- Czy za przeklinanie można nałożyć na pracownika karę porządkową? Czy od razu wolno wręczyć mu pismo z nałożoną karą? Czy w regulaminie wynagradzania dopuszczalne jest wprowadzenie obniżenia prowizji za przeklinanie i niestosowne zachowanie wobec klientów? Czy za ten sam czyn mamy prawo ukarać podwójnie, czyli dać naganę i dodatkowo obciąć wynagrodzenie?

– pyta czytelnik.

Tak

Za taką niesubordynację można nałożyć karę porządkową. Nie wolno jednak karać podwójnie, a już na pewno niedopuszczalne jest obcięcie pracownikowi wynagrodzenia.

Zasady współżycia

Obowiązujący pracownika kanon dopuszczalnych zachowań określa art. 100 k.p. Jednym z nich jest wymóg dbania o przestrzeganie w zakładzie zasad współżycia społecznego (pkt 6). W tym zakresie niewątpliwie mieści się zachowanie norm grzecznościowych, nieużywanie niekulturalnego języka oraz szacunek dla innych. Skoro tak, to wprowadzenie w regulaminie pracy zakazu wypowiadania słów powszechnie uważanych za obraźliwe (w tym przekleństw) i dyskredytujących innych jest uzasadnione.

Art. 108 § 1 k.p. podaje przyczyny, na podstawie których szef może zastosować wobec pracownika karę porządkową upomnienia lub nagany. Karę regulaminową pracodawca nałoży za nieprzestrzeganie przez zatrudnionego:

- ustalonej organizacji i porządku w procesie pracy,

- przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy,

- przepisów przeciwpożarowych, a także

- przyjętego sposobu potwierdzania przybycia i obecności w pracy oraz usprawiedliwiania nieobecności w pracy.

Można ukarać podwładnego upomnieniem lub naganą, gdy nie dba o dobro zakładu, nie chroni jego mienia albo nie przestrzega zasad współżycia społecznego. Karę pieniężną szef zastosuje jedynie wobec tego, kto narusza przepisy bhp, przeciwpożarowe albo bez usprawiedliwienia opuszcza stanowisko pracy. Ta sankcja spotka także tego, kto stawia się do pracy pod wpływem alkoholu lub spożywa napoje wyskokowe w czasie pracy.

Co istotne jednak, kary te wolno nałożyć na niesubordynowanego tylko po uprzednim wysłuchaniu go. Niedopuszczalne jest, gdy to najpierw pracownik podpisuje pismo dotyczące ukarania, a dopiero potem szef go wysłuchuje. W razie udowodnienia takiej kolejności sąd zazwyczaj uchyla nałożoną sankcję.

Ponadto kary porządkowej szef nie zastosuje po upływie dwóch tygodni od momentu, kiedy dowiedział się o naruszeniu obowiązku pracowniczego i po upływie trzech miesięcy, kiedy pracownik dopuścił się tego (art. 109 § 2 k.p.).

Bez cięcia

Nawet niefortunne czy wręcz obraźliwe wypowiedzi pod adresem szefa, kolegi czy klienta nie uprawniają jednak do tego, aby zmniejszyć pracownicze pobory. Zasady potrąceń z wynagrodzeń w sztywny sposób określają przepisy kodeksowe. Jakichkolwiek innych ujęć dokona jedynie za zgodą podwładnego.

Także regulamin wynagradzania nie może być bardziej restrykcyjny niż powszechne przepisy. To z kolei oznacza, że nie jest możliwe wprowadzenie do nich regulacji umożliwiających pomniejszenie wypłacanego pracownikowi wynagrodzenia za niestosowne zachowanie, np. przeklinanie.

U klienta to też w pracy

Regulamin pracy obowiązuje zatrudnionych wszędzie, nie tylko w siedzibie pracodawcy, ale w każdym miejscu, gdzie świadczą oni zadania w imieniu i na rzecz pracodawcy.

Co ważne, nakaz poprawnego zachowania w firmie dotyczy zarówno relacji na linii pracownik – pracodawca, jak i pracownik – inni współpracownicy oraz pracownik - klient. W konsekwencji za złamanie tych regulacji grożą kary porządkowe przewidziane w kodeksie pracy.