Przepisy kodeksu spółek handlowych (dalej: k.s.h.) odrębnie określają zakres odpowiedzialności wspólników w odniesieniu do każdej spółki osobowej (a więc jawnej, partnerskiej, komandytowej i komandytowo-akcyjnej). Zasada jest taka, że do każdej ze spółek stosuje się przepisy przewidziane w tym dziale k.s.h., który jej dotyczy. Jednak do spółki partnerskiej, komandytowej i komandytowo-akcyjnej – w zakresie, którego nie określają dotyczące ich regulacje – stosuje się odpowiednio przepisy o spółce jawnej.
W spółkach osobowych za zobowiązania spółki odpowiadają wspólnicy i to całym majątkiem. Od zasady tej oczywiście przewidzianych jest sporo wyjątków. I tak w spółce komandytowej ograniczona jest odpowiedzialność komandytariusza, a w komandytowo-akcyjnej – akcjonariusza. Z kolei w spółce partnerskiej pełna odpowiedzialność za zobowiązania spółki jest raczej wyjątkiem i wymaga do jej przyjęcia zgody wspólnika. Najpełniej zasady ponoszenia odpowiedzialności za zobowiązania spółki osobowej widać tylko w przypadku spółki jawnej.
Wszystko to ma swoje praktyczne konsekwencje. Warto je poznać, zanim zdecydujemy się założyć z innymi osobami jedną z wymienionych spółek bądź też przystąpić do niej jako wspólnik. Sporo ryzykujemy, zwłaszcza w tym drugim przypadku. To dlatego, że w wielu sytuacjach będziemy odpowiadali również za te długi, które powstały, zanim jeszcze się w spółce pojawiliśmy (czyli tak naprawdę za takie, w powstaniu których nie braliśmy udziału). Warto zatem przed podjęciem decyzji przejrzeć księgi spółki i nie wierzyć na słowo we wszystko, co mówią dotychczasowi wspólnicy.
Pamiętajmy też, że wierzyciel zyska możliwość egzekwowania przysługującego mu roszczenia z majątku wspólnika, nawet jeśli wcześniej nie złoży w sądzie przeciwko niemu pozwu. Wystarczy, że pozew skieruje przeciwko spółce. Gdy w procesie wykaże, że nie może zaspokoić się z majątku spółki, wykorzysta przeciwko wspólnikowi to orzeczenie, które zapadnie w odniesieniu do spółki. Pozwala na to kodeks postępowania cywilnego.
W myśl jego art. 778
1
tytułowi egzekucyjnemu wydanemu przeciwko spółce osobowej sąd nadaje klauzulę wykonalności przeciwko wspólnikowi ponoszącemu odpowiedzialność bez ograniczenia całym swoim majątkiem za zobowiązania spółki. Jest to dopuszczalne, gdy egzekucja przeciwko spółce okaże się bezskuteczna, jak również wtedy, gdy jest oczywiste, że egzekucja ta będzie bezskuteczna.
Sprawdźmy, jak wyglądają zasady odpowiedzialności w poszczególnych rodzajach spółek.
Czytaj także:
