Pani Anna z Brzegu jest zatrudniona od lipca 2012 r. jako kelnerka. Od 15 października do 17 grudnia 2012 r. przebywała na zwolnieniu lekarskim.

Po powrocie do pracy, 18 grudnia, pracodawca wręczył jej pismo o rozwiązaniu umowy w trybie natychmiastowym. Pani Anna pyta, czy przełożony miał do tego prawo. Co można zrobić w tej sytuacji?

Bez wypowiedzenia, bez winy zatrudnionego

Pracodawca może natychmiast zwolnić pracownika zatrudnionego krócej niż pół roku, gdy jego choroba trwa powyżej trzech miesięcy. W tym przypadku nie miał prawa zwolnić pracownicy, gdyż chorowała krócej. Może  ona wystąpić do sądu i żądać przywrócenia do pracy lub odszkodowania. Jest na to przewidziany termin  14 dni od otrzymania pisma o rozwiązaniu umowy o pracę.

Pracownik, który przebywa na zwolnieniu lekarskim przez dłuższy okres, często kilka miesięcy, stanowi dla firmy problem. Najczęściej w zastępstwie chorego pracodawca zatrudnia na ten czas inną osobę. Nie wszyscy jednak tolerują długotrwałą nieobecność   w pracy z powodu choroby. W pewnych sytuacjach pracodawca może   niezwłocznie zwolnić pracownika, bez  jego winy.

14 dni

ma pracownik na wystąpienie do sądu o przywrócenie do pracy po wypowiedzeniu umowy

Możliwość rozwiązania umowy w tym trybie zależy od stażu pracy  i okresu nieobecności z powodu choroby.   Jeśli pracownik ma co najmniej sześciomiesięczny staż pracy i  choruje dłużej, niż otrzymuje wynagrodzenie i zasiłek chorobowy oraz świadczenie rehabilitacyjne przez pierwsze trzy miesiące, to można z nim rozwiązać umowę.

Pracodawca może także zwolnić podwładnego niezdolnego do pracy na skutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej bez względu na okres zatrudnienia. Dopuszczalne jest również zwolnienie  nieobecnego w pracy ponad miesiąc z innych przyczyn,  np. gdy sprawuje opiekę nad innym niż dziecko chorym członkiem rodziny albo odbywa karę pozbawienia wolności.

Ważne! Trzeba pamiętać, że uwzględnia się tylko okres zatrudnienia u tego pracodawcy, który zamierza zwolnić pracownika. Wyjątkowo można doliczyć poprzedni staż w razie przejęcia zakładu pracy.

Pracodawca musi pamiętać, że w każdym przypadku rozwiązania umowy bez wypowiedzenia ma obowiązek podać przyczynę zwolnienia  oraz zasięgnąć opinii zakładowej organizacji związkowej. Nie można zwolnić pracownika, gdy sprawuje on opiekę nad dzieckiem i otrzymuje zasiłek opiekuńczy. Niedopuszczalne jest także rozwiązanie umowy z przebywającym w odosobnieniu z powodu choroby zakaźnej.

Istnieje możliwość ponownego zatrudnienia zwolnionego przez tego samego pracodawcę. Muszą być spełnione dwa warunki:

- Pracownik po ustaniu choroby musi niezwłocznie zawiadomić pracodawcę, że chce wrócić do pracy.

- Powrót do pracy może zgłosić tylko przez okres sześciu miesięcy od daty rozwiązania umowy.

Jeśli pracodawca, zwalniając, naruszył prawo, pracownik może zwrócić się do sądu o przywrócenie do pracy na poprzednich warunkach lub o odszkodowanie. Ma na to 14 dni od momentu otrzymania pisma o rozwiązaniu stosunku pracy.

Gdy działa niezgodnie z prawem

W razie przywrócenia zwolnionemu przysługuje wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy, nie więcej jednak niż za trzy miesiące i nie mniej niż za  jeden miesiąc.

Odszkodowanie należy się  natomiast w wysokości wynagrodzenia za okres wypowiedzenia. Jeżeli rozwiązano umowę o pracę, zawartą na czas określony albo na czas wykonania określonej pracy, odszkodowanie przysługuje w wysokości wynagrodzenia za czas, do którego umowa miała trwać, nie więcej jednak niż za trzy miesiące.

Przykład. Pan Wojciech z Torunia pracował w firmie transportowej od dwóch lat. Umowa była zawarta na czas nieokreślony. Od 5 listopada do 3 grudnia 2012 r. przebywał na zwolnieniu lekarskim i opiekował się chorą żoną. W tym okresie pobierał zasiłek opiekuńczy. 7 grudnia otrzymał od pracodawcy pismo o natychmiastowym zwolnieniu z pracy, bez podania przyczyny. W tej sytuacji rozwiązanie umowy jest niezgodne z prawem, gdyż nieobecność pracownika nie przekroczyła miesiąca. Ponadto pracodawca nie określił powodu zwolnienia z pracy. Pan Wojciech może w ciągu 14 dni wystąpić do sądu z żądaniem przywrócenia do pracy lub odszkodowania.