swoje usługi, okręgowe izby urbanistów prowadziły postępowania dyscyplinarne i karały ich naganą. Proceder ten trwał od 2004 r.
Prezes UOKiK uznał, że KIU stosowała praktyki ograniczające konkurencję poprzez stosowanie cen minimalnych. Nałożył na Izbę karę (17 625 zł) i nakazał zmianę zakwestionowanych zapisów. Decyzja nie jest ostateczna. KIU przysługuje odwołanie do sądu.
Członkostwo w KIU jest obowiązkowe dla każdego urbanisty w Polsce. Zadaniem Izby jest sprawowanie nadzoru nad należytym i sumiennym wykonywaniem zawodu urbanisty polegającym na projektowaniu zagospodarowania przestrzeni w skali regionalnej i lokalnej. Obecnie w Polsce jest 1,2 tys. urbanistów. Opracowują głównie projekty miejscowych planów oraz warunków zabudowy.
W Sejmie trwają prace nad drugą transzą deregulacji. Przewiduje ona likwidację Krajowej Izby Urbanistów. O tym, kogo zatrudnić i na jakich zasadach, mają decydować gminy.
