Do 16 czerwca rodzice mogli przebywać na wychowawczym do czasu ukończenia przez dziecko czterech lat. Nowelizacja prawa pracy, która weszła w życie 17 czerwca 2013 r., wydłuża ten okres do piątych urodzin. Okazuje się, że z tego prawa może skorzystać każdy rodzic, który nie wykorzystał w pełni trzyletniego urlopu wychowawczego.
Niewykorzystanie urlopu popłaca
Tysiące rodziców może zatem przedłużyć okres opieki nad dzieckiem. Z danych ZUS wynika bowiem, że obecnie na urlopach wychowawczych przebywa 153 950 osób. Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej w odpowiedzi dla „Rz" twierdzi, że po 16 czerwca art. 186 kodeksu pracy w nowym brzmieniu stosuje się do pracownika, który nie wykorzystał do 17 czerwca trzech lat urlopu wychowawczego na dziecko, które w dniu wejścia w życie ustawy skończyło cztery lata. W takiej sytuacji ma on prawo do kolejnej części urlopu, którą może wykorzystać do piątych urodzin dziecka. Oznacza to, że np. kobieta mająca dziecko w wieku czterech lat i trzech miesięcy, która była raz na wychowawczym przez pół roku, wciąż może z niego skorzystać.
Prof. Jerzy Wratny, kierownik Zakładu Prawa Pracy i Zabezpieczenia Społecznego w Instytucie Pracy i Spraw Socjalnych, uważa, że takie prawo ma także osoba, która jest w trakcie czwartej części wychowawczego.
– Nawet pracownica, która po 17 czerwca tego roku, a więc po zmianie art. 186 kodeksu pracy, wykorzystuje czwartą część wychowawczego do ukończenia przez dziecko czwartego roku życia, ma prawo do wydłużenia urlopu do jego piątych urodzin – uważa profesor. Musi tylko złożyć dodatkowy wniosek i wskazać w nim nowy termin zakończenia urlopu.
Jest tu jedno ale. Prawo do przebywania na wychowawczym nie zmienia jego wymiaru. Kontynuacja opieki nad dzieckiem musi się mieścić w trzyletnim wymiarze wychowawczego.
Bez przejściowych
Dzieje się tak, bo czym innym jest nabycie prawa do urlopu, a czym innym jego wykorzystanie.
Przepisy nie zmieniają wymiaru urlopu wychowawczego. Gdyby tak było, ustawodawca musiałby przewidzieć przepisy przejściowe dla osób, które już z niego skorzystały, ale nie w pełni.
– Zmiana dotyczy jedynie sposobu jego udzielania i regulacje przejściowe nie są konieczne – przekonywała Anita Gwarek z Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej w toku prac parlamentarnych nad nowelizacją.
Oznacza to, że rodzic zatrudniony przez co najmniej sześć miesięcy ma prawo do trzyletniego urlopu wychowawczego. Radosław Milczarski z ZUS dodaje, że za osoby przebywające na nim składki emerytalno-rentowe płaci budżet państwa.
Co mówią przepisy
Dla kogo wychowawczy
Zgodnie z art. 186 kodeksu pracy urlop wychowawczy to trzyletni bezpłatny okres pieczy nad dzieckiem do ukończenia przez nie pięciu lat.
Może z niego skorzystać pracownik zatrudniony co najmniej sześć miesięcy. Do tego okresu wlicza się poprzednie okresy zatrudnienia.
Urlop można wykorzystać w czterech częściach, tzn. można wnioskować o niego cztery razy, np. raz na trzy miesiące, raz na rok, raz na pół roku itp.
Ze znowelizowanych regulacji podwyższających wiek dziecka, na które przysługuje wychowawczy, nie skorzystają jedynie ci rodzice, którzy już przebywali na nim trzy lata albo skorzystali z tego uprawnienia cztery razy.
