- Nie mamy w firmie zakładowej organizacji, ale siedmiu pracowników należy do dużego, ogólnopolskiego związku zawodowego. Pracujemy obecnie nad zmianami pewnych regulacji wewnętrznych (przede wszystkim regulaminu zakładowego funduszu świadczeń socjalnych oraz wynagradzania). Czy przy ponad 80-osobowym zatrudnieniu musimy te zmiany uzgadniać z organizacją międzyzakładową, skoro związkowcy w niej zrzeszeni nie stanowią w tym wypadku grupy reprezentatywnej dla załogi?
– pyta czytelnik.
Jeśli międzyzakładowa organizacja związkowa zrzesza łącznie u wszystkich pracodawców, u których działa, co najmniej dziesięciu pracowników, z nią należy dokonywać uzgodnień we wszystkich sprawach, w których przepisy narzucają pracodawcy taką współpracę.
W myśl art. 251 ustawy z 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (tekst jedn. DzU z 2001 r. nr 79, poz. 854 ze zm., dalej ustawa o z.z.) uprawnienia zakładowej organizacji związkowej przysługują tej zrzeszającej co najmniej dziesięciu członków będących:
- pracownikami lub osobami wykonującymi pracę na podstawie umowy o pracę nakładczą u pracodawcy objętego działaniem tej organizacji albo
- funkcjonariuszami Policji, Straży Granicznej i Służby Więziennej oraz strażakami Państwowej Straży Pożarnej pełniącymi służbę w jednostce objętej działaniem tej organizacji.
Związek zawodowy, który nie spełnia wymogu liczby członków, nie ma uprawnień organizacji związkowej.
Międzyzakładowa organizacja związkowa zakresem swojego działania obejmuje całe przedsiębiorstwa co najmniej dwóch pracodawców. Tak Sąd Najwyższy uznał w wyroku z
10 stycznia 2002 r. (I PKN 790/00). Zrzesza pracowników (oraz innych mogących być członkami związku zawodowego) zatrudnionych u więcej niż jednego pracodawcy. Nie ma przy tym znaczenia, ilu pracowników należy do tej organizacji. Ważne jest, aby w zakładzie do międzyzakładowej organizacji należała co najmniej jedna osoba.
Według art. 34 ust. 2 ustawy o z.z. przy ustalaniu liczby członków, o której mowa w jej art. 251 ust. 1, uwzględnia się liczbę członków międzyzakładowej organizacji zatrudnionych u wszystkich pracodawców objętych jej działaniem.
Przewidziany w art. 251 ustawy o z.z. wymóg liczebności (co najmniej dziesięciu członków mających status pracownika lub funkcjonariusza) jest spełniony wtedy, gdy łączna liczba członków organizacji międzyzakładowej zatrudniona u wszystkich pracodawców objętych jej działaniem wynosi co najmniej dziesięciu.
Do międzyzakładowej organizacji obejmującej swoim działaniem pracodawcę stosuje się art. 251 – 331 ustawy o z.z. Dotyczyć to będzie m.in. jej uprawnienia do uzgadniania:
- zasad przyznawania i wykorzystania zakładowego funduszu świadczeń socjalnych (art. 27 ust. 1 i 2 ustawy o z.z.),
- regulaminów nagród i premiowania (art. 27 ust. 3 ustawy o z.z.).
Nie ma przy tym znaczenia poziom przynależności pracowników firmy do tej organizacji w stosunku do liczebności wszystkich zatrudnionych.